Ameryką wstrząsnęła wiadomość o śmierci w wyniku choroby płuc spowodowanej wapowaniem, czyli paleniem e-papierosów (papierosów elektronicznych). Władze stanu Illinois poinformowały, że z powodu ciężkiej choroby układu oddechowego zmarła jedna osoba, a dziesiątki innych cierpią na schorzenia płuc związane z używaniem e-papierosów. Nie podano płci, wieku oraz daty śmierci pierwszej ofiary wapowania, ale stwierdzono, że liczba hospitalizacji z powodu trudności z oddychaniem wzrosła w ciągu tygodnia do 22 osób. Są to osoby w wieku od 17 do 38 lat. Skarżą się na kaszel, duszność i osłabienie, a niektórzy również na wymioty i biegunkę.
Do tej wiadomości odniosło się Amerykańskie Centrum Kontroli Chorób (Centers for Disease Control and Prevention) w Atlancie. Organizacja sprawdza te doniesienia we współpracy ze stanowymi i lokalnymi departamentami zdrowia oraz FDA ( Food and Drug Administration) Agencja Żywności i Leków.
Jak napisano na stronie internetowej CDC:
Ta tragiczna śmierć w Illinois wzmacnia poważne ryzyko związane z e-papierosami. Wapowanie wystawia użytkowników na działanie wielu substancji, co do których nie ma pewności, jak działają i jakie szkody wyrządzają. Są to środki aromatyzujące, kanabinoidy, rozpuszczalniki oraz oczywiście - nikotyna
Od dawna podkreśla się, że e-papierosy nie są bezpieczne dla młodzieży, dorosłych w młodszym wieku, kobiet w ciąży, a także dla dorosłych, którzy nie palą papierosów - przypomina Robert R. Redfield, dyrektor w CDC.
Czy papierosy "light" mniej szkodzą? Obejrzyj nasz film na temat mitów, związanych z paleniem papierosów.
Wapowanie (vaping), czyli palenie e-papierosów, jest od kilku lat modne, szczególnie wśród młodych ludzi. Polega na wdychaniu oparów, wytwarzanych w wyniku przekształcenia płynnych lub roślinnych substancji w aerozol. Taki dym zawiera m.in. nikotynę (chociaż nie zawsze), tetrahydrokanabinol, kanabinol (są to składniki narkotyków), aromatyzujące substancje chemiczne oraz rozpuszczalniki, w tym glicerynę roślinną lub glikol propylenowy.
E-papierosy pojawiły się na rynku w 2004 roku. Początkowo urządzenia do wapowania przypominały nieco tradycyjne papierosy z tytoniem, jednak w miarę jak wzrastała ich popularność, zmieniały się w wyrafinowane gadżety o wielu kształtach, kolorach, ze specjalnymi dodatkami. Są zasilane bateriami lub akumulatorami, które ładuje się jak telefon. Na amerykańskim rynku jest dostępnych około 460 marek e-papierosów.
Nie ma, jak dotąd, zbyt wielu badań naukowych, o tym jak e-papierosy wpływają na zdrowie. Kilka eksperymentów pokazało, że waping zmniejszył liczbę palaczy tytoniu, co uznaje się za sukces.
Początkowo e-papierosy miały na celu pomaganie palaczom tytoniu w rozstaniu się z nałogiem, ale jednocześnie pojawiły się doniesienia na temat szkodliwości wapowania. Nadal przecież narażamy organizm na działanie nikotyny, chociaż ta dostaje się do organizmu nie w formie dymu. Jest za to wdychana wraz z parą w bardziej skoncentrowanej postaci, co może prowadzić do zatruć. Ponadto w aerozolu z e-papierosa znajduje się kilka innych, nie zawsze dobrze przebadanych związków (barwniki, aromaty), a także formaldehyd czy podobne rakotwórcze składniki. W 2018 roku amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Johna Hopkinsa uznali, że e-papierosy są potencjalnym źródłem kontaktu z toksycznymi metalami podczas wdychania.
W USA e-papierosy traktowane są jak wyroby tytoniowe i podlegają podobnym regulacjom prawnym. Nie wolno ich sprzedawać osobom poniżej 18 lat, a od kwietnia 2019 roku amerykański Urząd ds. Żywności i Leków analizuje doniesienia na temat napadów duszności i innych dolegliwości związanych z używaniem e-papierosów.
Zasady dotyczące wytwarzania oraz wprowadzania do obrotu e-papierosów zostały objęte prawem unijnym w 2014 roku. Uchwalono wtedy Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/EU. Polska, podobnie jak wszystkie kraje członkowskie, dostosowała swoje przepisy do dyrektywy Unijnej. E-papierosy, analogicznie jak zwykłe papierosy, są objęte zakazem reklamy i promocji, producenci i dystrybutorzy e-papierosów nie mogą też sponsorować imprez sportowych, kulturalnych, oświatowych, zdrowotnych oraz społeczno-politycznych.
We wszystkich miejscach, gdzie nie wolno palić papierosów, nie wolno też używać papierosów elektronicznych. Dla przypomnienia: są to pomieszczenia zamknięte, takie jak lokale, zakłady pracy, a także publiczne tereny otwarte, jak na przykład - przystanki komunikacji publicznej, miejsca przeznaczone do zabaw dzieci. Zakaz palenia obowiązuje w środkach komunikacji publicznej, w samolotach. Jest też wymóg znakowania miejsc, w których nie wolno używać papierosów elektronicznych. W lokalach gastronomicznych można stworzyć zamkniętą przestrzeń zarezerwowaną tylko dla e-papierosów.
Ustawa wyraźnie podkreśla, że istnieje zakaz udostępniania papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych osobom do 18 roku życia.
Źródło: Reuters, Centers for Disease Control and Prevention, National Institute on Drug Abuse