Antytoksyna jadu żmij - właściwości i działanie

Antytoksyna jadu żmij to preparat na bazie białka końskiego, stosowany w przypadku ukąszenia przez europejską żmiję zygzakowatą. Stosowana jest domięśniowo, możliwie jak najszybciej po ukąszeniu, najlepiej w ciągu 1-2 godzin. W składzie preparatu znajduje się końska immunoglobulina klasy InG i może wywoływać silne reakcje uczuleniowe.

Antytosyna końska - lek na ukąszenie żmij

Antytoksyna końska podawana jest w przypadku ukąszenia ludzi przez żmiję zygzakowatą. Preparat powstaje na bazie białka końskiego i ma za zadanie zneutralizować działanie jadu. Antytoksyna powinna być podana możliwie szybko, najlepiej w ciągu pierwszych godzin po ukąszeniu. Wstrzykiwana jest domięśniowo w okolicy ukąszenia, w razie potrzeby nawet dwa razy. Jest produktem, który może spowodować uczulenie, dlatego przed podaniem wykonuje się śródskórną próbę uczuleniową. W wypadku uczulenia na białko końskie lekarz podejmuje decyzję, dotyczącą podania antytoksyny, w razie konieczności, metodą odczulającą wraz ze środkami przeciwwstrząsowymi.

Żmija zygzakowata może zaatakować człowieka w momencie, gdy poczuje się zagrożona, osaczona. Zdarza się to rzadko, niemniej jednak, jeśli ukąsi nas żmija, należy natychmiast udać się na pogotowie. Jad żmij zawiera toksyny uszkadzające układ nerwowy, zmniejszające krzepliwość krwi, zaburzające pracę serca oraz powodujące martwicę tkanek. Jad żmij nie zagraża życiu osoby dorosłej, z wyjątkiem ludzi w starszym wieku lub będących pod wpływem alkoholu, a także w razie ugryzienia w szyję czy w twarz. Jest natomiast niebezpieczny dla dzieci, u których może wywołać groźne następstwa. Ugryzienie przez żmiję pozostawia dwie ranki, pojawia się także opuchlizna w miejscu ugryzienia. Najczęściej też towarzyszy temu spory ból.

Osobie ukąszonej przez żmiję podaje się antytoksynę końską oraz, w zależności od stanu, środki cudzące, przeciwbólowe lub uspokajające. W przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego stosuje się także leki przeciwwstrząsowe, kortykosteroidy, niesterydowe środki przeciwzapalne i inne.

Antytoksyna końska na ukąszenie żmij - działanie preparatu

Antytoksyna końska zawiera immunoglobulinę klasy IgG, która jest pozyskiwana z surowicy koni immunizowanych jadem europejskiej żmii zygzakowatej (Videra berus). Następnie immunoglobuliny są oczyszczane w celu usunięcia z nich białek balastowych i innych cząsteczek, mogących wywoływać uczulenia skóry, co zmniejsza ryzyko wywoływania działań niepożądanych.

Działanie antytoksyny końskiej polega na neutralizowaniu jadu żmii poprzez wiązanie znajdujących się w nim antygenów. Antytoksyna wchłaniana jest do krwioobiegu w ciągu 1 do 2 dni drogą dyfuzji. Po związaniu toksyn żmii, antytoksyna ulega fagocytozie, czyli procesowi wychwytywania i pochłaniania przez wyspecjalizowane komórki, zwane makrofagami, a następnie jest wydalana z organizmu. Do całkowitego oczyszczenia organizmu z antytoksyny dochodzi po 8-12 dniach.

Jakie są przeciwwskazania do podania antytoksyny? Nie stwierdzono, aby podanie antytoksyny wpływało na zdolność prowadzenia samochodu. Należy natomiast zachować ostrożność przy podawaniu antytoksyny końskiej kobietom, będącym w ciąży lub karmiącym piersią. Największe zagrożenie stanowi możliwość wystąpienia silnych reakcji alergicznych na obce białko.

Antytoksyna końska na ukąszenie żmij - działania niepożądane

Po wstrzyknięciu antytoksyny może dojść do wystąpienia działań niepożądanych, takich jak:

• wstrząs anafilaktyczny - zdarza się rzadko i powiązany jest ze zwiększoną podatnością na alergie
• choroba posurowicza - po okresie od 7 do 20 dni po podaniu antytoksyny może pojawić się obrzęk w miejscu iniekcji, a także pokrzywka, obrzęk stawów, powiększenie węzłów chłonnych i gorączka
• zaburzenia pracy nerek i dróg moczowych prowadzące do uszkodzenia nerek - zdarza się to stosunkowo rzadko
• zaburzenia układu nerwowego, polegające na zapaleniu nerwów splotu barkowego oraz nerwów czaszkowych i obwodowych (encefalopatia), albo też zespół Guillan-Barre'a (ostre idiopatyczne zapalenie wielonerwowe) - dochodzi do tego bardzo rzadko i ustępuje, gdy organizm pozbędzie się już antytoksyny