Ekstrakcja (usunięcie) zęba - wskazania
Kiedy dentysta podejmuje decyzję o usunięciu zęba? Ekstrakcja to przecież radykalny zabieg, w dodatku obarczony komplikacjami. Nie usuwa się zębów bez poważnej przyczyny. Dopóki da się go wyleczyć, pozostaje na swoim miejscu. Najczęstszą przyczyną usunięcia zęba jest zaawansowana próchnica, która tak już zniszczyła ząb, że ten jest już tylko źródłem bólu lub może spowodować groźne powikłania.
Zabiegu dokonuje zazwyczaj chirurg szczękowy, wyposażony w odpowiednie narzędzia. Do ekstrakcji zęba nie trzeba się specjalnie przygotowywać, a zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Lekarz sprawdza przedtem, czy pacjent nie jest uczulony na preparat znieczulający, a także jaki jest jego ogólny stan zdrowia. Zazwyczaj wykonuje się wcześniej zdjęcie rentgenowskie, aby sprawdzić dokładnie położenie zęba. Ząb najpierw jest poluzowywany, a potem wyrywany z zębodołu. Zabieg kończy się zszyciem rany.
Wskazania do ekstrakcji (usunięcia) zęba mogą być następujące:
- zaawansowana, nieuleczalna próchnica
- zgorzel i martwica miazgi zęba wielokorzeniowego, jeżeli niemożliwe jest leczenie kanałowe
- zapalenie miazgi ósemek, czyli tzw. zębów mądrości
- gdy zęby wyrastają poza łukiem zębowym, a niemożliwa jest korekcja ortodontyczna
- w przypadku zawiązków zębów mądrości, które nie mają gdzie wyrosnąć z powodu zbyt małej szczęki
- gdy obok zęba rozwijają się ropnie oporne na leczenie
- tzw. zęby zatrzymane, czyli takie, które nie wyrosły z dziąsła z powodu złego ułożenia w kości
- pozostałość w postaci podłużnie lub skośnie złamanego korzenia zęba
- złamanie korony zęba, które powoduje, że nie da się go odbudować protetycznie
- złamany ząb wielokorzeniowy
- zęby, które uniemożliwiają zabieg w przypadku złamania szczęki lub podobnych urazów
- chory ząb w przypadku osób chorych psychicznie, jeżeli nie ma możliwości przeprowadzenia leczenia
Ekstrakcja (usunięcie) zęba - przeciwwskazania
Istnieją także przeciwwskazania do usunięcia zęba. Zatem, nie usuwa się zębów rosnących w naczyniaku, w guzie nowotworowym lub w ich okolicy. Ponadto zabieg wyrwania zęba jest niemożliwy w przypadku pojawienia się owrzodzeń w jamie ustnej, a także przy opryszczce oraz szczękościsku. Przeciwwskazaniem są także niektóre choroby, a wśród nich białaczka, skaza płytkowa, skaza osoczowa, choroby serca, niektóre choroby nerek i wątroby oraz nieuregulowane nadciśnienie i choroby zakaźne.
Ekstrakcja zęba - czas gojenia
Po usunięciu zęba szwy pozostają w dziąśle jeszcze kilka dni. Koniecznie należy wtedy dbać o świeżą ranę, a więc unikać gorących napojów i posiłków, delikatnie myć zęby, płukać jamę ustną antybakteryjnym płynem lub odpowiednimi łagodnymi ziołami. Posiłki w tym czasie powinny mieć konsystencję miękką, bo trudno jest gryźć i żuć obolałą szczęką, można ponadto uszkodzić delikatną jeszcze ranę. Skrzep, który zakleja dziąsło, jest naturalnym elementem procesu gojenia się rany. Uważajmy, aby go nie wypłukać. Pomocne jest także przykładanie zimnych kompresów.
Ekstrakcja zęba a wysiłek fizyczny
Po wyrwaniu zęba najlepiej unikać większego wysiłku fizycznego, dźwigania ciężarów i uprawiania sportu co najmniej dwa dni. Po pierwsze, możemy wtedy doprowadzić do krwawienia niezagojonego jeszcze dziąsła i otwarcia się rany, a ponadto po znieczuleniu jesteśmy zazwyczaj nieco otumanieni przez pewien czas, zatem odpoczynek jest wskazany.
Ekstrakcja zęba a ból dziąsła oraz powikłania
Zdarza się, że dziąsło po wyrwaniu zęba mocno dokucza. Można wtedy wziąć środek przeciwbólowy. Gorzej, gdy dochodzi do powikłań. W trakcie zabiegu może to być uszkodzenie nerwów albo naczyń krwionośnych w pobliżu wyrywanego zęba, złamanie sąsiednich zębów lub nawet zwichnięcie albo złamanie szczęki. Zdarza się to rzadko, ale może jednak do tego dojść, gdy ząb wyjątkowo mocno tkwi w zębodole.
Innym powikłaniem jest tzw. suchy zębodół, czyli sytuacja, gdy w miejscu rany pojawia się stan zapalny. Zazwyczaj po 3-4 dniach od wyrwania zęba zaczynamy odczuwać silny ból w tamtym miejscu, który pulsuje i promieniuje aż do skroni. Dodatkowo pojawia się nieprzyjemny zapach z ust, zaburzenia smaku, powiększenie węzłów chłonnych pod żuchwą i niekiedy gorączka. Jeżeli dołączy tego zakażenie bakteryjne konieczne staje się podanie antybiotyku. Suchy zębodół leczy się około tygodnia.
