Ósemki, zęby mądrości - kiedy wyrastają? Czy możemy ich nie mieć w ogóle?
Zęby mądrości, ósemki, wyrastają nam najpóźniej, właściwie gdy już dorośliśmy. Pojawiają się między 17 a 21 rokiem życia i od razu budzą wątpliwości. Wyrzynają się z bólem i nie zawsze bez komplikacji. Bywa, że nie mogą wychynąć z dziąsła, ponieważ są niewłaściwie ułożone w kości. Ich rolą, podobnie jak zębów trzonowych, jest rozdrabnianie pożywienia. Ponieważ jednak pojawiają się jako ostatnie, często brakuje już dla nich miejsca w szczęce. Schowane za zębami trzonowymi, nierzadko szczątkowe, są trudne do czyszczenia i przez to szybko ulegają chorobom, przede wszystkim próchnicy.
Co więcej, zęby mądrości mogą w ogóle się nie pojawić lub może nam wyrosnąć tylko część. Wynika to ze zmiany sposobu odżywiania się człowieka. Nie musi mieć już bowiem potężnej szczęki do rozrywania półsurowego mięsa, a mniej używane łuki zębowe uległy zmniejszeniu. Ósemki mają więc teraz mało miejsca na wzrost. Ponadto, jemy miękkie potrawy, za mało gryziemy i zęby nie mają impulsu, aby rosnąć. Kości szczęki powinny pracować, a dzieje się tak tylko wtedy, gdy długo rozdrabniamy i żujemy pożywienie.
Usuwanie ósemek - kiedy taki zabieg jest konieczny?
Nie ma potrzeby wyrywania zębów mądrości jeżeli są zdrowe, nie przeszkadzają w niczym lub można je wyleczyć. Mogą przecież długo nam jeszcze służyć.
Na usunięcie ósemek możemy jednak zdecydować się sami, uznając że nam przeszkadzają i utrudniają czyszczenie zębów. Jeżeli lekarz uzna to za zasadne, dokona takiego zabiegu. Ale częściej to stomatolog pierwszy proponuje zabieg, gdy ząb zaczyna atakować próchnica a leczenie kanałowe jest bardzo utrudnione lub wręcz niemożliwe. Dzieje się tak, gdy ząb jest głęboko schowany w szczęce i trudno do niego dotrzeć z narzędziami stomatologicznymi.
Drugi powód, dla którego usuwa się ósemki, to leczenie ortodontyczne, gdy zęby mądrości uniemożliwiają właściwe ustawienie zębów względem siebie i powodują wadę zgryzu. Bywa też, że nieprawidłowo ustawiony ząb mądrości przeszkadza w prawidłowym przesuwaniu się żuchwy względem szczęki i utrudnia choćby jedzenie.
I kolejny powód, dla którego wyrywa się ósemki, to częste stany zapalne dziąseł w okolicy zęba, ponieważ świadczą o tym, że znajduje się tam ognisko bakterii. Wyrwanie ósemek oznacza, że pozbywamy się źródła zapaleń, które mogą się przecież rozlać po całym organizmie. Stany zapalne dziąsła i przyzębia powodują ból i obrzęki błony śluzowej policzka i dziąsła. Ponadto proces zapalny może objąć także mięśnie, odpowiedzialne za żucie pokarmu. To często kończy się szczękościskiem. Stan zapalny dziąsła i przyzębia staje się przyczyną powstawania torbieli lub doprowadza do zmian w kościach, a nawet do zniszczenia kości.
Usuwanie ósemek a "ząb zatrzymany"
Na zdjęciu tomograficznym szczęki można czasem zauważyć, że ząb mądrości zatrzymał się w dziąśle i nie wyrósł na zewnątrz. To tzw. ząb zatrzymany. Staje się źródłem kłopotów, gdy naciska na korzeń sąsiedniego zęba i w ten sposób go drażni i uszkadza, albo wrasta w policzek. Ząb może się wklinować, przekręcić, ułożyć pod skosem, a nawet poziomo. Często naciska na sąsiednie zęby, powodując ich przemieszczanie się. Taki ząb musi zostać usunięty, a oznacza to całkiem poważną operację.
Usuwanie ósemek - jak wygląda zabieg?
Usuwanie ósemek jest skomplikowanym zabiegiem. Najpierw robione jest prześwietlenie (RTG panoramiczne i RTG przylegające) oraz tomografia szczęki. To dlatego, że trzeba dokładnie przyjrzeć się lokalizacji zęba. Sam zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym lub w narkozie, na życzenie pacjenta oraz gdy nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań. Po wyrwaniu zęba zakłada się na ranę szwy. Zębodół zaczyna zarastać po około siedmiu dniach, jeżeli nie wystąpią żadne komplikacje. O ranę trzeba zadbać stosując kompresy zewnętrznie i wewnętrznie, aby zmniejszyć opuchliznę. Przez kilka dni konieczne jest stosowanie odpowiedniej diety, w tym unikanie gorących potraw oraz kawy, herbaty i alkoholu. Nie wolno palić papierosów, aż rana się zamknie. To wszystko po to, aby uniknąć pozabiegowych komplikacji.
Istnieje także zabieg germektomii, czyli usuwania zawiązka zęba. Wykonuje się go we wczesnym stadium powstawania zęba, gdy nie doszło jeszcze do powstania korzenia. Jest to zabieg prewencyjny, gdy z góry wiadomo, że dana osoba ma zbyt małą szczękę, aby pomieścić komplet zębów.
Usuwanie ósemek - możliwe powikłania
Naturalną sprawą po zabiegu jest obrzęk i ból policzka. Groźna jest natomiast sytuacja, gdy w zębodole lub w szczęce pozostanie ukruszony fragment zęba, bądź nastąpi wtłoczenie zęba do kanału żuchwy. W efekcie dochodzi do parestezji lub mrowienia twarzy i innych problemów. Zdarza się ponadto, że ząb jest tak mocno usadzony w szczęce, że wyrywanie go kończy się jej zwichnięciem lub złamaniem. Może także dojść do odłamania guza szczęki, złamania zęba znajdującego się obok itp. Inne powikłanie to zakażenie zębodołu, skutkujące powstaniem tzw. suchego zębodołu.
