Dr Micha³ Domaszewski (1) jest lekarzem rodzinnym, na co dzieñ lecz±cym dzieci i doros³ych. Uwa¿a, ¿e wspó³czesny lekarz powinien odwa¿nie wychodziæ zza biurka i staraæ siê przekazywaæ sw± wiedzê nie tylko w gabinecie, ale te¿ poprzez dostêpne media. Od roku regularnie wystêpuje jako ekspert w programie "Pytanie na ¶niadanie", od niedawna prowadzi bloga dr Micha³ oraz rozwija swój kana³ na YouTube. Ma to byæ odpowied¼ na zalew nieprawdziwych informacji od "doktora Google".
Eliza Dolecka: Internet rzeczywi¶cie mo¿e byæ niebezpiecznym ¼ród³em informacji o zdrowiu i medycynie?
Dr Micha³ Domaszewski: Tak i trzeba o tym g³o¶no mówiæ. Od kilku lat ¶ledzê, co internet wyprawia z medycyn± i w³os mi siê je¿y na g³owie. Liczba kana³ów na YouTube i blogów propaguj±cych "wiedzê" jest przera¿aj±ca. Niestety, na propagowaniu "wiedzy" siê nie koñczy. Ci ludzie czêsto sprzedaj± na potêgê swoje "leki".
Zio³olecznictwo ma zwolenników nawet w¶ród lekarzy akademickich.
Nie o tym mówiê. Nie mam nic przeciwko medycynie alternatywnej, naturalnej, w przypadku sprawdzonych metod - bezpiecznych, o dowiedzionym dzia³aniu. Sam czasem wolê daæ pacjentowi zio³a, nim wdro¿ê klasyczne leki. Przyk³adowo: przy stanie przedcukrzycowym zaczynam od morwy bia³ej, nie metforminy. Gorzej, gdy w imiê zysku ludzie na temat zdrowia siej± zwyczajne k³amstwa.
Przyk³ady?
Sam trafi³em na bardzo popularne kana³y, gdzie mi³y pan "lekarz" nieprawid³owo rysowa³ anatomiczne szkice, a potem namawia³ do zakupu w³asnych specyfików, które pomog± na "ka¿de zapalenie ucha". Inny pan przekonywa³, ¿e zawa³ serca mo¿na "wyleczyæ pocieraniem pod nosem specjaln± szpatu³k±". Pamiêtam te¿ starsz± pani±, która przekonywa³a, ¿e "biegunki s± zaparciami", a przy okazji chcia³a sprzedaæ swoje broszury lecznicze.
To przestêpstwa.
Oczywi¶cie. Ponoæ s± nawet specjalne grupy operacyjne do ich ¶cigania, ale ich skuteczno¶æ jest bardzo ograniczona. Kana³y pojawiaj± siê, znikaj±. Wymiar sprawiedliwo¶ci nie do¶æ, ¿e nie nad±¿a, to generalnie traktuje takie dzia³ania nader ³agodnie, dopóki nie dojdzie do nieszczê¶cia. A nawet wtedy - poszkodowani niekoniecznie przyznaj± siê do "leczenia" w sieci. Wstydz± siê... Moim zdaniem jedynym sensownym dzia³aniem specjalistów jest kontratak.
Brzmi jak manewry wojenne.
Trochê tak jest, chocia¿ nasza jedyna broñ to wiedza. Obecno¶æ prawdziwych lekarzy w internecie jest konieczna. Bardzo fajn± platform± sta³ siê Instagram. Nie brakuje tam warto¶ciowych blogerów medycznych, którzy s± lekarzami i którym ufam. S± te¿ farmaceuci rozprawiaj±cy siê z mitami medycznymi, a tak¿e dietetycy, pielêgniarki i po³o¿ne. To wszystko dopiero siê zaczyna i wierzê, ¿e siê rozkrêci. Trochê takie zjawisko: " wszystkie rêce na pok³ad".
To chyba konieczne, skoro prawie 90 proc. Polaków wiedzê o zdrowiu czerpie z sieci (2).
