Kamienie żółciowe są złogami, składającymi się z cholesterolu, węglanu wapnia, bilirubiny, białka oraz bilirubinianu wapnia, wytrącającymi się z żółci podczas przepływania z pęcherzyka do jelita cienkiego. Tworzące się kamienie zalegają w pęcherzykach żółciowych albo w drogach żółciowych. Takie powiększające się stopniowo złogi mogą początkowo nie dawać żadnych objawów, ale z czasem wywołują ból i inne przypadłości, takie jak nudności, wymioty, a ponadto są źródłem niebezpiecznych stanów zapalnych. Obecność kamieni żółciowych to inaczej kamica żółciowa. Operacje usunięcia pęcherzyka żółciowego z powodu kamicy są - wg ScienceDaily - jednymi z najczęstszych w Stanach Zjednoczonych. Dostępne leki są w miarę skuteczne, ale trzeba je przyjmować miesiącami. Jest to więc niebagatelny problem zdrowotny.
Do tej pory nie wiadomo było, jaki jest dokładnie mechanizm powstawania kamieni żółciowych, a więc jak najlepiej im zapobiegać lub jak je zwalczać. Na to pytanie stara się właśnie dać odpowiedź zespół naukowców z Uniwersytetu Fryderyka i Aleksandra, Erlangen-Norymberga. W trakcie badania kamieni żółciowych, pochodzących od operowanych osób, badacze dostrzegli, że kryształy wapnia i cholesterolu są zlepiane przez siatkę DNA pochodzącą od białych ciałek krwi, określanych mianem neutrofili (inna nazwa granulocyt obojętnochłonny), czyli komórek układu odpornościowego. To DNA tworzy rodzaj kleju, zlepiającego poszczególne składniki kamieni żółciowych.
Cholesterol może być dobry lub zły. To cholesterol HDL i LDL. Jakie są niebezpieczeństwa związane z podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi? Sprawdź, co mówią specjaliści w naszym filmie.
Neutrofile zaczynają działać, gdy napotkają obce ciało i uznają je za niebezpieczne. Produkują wtedy wolne rodniki oraz cząsteczki białka o właściwościach bakteriobójczych. W tym wypadku neutrofile reagują na obecność kryształków tworzących kamienie żółciowe i wyrzucają swoje DNA, aby związać "agresora". To lepkie siatki tworzące jakby sieć, w którą wpadają patogeny. Jest to także charakterystyczna sieć, towarzysząca zaburzeniom autoimmunologicznym i stanom zapalnym. Badając dalej kamienie żółciowe naukowcy potwierdzili, że DNA owija się wokół kryształów węglanu wapnia i cholesterolu i zlepia je w większe fragmenty. Tak powstaje kamień żółciowy.
Badania sprawdzające tę hipotezę przeprowadzono na myszach, które karmiono jedzeniem bogatym w cholesterol. W pęcherzykach żółciowych myszy szybko utworzyły się kamienie. Mniejsze kamienie tworzyły się jednak u zwierząt z wadami genetycznymi, które hamowały rozwój sieci z DNA oraz miały mniejszą liczbę neutrofili. Rozwój kamieni żółciowych hamowało także podawanie związku o nazwie PAD4 lub metoprololu. Jest to tzw. beta-bloker, lek który jest stosowany, między innymi, przy nadciśnieniu. Badacze postulują jednak, aby przebadać ten związek pod kątem leczenia kamicy żółciowej. Skuteczne leczenie kamicy pozwoliłoby bowiem unikać operacji chirurgicznych.
Źródło: ScienceDaily, czasopismo Immunity
