Wzmożone napięcie mięśniowe u dziecka (hipertonia) - przyczyny
Tuż po urodzeniu noworodek oceniany jest w skali Apgar, gdzie sprawdza się również tzw. napięcie mięśniowe u noworodka. Ale tak naprawdę jednak objawy wzmożonego napięcia mięśniowego u dziecka są wyraźniej widoczne dopiero po kilku tygodniach. Do tego czasu tylko uważna obserwacja noworodka pozwala stwierdzić, co może być przyczyną wzmożonego płaczu dziecka. Szczególnie gdy wykluczona zostanie kolka, która mogła wywołać ten płacz.
W zdecydowanej większości przypadków wzmożone napięcie mięśniowe po urodzeniu to efekt złego ułożenia dziecka jeszcze w łonie matki. Zdarza się tak, gdy dziecko jest duże i ma mało miejsca lub ułożyło się w niewłaściwej pozycji. Wtedy ruchy dziecka w łonie były ograniczone i w efekcie doprowadziły do przykurczu mięśni. Podobnie jest w przypadku bliźniąt, z których jedno zawsze ma nieco ciaśniej w łonie matki. Trzeba też pamiętać, że rozwijający się układ nerwowy dziecka dopiero uczy się zarządzać ciałem, w tym mięśniami.
Inne przyczyny, które mogą wpłynąć na pojawienie się hipertonii:
- ciężki poród, niska masa ciała przy porodzie
- uwarunkowania genetyczne
- metody pielęgnacyjne u dziecka
Wzmożone napięcie mięśniowe u dziecka - objawy
Jakie mogą być objawy wzmożonego napięcia mięśniowego u dziecka? Obserwując noworodka możemy zauważyć następujące symptomy:
- wzmożony płacz dziecka, bez widocznej przyczyny, nawet gdy ma zaspokojone podstawowe potrzeby. Dziecko płacze, ponieważ napięte mięśnie bolą go, gdy rodzice, nieświadomi problemu, ruszają jego rączkami czy nóżkami w czasie zabiegów pielęgnacyjnych.
- maluch płacze i pręży się, wyginając główkę do tyłu
- ciało dziecka układa się w łuk
- dziecko układa się w literkę C
- maluch śpi kilkanaście minut, po czym budzi się znienacka z trzęsącą się rączką
- podczas spania głowa dziecka jest odgięta do tyłu
- główka dziecka nachylona jest w jedną stronę, tam gdzie mięśnie są napięte, przy czym skręcona jest w przeciwną stronę
- dziecko ma mocno zaciśnięte dłonie w piąstki z powodu napięcia rozcięgna dłoni
- ma ściągnięte w dół paluszki u nóg z powodu napięcia w rozścięgnie podeszwowym
- u trzymiesięcznych dzieci wzmożone napięcie mięśniowe może spowodować, że nie będą chciały podnosić główki, gdy leżą na brzuszku lub niechętnie manipulują rączkami przy zabawkach
Wzmożone napięcie mięśniowe u dziecka - leczenie
Napięcie mięśniowe u dziecka powoduje nie tylko ból i związany z tym płacz, ale także zaburza jego rozwój motoryczny. Jeśli więc coś nas niepokoi, trzeba udać się do lekarza neurologa dziecięcego. Lekarz po zbadaniu dziecka zleca czasem wykonanie przezciemiączkowego USG mózgu lub inne badania. Stwierdzone wzmożone napięcie mięśniowe u dziecka wymaga pomocy rehabilitanta.
Najpopularniejsze metody rehabilitacji to terapia według Vojty oraz metoda Bobath. Pierwsza metoda polega na odpowiednim naciskaniu wybranych punktów na ciele dziecka, podczas gdy niemowlę leży na plecach, potem na brzuszku oraz boku. Druga metoda - Bobath - to zestaw odpowiednich ćwiczeń aktywizujących mięśnie malucha, a także także hydromasaż, czy też odpowiednia pielęgnacja dziecka.
