Elektrolity to związki rozpuszczające się z łatwością w płynach ustrojowych. Są naładowanymi dodatnio lub ujemnie jonami, z których korzysta organizm w trakcie różnych procesów życiowych. Dzięki elektrolitom woda łatwiej przemieszcza się między komórkami i to stężenie elektrolitów wpływa bezpośrednio na stopień nawodnienia różnych części ciała, a więc na gospodarkę wodną organizmu. Elektrolity stoją też na straży równowagi kwasowo-zasadowej. Układ nerwowy wykorzystuje właściwości elektryczne jonów do przesyłania impulsów nerwowych. W mięśniach natomiast elektrolity są niezbędne do ich pracy, wspierają bowiem procesy kurczenia i rozkurczania się mięśni. Niedobór elektrolitów wpływa bezpośrednio na pracę serca, a więc kluczowego organu, którego osłabienie powoduje negatywnie skutki dla całego organizmu.
Najważniejsze elektrolity to:
W wyniku intensywnego wysiłku, pocenia się, gdy nie uzupełnimy poziomu elektrolitów w organizmie, mogą nas dopaść następujące objawy:
Jeżeli gospodarka wodno-elektrolitowa zostanie rozchwiana na dłużej, reakcja ze strony organizmu jest już poważna. Może skończyć się to omdlewaniem, konwulsjami, paraliżem, zaburzeniami rytmu serca i nadciśnieniem tętniczym, czy też większą łamliwością kości.
Elektrolitów pozbywamy się z organizmu wraz z wodą, a więc przy okazji pocenia się oraz z moczem. Najczęstsze przyczyny rozchwiania równowagi wodno-elektrolitowej to:
Co to znaczy dbać o właściwy poziom elektrolitów w organizmie? Jeżeli będziemy odpowiednio dużo pić wody w trakcie wysiłku fizycznego czy w czasie upałów, zaburzenia nam nie zagrożą. Generalnie picie niesłodzonych napojów, uzupełnienie diety o większe porcje warzyw i owoców, spożywanie zup, stosowanie się do zasad zbilansowanej diety powinno nam wystarczyć. Jeśli jednak bardzo intensywnie ćwiczymy, uprawiamy wyczerpujący sport, to powinniśmy pomyśleć o napojach izotonicznych, chociaż niekoniecznie muszą to być te gotowe z supermarketu. Równie dobrze można zrobić je samemu, dodając do wody odrobinę soli i soku z cytryny i dodatkowo dać jeszcze łyżkę miodu.
W razie biegunek i intensywnych wymiotów także należy pamiętać o nawodnieniu organizmu i uzupełnieniu poziomu elektrolitów. W aptece można spytać o odpowiednie preparaty na taką okazję.
Wśród domowych napojów znakomitym źródłem elektrolitów są sok pomidorowy, woda mineralna, woda kokosowa, a także soki z cytrusów. Ponadto, dobrze jest uzupełnić dietę o produkty, w których znajdziemy większe ilości minerałów, a więc jedzmy kasze, owoce i warzywa, przetwory mleczne, sardynki, rośliny strączkowe, czekoladę.
Jeżeli chcemy być pewni, jak wygląda poziom elektrolitów w naszym organizmie, możemy wykonać badanie laboratoryjne zwane jonogramem. Taki test da nam odpowiedź, czy w naszym organizmie wszystko funkcjonuje prawidłowo i czy nie należałoby uzupełnić jakiegoś mikroelementu i zmodyfikować dietę.