Najwy¿szy czas, by prawdziwi lekarze wyszli do ludzi, pojawiali siê w mediach, nie tylko w internecie. Wizerunek ma ogromne znaczenie, a z tym nie jest najlepiej. Utrwalony obraz lekarza: ma³omówny, siedz±cy za biurkiem cz³owiek, który "co¶ tam pisze w karcie choroby". Czasem jeszcze zrzêdliwy, przepracowany.
Takiego doktora mo¿esz mieæ w ramach NFZ Milena Stañczak
M³odzi lekarze raczej nie wydaj± siê tacy niedostêpni.
M³odzi? Kojarz± siê dla odmiany z protestami - zreszt± jak najbardziej s³usznymi. Sam w nich bra³em udzia³. Przekaz medialny by³ taki, ¿e chodzi³o w tym tylko o zarobki, a tymczasem by³o mnóstwo postulatów, które mia³y ul¿yæ chorym: zmniejszyæ kolejki do lekarza, usprawniæ system, ograniczyæ biurokracjê tak, by pacjent nie musia³ ganiaæ z tymi karteczkami od gabinetu do gabinetu... Nie szukam winnych. Robiê swoje, ale trochê ¿al, ¿e w po³owie czerwca by³ wa¿ny protest lekarzy, dyrektorów szpitali i organizacji reprezentuj±cych pacjentów, a w mediach nikt o tym nawet nie wspomnia³.
W sieci lekarz mo¿e sporo zarobiæ?
Nie dostajê ¿adnych pieniêdzy od firm farmaceutycznych za promowanie leków, nie jestem agentem WHO i nie stoi za mn± agentura BIG PHARMA. Obecnie na blogu nie zarabiam, robiê to z czystej pasji tworzenia. Robiê filmy i wpisy na blogu z mocnym "przymru¿eniem oka", ale jednocze¶nie w oparciu o prawdziw± wiedzê medyczn±. Pojawiam siê w telewizji, je¶li kto¶ mnie zaprosi. Zrobi³em seriê filmów dla Gazeta.pl (3). W kolejce czeka jeszcze kilka innych projektów medialnych, ale jednocze¶nie przez piêæ dni w tygodniu pracujê normalnie w przychodni, na NFZ.
Zobacz jeden z naszych filmów z udzia³em doktora Domaszewskiego:
Jest pan bardzo zapracowanym cz³owiekiem.
W dzisiejszych czasach wszêdzie brakuje lekarzy, nietrudno o zajêcia. Chyba wszyscy pracujemy za du¿o. Jestem lekarzem pierwszego kontaktu. Mam do czynienia z ca³ym przekrojem spo³eczeñstwa, od niemowl±t po emerytów. Mo¿e zg³osiæ siê pacjent z zawa³em, mo¿e z przeziêbieniem. Przewa¿nie w ci±gu dnia zdarzaj± siê dwie, trzy osoby, które trzeba pilnie skierowaæ do szpitala w stanie zagro¿enia ¿ycia. Znakomita wiêkszo¶æ to infekcje, bóle brzucha (wszelakie), problemy dermatologiczne (te¿ przeró¿ne), problemy z uk³adem moczowym, cukrzyca i choroby serca. Oko³o jedna trzecia wizyt czasem ogranicza siê do zwyk³ej papierkowej roboty, ale ta te¿ jest wa¿na. Niedawno by³ u mnie pan, który z dum± o¶wiadczy³, ¿e nie by³ u lekarza 10 lat. Niestety, zg³osi³ siê za pó¼no, gdy dolegliwo¶ci by³y ju¿ nie do zniesienia. Tej samej nocy amputowano mu nogê z powodu nieleczonej cukrzycy. Ludzie masowo nie bior± leków zapisanych przez lekarzy, zapominaj± ich nazwy. Tu te¿ lekarz ma swoj± robotê - wa¿n±, bo trzeba pacjentowi u¶wiadomiæ, jakie to niesie zagro¿enie.
A pacjent w sieci?
