Dźwigacz jądra - anatomia
Dźwigacz jądra to mięsień, który wraz z innymi strukturami wchodzi w skład powrózka nasiennego. Oprócz mięśni powrózek składa się z:
- Nasieniowodu,
- Naczyń, które zaopatrują nasieniowód w potrzebne składniki,
- Tętnicy jądrowej,
- Splotu wiciowatego,
- Naczyń zaopatrujących dźwigacz,
- Gałęzi płciowej nerwu płciowo-udowego.
Mięsień dźwigacz jądra jest częścią jednej z osłon moszny. Wyróżniane są trzy osłony:
- Osłona skórna (zewnętrzna) - składa się ze skóry, błony kurczliwej oraz powięzi nasiennej zewnętrznej;
- Osłona mięśniowa powięziowa - w jej struktury wchodzi dźwigacz jądra. Oprócz dźwigacza do osłony tej zalicza się powięź dźwigacza jądra oraz powięź nasienną wewnętrzną.
- Osłona wewnętrzna - jej podstawową strukturą jest osłonka pochwowa jądra.
Mięsień dźwigacz jądra, który występuje w środkowej warstwie moszny, tworzy razem z powięzią nasienną wewnętrzną tak zwany aparat wieszadłowy jądra. Struktura ta umożliwia zawieszenie jąder w worku mosznowym. Dźwigacz razem z całym powrózkiem nasiennym jest odpowiedzialny za dostosowywanie usytuowania jąder do temperatury otoczenia. Położenie jąder nie jest bez znaczenia, ponieważ plemniki, które znajdują się w jądrach, potrzebują do życia temperatury niższej od temperatury ciała. W związku z tym jądra położone są nie wewnątrz jam ciała, ale są wysunięte na zewnątrz. Gdy temperatura otoczenia jest wysoka, mięśnie jąder są rozluźnione, tak aby powierzchnia moszny, przez którą oddawane jest ciepło była większa. Z kolei, gdy na zewnątrz jest zimno, mięsień dźwigacz kurczy się, a jądra zbliżają się do ciała. Dzięki temu są chronione przed nadmierną utratą ciepła. Skurcze jądra występują nie tylko wtedy, gdy jest chłodno, pojawiają się także podczas orgazmu oraz w sytuacjach stresowych.
Dźwigacz jądra - ból
Ból w okolicach jąder rzadko jest spowodowany urazem dźwigacza, jednak jego przyczyn może być wiele. Do najpopularniejszych problemów dotyczących okolic jąder należą:
- Uraz moszny - może powodować silny ból, który z czasem ustępuje. Czasami oprócz bólu pojawia się również obrzęk oraz krwiak. Jeżeli ból nie mija samoistnie albo wręcz narasta nie należy zwlekać z udaniem się do specjalisty. Długotrwały ból może oznaczać uszkodzenie jądra, które czasami wymaga leczenie chirurgicznego albo nawet usunięcia jądra;
- Zapalenie jądra - objawia się obrzękiem oraz przekrwieniem. Zazwyczaj jest spowodowane zakażeniem bakteryjnym, a u młodych chłopców i dzieci może mieć podłoże wirusowe i występować jako powikłanie po przebytej śwince albo przyusznicy;
- Zapalenie najądrza - jest wywoływane przez różne bakterie, w przypadku mężczyzn aktywnych seksualnie są to najczęściej bakterie Chlamydia, natomiast u mężczyzn starszych Escherichia coli (bardzo często zapalenie towarzyszy łagodnemu przerostowi prostaty). Objawem zapalenia jest przede wszystkim ból całego jądra promieniujący na okoliczne struktury;
- Żylaki powrózka nasiennego - w ich przypadku w obszarze jąder występują poszerzone żyły splotu wiciowatego, które powodują dolegliwości bólowe. Problem nasila aktywność fizyczna oraz długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej;
- Skręt jądra - jest stanem, w którym dochodzi do całkowitego lub częściowego skręcenia powrózka nasiennego. Jeżeli skręt jest całkowity może dojść do niedokrwienia jądra, dlatego bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia. W takiej sytuacji konieczne jest przeprowadzenie operacji. Od momentu wystąpienia bólu do przeprowadzenia zabiegu nie może minąć więcej niż 6 godzin, gdyż po tym czasie szanse na uratowanie jądra znacznie maleją.
Ból jądra może być wywołany także przez długotrwały ucisk występujący na przykład przy nieodpowiedniej pozycji podczas jazdy na rowerze albo na skutek noszenia zbyt ciasnej bielizny albo spodni. Dolegliwości bólowe w obszarze jądra mogą pojawić się także z powodu długotrwałego pobudzenia seksualnego albo wielokrotnego stosunku. W rzadkich przypadkach przyczyną bólu jąder jest choroba nowotworowa, która najczęściej nie powoduje wystąpienia żadnych dolegliwości bólowych.
