Endosonografia (badanie EUS) - na czym polega?
Endosonografia (ultrasonografia endoskopowa), określana skrótem EUS, jest metodą diagnostyczną łączącą dwa rodzaje badań, ultrasonografię oraz endoskopię. Służy do badania układu pokarmowego i sąsiadujących z nim narządów. Można za jej pomocą wykonać także biopsję wybranego narządu oraz przeprowadzić niektóre zabiegi wewnątrz ciała. Na pomocą endosonografii bada się również układ oddechowy.
Badanie EUS wykonuje się specjalnym urządzeniem, które składa się z endoskopu z dołączoną głowicą USG. Endoskop jest rodzajem wziernika, wyposażonego we własne źródło światła oraz w system soczewek, które przekazują obraz z wnętrza ciała, a także w kanał narzędziowy, umożliwiający wprowadzenie narzędzi do wykonywania zabiegu lub pobrania próbek. Sonda wprowadzana jest do przewodu pokarmowego, dzięki czemu można obejrzeć dokładnie jego wnętrze. Natomiast dzięki dołączeniu do endoskopu głowicy USG można zobrazować nie tylko ściany przewodu pokarmowego, ale i sąsiadujących narządów, przylegających do przełyku, żołądka, dwunastnicy i odbytnicy.
Endosonografia (badanie EUS) - wskazania
Do badań endosonograficznych kieruje się pacjentów w sytuacji, gdy istnieją kłopoty z postawieniem diagnozy lub gdy dokładne zobrazowanie zmian w narządach wewnętrznych potrzebne jest do zaplanowania dalszego leczenia, w tym zakwalifikowania do operacji chirurgicznej i ustalenia jej przebiegu. Dzięki EUS lekarz może obejrzeć narządy z bliska i w dużym powiększeniu. Endosonografia jest przydatna do diagnozowania chorób układu pokarmowego, a także dróg żółciowych, w tym kamicy, chorób wątroby i trzustki oraz nadnerczy. Pozwala znaleźć nawet niewielkie zmiany w narządach lub poznać rozległość zmian nowotworowych. Dzięki temu udaje się wykryć raka przełyku, raka żołądka, raka trzustki, a także łagodne guzy przewodu pokarmowego i trzustki we wczesnym stadium. Dodatkowo metoda ta pozwala na wykonanie biopsji cienkoigłowej i przekazanie wycinka do badania histopatologicznego, co znacznie ułatwia postawienie diagnozy. Można ponadto wykorzystać endosonografię do zabiegów drenażu torbieli trzustki oraz drenażu dróg żółciowych.
Endosonografia pozwala też na badanie narządów, znajdujących się w klatce piersiowej, a więc dróg oddechowych i węzłów chłonnych. Badanie tego typu określane jest skrótem EBUS.
Endosonografia (badanie EUS) - jak przebiega badanie?
Przed badaniem nie wolno jeść przez 6 godzin, natomiast przez 4 nie wolno przyjmować już płynów. Badanie wykonywane jest w znieczuleniu częściowym lub ogólnym. Do układu pokarmowego wprowadzana jest sonda przez przełyk lub odbyt, w zależności od miejsca, które podlega ocenie. Natomiast w przypadku badania EBUS - przez krtań do tchawicy i płuc. Przed badaniem zazwyczaj zleca się badania krwi: morfologię, badanie na krzepliwość, poziom elektrolitów, czasem też sprawdza się poziom hormonów tarczycy, stężenie mocznika, stężenie kreatyniny, aktywność amylazy, EKG.
Endosonografia (badanie EUS) - przeciwwskazania i powikłania
Nie wykonuje się endosonografii w przypadku, gdy pacjent przeszedł niedawno zawał, w przypadku ostrej niewydolności oddechowej, ciężkiej niewydolności serca, dużego nadciśnienia lub niedociśnienia tętniczego oraz u pacjentów po wstrząsie.
Powikłania zdarzają się rzadko. W trakcie badania może dojść do przebicia układu pokarmowego i krwawienia. Zabieg drenażu może natomiast spowodować zakażenie jamy brzusznej. Wprowadzony dren może też się przemieścić. W przypadku EBUS powikłania to: krwawienie z dróg oddechowych, odma śródpiersiowa, niewydolność oddechowa.
Badanie zazwyczaj nie wymaga pozostawania w szpitalu. Po zabiegu nie wolno prowadzić pojazdów mechanicznych.