Zazwyczaj jest bardziej otwarty ni¿ w gabinecie: ³atwiej pozbywa siê lêków i wstydu, chêtniej opisuje, co siê z nim dzieje. O radê zazwyczaj prosz± m³odzi ludzie, rzadko hipochondrycy. To wyzwanie, by z jednej strony nie daæ im niemo¿liwej konkretnej diagnozy, a z drugiej - nie pozwoliæ, ¿eby jej poszukali u chêtnych oszustów. Przez internet nie przy³o¿ê s³uchawki, nie zbadam cz³owieka. Mogê jednak powiedzieæ ogólnie o w³a¶ciwo¶ciach leków, obaliæ mity na temat przeziêbieñ czy leczenia ok³adami, zachêciæ do wizyty u lekarza. Uwa¿am osobi¶cie, ¿e leczenie internistyczne w sieci to ¶lepy zau³ek i d³ugo siê nie utrzyma. Jest cennym wsparciem w takim zakresie, jak interpretacja wyników badañ, choæby EKG czy obrazowych, ale to tyle. Owszem, szybkie narzêdzia komunikacji pomagaj± w diagnozowaniu trudnych przypadków. Mo¿liwe s± b³yskawiczne konsultacje lekarskie specjalistów z ca³ego ¶wiata, ale w przypadku porad lekarskich gabinet zwyciê¿y.
Kto podsuwa panu tematy filmów i wpisów na blogu?
¯ycie. Pacjenci z obu grup - sieciowi i gabinetowi. Gdy widzê, ¿e jaki¶ temat jest gor±cy, czêsto wraca, ludzie snuj± jakie¶ zaskakuj±ce teorie, to próbujê wyja¶niæ, jak jest naprawdê. St±d materia³y o zapaleniu zatok, bezsenno¶æ, kaszel, nadci¶nienie...
A tak¿e: zalety seksu czy - jak wkurzyæ lekarza?
Mówi³em, ¿e staram siê nadaæ temu wszystkiemu lekk± formê. To istotne, by tak¿e odczarowaæ doktora - to pierwszy krok do budowania zaufania. Same rady s± bardzo serio i wierzê, ¿e pomocne.
Przypisy:
- Dr Micha³ Domaszewski (na zdjêciu) leczy dzieci i doros³ych. Jest absolwentem Uniwersytetu Medycznego w £odzi, specjalizacjê rozpocz±³ w Samodzielnym Publicznym Centralnym Szpitalu Klinicznym przy ul. Banacha 1a w Warszawie. Na co dzieñ pracuje w Poradniach Medycyny Rodzinnej. Zajmuje siê te¿ badaniami klinicznymi leków.
- Agencja Badawcza BioStat® przepyta³a Polaków, za pomoc± Panelu Badania Opinii o ¼ród³a informacji o zdrowiu, z których korzystaj± (mo¿na by³o wskazaæ kilka). Te same pytania zadano dwukrotnie, w odstêpstwie kilku miesiêcy. W pierwszym badaniu wygra³ "doktor Google" (91,2 proc. I badanie, 87,7 proc. II badanie). W drugim badaniu zwyciê¿y³ ju¿ jednak realny lekarz rodzinny (I badanie - 72,8 proc. respondentów podawa³o go jako ¼ród³o wiedzy, w II badaniu wskazywa³o go ju¿ 91,2 proc.). Badanie przeprowadzono w dwóch terminach: od 30 maja do 7 czerwca oraz od 20 do 28 grudnia 2018 roku na reprezentatywnej grupie tysi±ca Polaków.
- NaZdrowie to cykl wideo poruszaj±cy popularne, niejednokrotnie kontrowersyjne tematy zwi±zane ze ¶wiatem medycyny. Analizujemy aktualne trendy i staramy siê rozstrzygn±æ, z czym mamy do czynienia - faktem czy mitem.Cykl w³a¶nie zmieni³ formu³ê. Nie tylko czo³ówka czy szata graficzna jest nowa - przede wszystkim do wspó³pracy zaprosili¶my specjalistów, by opowiedzieli o kwestiach, o które na co dzieñ czêsto pytaj± ich pacjenci. Doktor Micha³ Domaszewski radzi miêdzy innymi, co robiæ, gdy wyst±pi± ko³atania serca, dr¿enia koñczyn, czy te¿ gdy nie mo¿emy sobie poradziæ z nie¶wie¿ym oddechem. Wszystkie odcinki mo¿na obejrzeæ tutaj
