Badanie czystości pochwy. Jakie znaczenie ma flora bakteryjna pochwy?

Badanie czystości pochwy to badanie diagnostyczne służące do oceny stanu flory bakteryjnej, bytującej w narządach rodnych kobiety. W pochwie znajdują się bowiem korzystne dla zdrowia drobnoustroje, chroniące nas przed atakiem chorobotwórczych bakterii i grzybów. Dlatego wszelkie zachwianie równowagi bakteryjnej może oznaczać zakażenie i wymagać leczenia.

Badanie czystości pochwy - kiedy wykonujemy badanie?

Badanie flory bakteryjnej pochwy jest wykonywane zawsze wtedy, gdy zgłaszamy się do lekarza z takimi symptomami, jak nietypowe obfite upławy, mające nietypowe ciemne lub żółtawe zabarwienie i nieprzyjemny zapach, a także w przypadku wystąpienia świądu sromu, pieczenia w pochwie oraz innych objawów, mogących świadczyć o zakażeniu. Badanie wykonuje się także w trakcie leczenia stanów zapalnych, aby skontrolować postępy leczenia.

Samo badanie jest bezbolesne i polega na pobraniu wymazu z pochwy i poddaniu ocenie mikrobiologicznej. Wynik podaje się stosując różne kryteria, pokazujące tzw. klasę czystości pochwy.

Badanie czystości pochwy - zasady, których należy przestrzegać

Nie jest to badanie uciążliwe, ani też nie wymaga specjalnych przygotowań. Należy tylko pamiętać, że przeciwwskazaniem jest aktualnie prowadzona antybiotykoterapia, ponieważ zaburza skład flory bakteryjnej w organizmie, w tym w pochwie. Dobrze jest do 48 godzin przed badaniem powstrzymać się od stosunków seksualnych. Przed badaniem nie wykonujemy też badań ginekologicznych, ani też irygacji pochwy i to przez kilka dni, aby nie wyjaławiać pochwy lub nie przenieść do środka obcej flory bakteryjnej. No i na koniec trzeba pamiętać o miesiączce. Wtedy, naturalnie, nie zgłaszamy się na badanie.

Badanie czystości pochwy - jak się wykonuje to badanie?

Do badania czystości pochwy używa się specjalnego jałowego narzędzia o nazwie eza. Za jego pomocą pobiera się z tylnej części pochwy materiał biologiczny, czyli śluz i znajdujące się w nim komórki naskórka. Wymaz pobierany jest także z okolic ujścia gruczołów Bartholina, ujścia cewki moczowej oraz z przedsionka pochwy. Pobrany materiał przenosi się na szkiełko laboratoryjne i barwi specjalnym odczynnikiem, a następnie nanosi się na odpowiednie podłoże, w celu wyhodowania znajdujących się w wymazie bakterii. To umożliwia ich identyfikację. Jednocześnie sprawdza się pH wymazu z pochwy.

Badanie czystości pochwy - klasyfikacja

Do oceny czystości pochwy stosuje się różne metody. Najpopularniejsza jest tzw. skala Kuczyńskiej. Oceniana jest tutaj obecność i liczba pałeczek kwasu mlekowego, a także szczepów chorobotwórczych oraz leukocytów, czyli białych krwinek w rozmazie.

Stopnie czystości pochwy:

  • stopień I – wynik jest prawidłowy, znaleziono liczne pałeczki kwasu mlekowego
  • stopień II – w wymazie znajdują się pałeczki kwasu mlekowego oraz nieliczne bakterie i białe krwinki
  • stopień III – pałeczki kwasu mlekowego są nieliczne, znaleziono natomiast sporo jest bakterii oraz białych krwinek
  • stopień IV – w rozmazie nie ma pałeczek kwasu mlekowego, występują natomiast w dużej ilości chorobotwórcze bakterie i inne patogeny oraz białe krwinki. W wymazie mogą znaleźć się także grzyby lub pierwotniaki.

Przy infekcji intymnej stosuje się ponadto tzw. kryteria wg Amsela. Zatem o infekcji intymnej świadczy występowanie przynajmniej trzech z czterech objawów:

  • wydzielina z pochwy o szaro-białawym zabarwieniu
  • obecność w obrazie mikroskopowym komórek jeżowych, czyli tzw. „clue cells”
  • odczyn pH pochwy> 4,5
  • nieprzyjemny, rybi zapach z pochwy

I jeszcze skala Nugenta. Mówi ona o tym, jak dużo bakterii znaleziono w rozmazie. Ta skala ma 10 punktów, przy czym wynik od 0 do 4 jest prawidłowy. Wynik powyżej 6 punktów wskazuje na waginozę bakteryjną, czyli bakteryjne zapalenie pochwy. 

Można się także spotkać z sześciostopniową skalą według Jiroveca-Petera-Maleka:

  • I i II stopień – stan prawidłowy
  • III stopień – bakteryjne zapalenie pochwy
  • IV i V stopień – rzeżączkowe zapalenie pochwy
  • VI stopień – grzybicze zapalenie pochwy 
Zobacz wideo

Flora bakteryjna pochwy - jakie pełni funkcje? Po co nam te bakterie?

U zdrowej kobiety drogi rodne, znajdujące się powyżej szyjki macicy, są jałowe. Natomiast pochwa skolonizowana jest przez symbiotyczne bakterie, chroniące drogi rodne przed zakażeniami. Są tam głównie bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobaillus, które pomagają w utrzymaniu prawidłowego pH pochwy w granicach 3,5-4,2. To pałeczki kwasu mlekowego bronią dostępu do dróg rodnych innym bakteriom, w tym chorobotwórczym. Produkują bowiem nadtlenek wodoru, szkodliwy dla bakterii beztlenowych. To, w jakim stanie znajduje się nasza flora bakteryjna w pochwie, zależy od kilku czynników, takich jak współżycie seksualne, higiena miejsc intymnych, aktualnie prowadzona antybiotykoterapia, a także od działania układu hormonalnego organizmu.

Więcej o: