Kwas moczowy - co to za związek? Skąd kwas moczowy bierze się w naszym organizmie?
Kwas moczowy powstaje w wyniku rozpadu zasad purynowych, związków chemicznych pochodzących z pożywienia, jest także produktem końcowym rozkładu produkowanych przez organizm kwasów nukleinowych (RNA i DNA). Zasady purynowe oraz kwasy nukleinowe znajdują się w każdej komórce. Najbogatsze w puryny są produkty zwierzęce, czyli mięso i nabiał, a spośród roślin - warzywa strączkowe.
Kwas moczowy usuwany jest z organizmu wraz z moczem (około 75 procent), pozostała część przedostaje się do przewodu pokarmowego i jest rozkładane przez bakterie jelitowe, a następnie wydalana z kałem.
Kwas moczowy skupia się w postaci białych, trudno rozpuszczalnych w wodzie kryształków. Gdy znajdzie się w środowisku obojętnym lub kwaśnym może zacząć odkładać się w stawach i w nerkach. W stawach rozwija się wtedy dna moczanowa, natomiast w nerkach - kamienie moczanowe. W środowisku zasadowym kwas moczowy tworzy łatwo rozpuszczalne moczany.
Kwas moczowy we krwi - normy. Kiedy dochodzi do zwiększenia poziomu kwasu moczowego we krwi?
Prawidłowe stężenie kwasu moczowego we krwi u dorosłej osoby wynosi od 180 do 420 µmol/l (30–70 mg/l). Wraz z moczem organizm wydala dziennie około 500-700 mg kwasu moczowego w postaci obojętnej lub anionowej. Badanie poziomu kwasu moczowego zleca się przede wszystkim przy diagnozowaniu dny moczanowej.
Istnieje kilka przyczyn podwyższenia poziomu kwasu moczowego we krwi, czyli hiperurykemii. Dzieje się tak, gdy zjadamy zbyt dużo potraw bogatych w puryny. A więc dieta wysokobiałkowa, zawierająca duże ilości mięsa, serów, warzyw strączkowych sprzyja gromadzeniu się kwasu moczowego. A ponadto, picie wysokoprocentowego alkoholu, który powoduje szybki rozpad puryn.
Dodatkowym czynnikiem, podwyższającym poziom kwasu moczowego we krwi, jest zmniejszone wydalanie moczu, związane z chorobami nerek, takimi jak niewydolność nerek i inne oraz zbyt częste stosowanie leków moczopędnych.
Niektóre choroby nowotworowe, takie jak białaczka, zespół lizy guza po chemioterapii, niedokrwistość hemolityczna powodują zwiększone uwalnianie kwasu moczowego, związane z rozpadem chorych tkanek. Do wzrostu poziomu kwasu moczowego we krwi prowadzą także takie choroby jak zawał serca, padaczka, nadczynność przytarczyc, niedoczynność przytarczyc, niewydolność oddechowa.
Do podwyższenia się poziomu kwasu moczowego we krwi prowadzi także duży wysiłek fizyczny, stąd zdarza się u sportowców wyczynowych.
Zwykle kosztują niewiele, nie wymagają skierowania ani żadnych przygotowań. Nie bolą i nie kradną zbyt wiele czasu, a mogą właśnie czas ci ofiarować. Proste badania na wagę zdrowia.
Kwas moczowy we krwi - niedobór
Niski poziom kwasu moczowego we krwi może być spowodowany przez:
- ciążę
- agromegalię
- wzmożone wydalanie kwasu moczowego przez nerki
- wrodzony niedobór oksydazy ksantynowej, czyli enzymu odpowiedzialnego za metabolizm zasad azotowych - ksantynuria
- choroba Wilsona (choroba wątroby),
- zespół Fanconiego (zaburzenia czynności cewek nerkowych
Kwas moczowy we krwi a dna moczanowa
Co oznacza wysoki poziom kwasu moczowego we krwi? Przede wszystkim zagrożenie rozwojem dny moczanowej, choroby zapalnej stawów. Kryształki kwasu moczowego, gromadzące się w stawach, powodują zaczerwienienie i obrzęk stawu oraz ból. Dopada chorego najczęściej w nocy i dotyka stawu dużego palca u nogi. Czasami także dna moczanowa obejmuje stawy skokowe i kolanowe lub stawy kończyn górnych. Choroba częściej dotyka mężczyzn w starszym wieku.
Kwas moczowy we krwi a kamica moczanowa
Kamica moczanowa towarzyszy niektórym schorzeniom, takim jak białaczka. Może jednak rozwinąć się także w wyniku nadmiernego zakwaszenia moczu.
Kwas moczowy we krwi - badanie
Aby właściwie przygotować się do badania nie wolno pić alkoholu przez 2-3 dni przed pobraniem krwi. Przynajmniej 12 godzin przed nie pijemy także kawy i herbaty. Do badania należy podejść na czczo. Bezpośrednio przed badanie należy też odpoczywać na siedząco przez kilkanaście minut, aby wynik badania był miarodajny.
