Paznokcie oraz lunule - skąd się biorą?
Paznokcie, podobnie zresztą jak włosy, zbudowane są z keratyny i wytwarzane przez skórę. Pełnią dwie główne funkcje: ochronną oraz obronną. Komórki, z których składa się paznokieć, powstają w tzw. macierzy. To żywa część paznokcia ukryta pod wałem paznokciowym i zakończona obrąbkiem naskórkowym. Widoczna część paznokcia to płytka, pod którą znajduje się łożysko, mające za zadanie odżywiać paznokieć. U nasady zaś widoczny jest obłączek, zwany też lunulą, który ma kształt półksiężyca i białawe zabarwienie.
Ten kolor wynika bezpośrednio z tego, że ta najmłodsza część paznokcia, nie przylega ściśle do macierzy. Obłączek, czy też lunula, to jedyna żywa część paznokcia. Pozostała część składa się z martwych już komórek, stąd nic nas nie boli w trakcie obcinania, czy też podczas złamania się paznokcia.
Półksiężyce te nie zawsze są widoczne. Jedni mają je wyraźnie zaznaczone, u drugich ledwo je dostrzeżecie. Skąd biorą się te różnice i czy brak lunuli mówi nam coś o naszym zdrowiu?
Lunula to żywa część paznokcia
Lunula jest najmłodszą i żywą częścią paznokcia. Przez to, że wyrosła niedawno, może być wskazówką, w jakiej kondycji znajduje się aktualnie nasz organizm. Nie należy jednak z góry zamartwiać się brakiem lunuli. Jeżeli półksiężyce są niewidoczne, może to wynikać z naszych indywidualnych cech, na przykład z koloru skóry, a niekoniecznie z niedomagań zdrowotnych. Jeżeli jednak coś nas niepokoi, skonsultujmy się z lekarzem.
Jasne półksiężyce na paznokciu - o czym może świadczyć ich brak?
Za brakiem lunuli może stać kilkanaście schorzeń. Najczęściej jednak świadczy on o niedożywieniu. Wszelkie niezrównoważone diety lub choroby, które powodują zaburzenia odżywiania lub wchłaniania pokarmów, pociągają za sobą zmiany w wyglądzie paznokci. Przy niedoborach witaminy B12 na paznokciach mogą dodatkowo pojawić się brązowo-szare przebarwienia. Niedobory innych witamin i minerałów sprawią, że nasze paznokcie będą źle wyglądać, a lunule staną się niewidoczne.
Za brak półksiężyców na paznokciach odpowiadać może także schorzenie skóry zwane bielactwem. Do choroby dochodzi, gdy melanocyty, odpowiedzialne za produkcję melaniny (barwnika skóry) zostaną zniszczone lub zaczną działać nieprawidłowo. W wyniku bielactwa na skórze pojawiają się białe, nieregularne plamy, pozbawione pigmentu, a zmiany objąć mogą także paznokcie i spowodować zanik lunuli.
Anemia, czyli niedokrwistość, oznacza, że w naszej krwi brakuje hemoglobiny, hematokrytu lub erytrocytów. Związane jest to zazwyczaj z brakami żelaza w organizmie. Niedokrwistość objawia się na wiele sposobów. Nasza skóra jest nienaturalnie blada, szybko się męczymy i trudno jest nam się skoncentrować. Dokuczają nam również zadyszka i zaburzenia rytmu serca. Przyczyn, podobnie jak i rodzajów anemii, może być kilka. I tak anemia megaloblastyczna spowodowana jest brakami witaminy B12 i kwasu foliowego, inne rodzaje anemii wywołane są niedoborami żelaza, błędami dietetycznymi, a także chorobami ogólnoustrojowymi, zatruciami lub krwotokiem. Zatem, jeżeli zanikowi lunuli na paznokciu towarzyszą wspomniane wyżej objawy, zróbmy na początek badanie krwi, aby wykluczyć lub potwierdzić anemię.
Brak białych półksiężyców na paznokciach związany bywa także z niewydolnością nerek i zazwyczaj ich brak obserwujemy u osób poddawanych dializom. Ponadto, przy chorobie nerek, na czubku paznokcia może pojawić się także brązowe przebarwienie. Z kolei czerwone zabarwienie półksiężyca na naszym paznokciu może świadczyć o toczących się chorobach płuc lub serca. Są to takie schorzenia, jak: przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), niewydolność serca lub choroby naczyń. Schorzeniom towarzyszą wtedy inne objawy, takie m.in. jak duszności, kaszel, ból w klatce piersiowej.
Przy marskości wątroby z kolei na paznokciach można zauważyć czerwonawe zabarwienie półksiężyca. Czasem całe paznokcie zmieniają też kolor na biały. Zmiany zabarwienia lunuli mogą świadczyć ponadto o zatruciu srebrem - półksiężyce stają się wtedy ciemnoniebieskie. To srebrzyca, inaczej argyria, która dotyczy osób narażonych na wchłanianie związków srebra lub zażywających związki srebra w nadmiarze. Inny pierwiastek, miedź, gromadząca się w organizmie, tak jak w przypadku choroby Wilsona, powoduje zmianę zabarwienia półksiężyców na paznokciach na kolor niebieski.
Jeszcze inny przypadek to żółknięcie paznokci. W wyniku różnych chorób paznokieć może zmienić kolor na żółty, w efekcie czego ślad po lunuli ulegnie zatarciu. Jak przy wysięku opłucnowym, gdy paznokcie dodatkowo zakrzywiają się, a naskórek zanika lub zmienia kształt albo przy słabym krążeniu krwi, powodującym m.in. zażółcenie paznokci.
Paznokcie mogą być zatem dobrym źródłem wiedzy na temat stanu naszego organizmu, przede wszystkim odżywienia i wskazać, czy nasz organizm działa prawidłowo. Dlatego, choć nie należy z tym przesadzać, warto obserwować znajdujące się na nich lunule.
Źródło: MedicalNewsToday
