Ropień okołoodbytniczy - przyczyny choroby
Ropień okołoodbytniczy to zlokalizowana w tkankach miękkich okolic odbytu przestrzeń, w której zamknięta jest ropa. Powstaje zazwyczaj na skutek zakażenia bakteryjnego, a bakterie, które najczęściej wywołują powstanie ropnia to beztlenowe bakterie gronkowca oraz Escherichia coli. Szacuje się, że około 90 proc. ropni wynika z zakażenia gruczołów odbytowych Hermanna.
Osobami, które najczęściej chorują na ropień są mężczyźni w przedziale wiekowym od 30 do 40 lat. Ryzyko wystąpienia choroby zwiększa palenie tytoniu, a także przewlekłe choroby zapalne jelit. Na wystąpienie ropnia bardziej narażeni są pacjenci, u których nastąpiło uszkodzenie skóry w okolicach odbytu przez ciało obce albo przeprowadzany był zabieg w tych rejonach. Czasami słyszy się również głosy, że do zakażenia może dojść na skutek nieprzestrzegania podstawowych zasad higieny, jednak dotychczas nie udowodniono, że brak higieny wpływa na częstsze zachorowania.
Rodzaje ropni
Ze względu na położenie ropnia przyjmuje się klasyfikację wyróżniającą kilka typów ropni:
- Ropień podskórny - występuje w tkance podskórnej w okolicach odbytu. Szacuje się, że około 60 – 70 proc. wszystkich ropni to ropnie podskórne
- Ropień kulszowo-odbytniczy - występuje w przypadku, gdy proces zapalny kieruje się w stronę dołu kulszowo-odbytniczego. Ten typ ropni występuje u około 20 proc.pacjentów cierpiących na ropień okołoodbytniczy
- Ropień międzyzwieraczowy - mówi się o nim, gdy ropa gromadzi się w okolicy międzyzwieraczowej
- Ropień miedniczo-odbytniczy (naddźwigaczowy) - powstaje, gdy proces zapalny występuje w przestrzeni między zwieraczami powyżej linii zębatej.
Inne, najrzadziej występujące rodzaje ropnia, to ropień podśluzówkowy oraz ropień przestrzeni zaodbytowej.
Ropień okołoodbytniczy - objawy
Najczęstszym i najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest ból w okolicach odbytu, który nasila się przy każdej zmianie pozycji ciała, a także przy oddawaniu stolca. Dolegliwości bólowe pojawiają się nagle i narastają zazwyczaj w ciągu kilku dni, a w niektórych przypadkach nawet w ciągu kilkunastu godzin. Początkowo dolegliwości bólowe mogą być bólami nawracającymi, jednak z czasem zaczynają występować ciągle. W okolicach odbytu występuje zaczerwienienie oraz obrzęk. Pojawia się także świąd w miejscu występowania ropnia. Czasami dochodzi również do powiększenia pośladka, a dolegliwości bólowe mogą być tak silne, że pacjent nie może siedzieć ani leżeć na plecach. Czasami występują również objawy ogólne, takie jak:
- Złe samopoczucie
- Ogólne osłabienie
- Dreszcze
- Podwyższenie temperatury ciała.
Ważne jest, że im ropień jest położony wyżej względem odbytu, tym słabsze są dolegliwości bólowe, a silniejsze dolegliwości ogólne.
Niekiedy ropień okołoodbytniczy wiąże się również z zaburzeniami oddawania moczu. Mogą być to częstomocz, zakażenie dolnych dróg moczowych albo ból podczas oddawania moczu.
Ropień odbytu – leczenie
W przypadku podejrzenia ropnia w okolicach odbytu nie należy zwlekać z udaniem się do lekarza. Przypadłości tej nie należy próbować leczyć domowymi metodami, gdyż może to doprowadzić do poważnych powikłań. Jednym z możliwych powikłań jest przetoka odbytu, która powstaje, gdy dochodzi do samoistnego przebicia ropnia przez skórę.
Podstawą diagnostyki jest badanie fizykalne. Przeprowadza się także badania endoskopowe, do których należą anoskopia oraz sigmoidoskopia. Oprócz tego czasami wykonuje się badania obrazowe takie jak ultrasonografia transrektalna, rezonans magnetyczny lub endosonografiawewnątrzodbytnicza. Badania takie mają na celu dokładne zobrazowanie położenia ropnia, a także stwierdzenie ewentualnych zmian w okolicy ropnia.
Sposób leczenia jest zależny od umiejscowienia ropnia oraz stopnia zaawansowania choroby. Czasami treść ropnia jest usuwana za pomocą strzykawki, a czasami konieczne jest nacięcie ropnia i wykonanie drenażu, dzięki któremu następuje usunięcie treści ropnej. Zabieg chirurgicznego usunięcia ropnia wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym, jeśli ropień jest położony głęboko, a w znieczuleniu miejscowym, gdy ropień jest położony blisko powierzchni skóry. Czasami stosuje się także antybiotykoterapię, jednak nie jest ona zalecana we wszystkich przypadkach. Zaleca się natomiast stosowanie leków o działaniu przeciwbakteryjnym oraz przeciwgrzybiczym. Po zabiegu niezwykle ważna jest higiena okolic odbytu, regularne oczyszczanie rany oraz zmiany opatrunku. Ważna jest również dbałość o regularne wypróżnianie. Jeżeli dojdzie do zaparć zaleca się przyjmowanie preparatów zmiękczających masy kałowe.
