Nieregularne wypró¿nianie - jakie s± objawy? Kiedy pojawia siê problem?
Nieregularne wypró¿nianie mo¿e nam nie¼le zdezorganizowaæ ¿ycie. K³opoty ¿o³±dkowo-jelitowe psuj± nam humor na wakacjach, pojawiaj± siê w ró¿nych stresuj±cych momentach, ale tak¿e na co dzieñ. Co mo¿e byæ przyczyn± zaburzeñ w wypró¿nianiu?
Gdy do wypró¿nienia dochodzi rzadziej ni¿ 3 razy w tygodniu mo¿emy mówiæ o zaparciach. W takich wypadkach stolce s± twarde, suche i zbrylone, mamy trudno¶ci z ich oddawaniem, dodatkowo pojawia siê uczucie niepe³nego wypró¿nienia. Za zaparciami mo¿e staæ powa¿na choroba, czê¶ciej jednak jest to zaparcie zwane idiopatycznym, powstaj±ce samoistnie, bez wyra¼nej przyczyny w postaci choroby fizjologicznej.
Mówi siê wtedy o tzw. zaparciach czynno¶ciowych. W takim wypadku wyniki badañ laboratoryjnych, czy te¿ endoskopowych nie wykazuj± ¿adnych zmian chorobowych. Mimo to, cierpimy z powodu szeregu nieprzyjemnych objawów. Do uczucia ci±g³ego parcia na stolec i uczucia niepe³nego wypró¿nienia, do³±czaj± siê niemi³e uczucie zablokowania odbytu oraz konieczno¶æ stosowania ¶rodków wspomagaj±cych wypró¿nienie (np. lewatywy, ¶rodki przeczyszczaj±ce). Zaparciom czynno¶ciowym towarzysz± tak¿e: szybko pojawiaj±ce siê uczucie syto¶ci po posi³ku, nieprzyjemny zapach z ust, czêste oddawanie gazów, nudno¶ci i skurcze jelit. Dolegliwo¶ci te mijaj± po wypró¿nieniu siê lub po oddaniu gazów. Nie mamy natomiast ¿adnych sensacji nocnych ani objawów typowych dla zespo³u jelita dra¿liwego.
Nie wiadomo, co powoduje zaparcia czynno¶ciowe. Podejrzewa siê zaburzenia perystaltyki jelit, z³± dietê i siedz±cy tryb ¿ycia, a tak¿e czynniki psychiczne. Nadmierny stres, po¶piech i ci±g³y brak czasu powoduj±, ¿e wstrzymujemy siê z defekacj±, a¿ nadejdzie odpowiedni moment. I tak, powoli, uczymy nasz organizm, a dok³adniej receptory czuciowe w odbytnicy, ¿e musz± jeszcze poczekaæ. St±d tylko krok do zaburzenia dobowego rytmu pracy jelit.
Niew³a¶ciwa dieta z pewno¶ci± mo¿e byæ przyczyn± zaparæ. Jemy za du¿o wysokoprzetworzonej ¿ywno¶ci, miêsa, t³uszczu, serów, a zbyt ma³o ¶wie¿ych warzyw i owoców. Czyli nasz organizm nie dostaje dostatecznie du¿o tego, co pomaga mu w trawieniu i przesuwaniu pokarmu przez jelita, czyli b³onnika. To b³onnik bowiem, absorbuj±c wodê, rozlu¼nia stolec i wspiera perystaltykê jelit. Dietetycy mówi±, ¿e powinni¶my dziennie dostarczaæ organizmowi minimum 20-35 gramów b³onnika, gdy tymczasem zjadamy ¶rednio nie wiêcej ni¿ 5-15 gramów.
Nieregularne wypró¿nianie - choroby, którym towarzysz± zaparcia
Trzeba tak¿e wspomnieæ, ¿e notoryczne zaparcia mog± sygnalizowaæ k³opoty zdrowotne, zwi±zane z prac± jelit, takie jak: uchy³ki jelita grubego, ¿ylaki odbytu, czyli hemoroidy oraz zespó³ dra¿liwego jelita. Zaparcia towarzysz± ponadto powa¿nym schorzeniom jelit: niedokrwieniu jelit, zapaleniom jelit, niedro¿no¶ci uk³adu pokarmowego oraz nowotworom jelita grubego.
Niektóre choroby neurologiczne tak¿e wywo³uj± zaparcia. To takich schorzeñ nale¿y choroba Parkinsona, neuropatia cukrzycowa, choroby naczyniowe mózgu, stwardnienie rozsiane. Zaparcia s± codzienno¶ci± w¶ród chorych na niedoczynno¶æ tarczycy i przysadki mózgowej, nadczynno¶æ przytarczyc i zwi±zane z tym zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej, a tak¿e u chorych na depresjê.
Na koniec trzeba jeszcze wspomnieñ o niektórych lekach, które wywo³uj± zaparcia. S± to ¶rodki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, przeciwparkinsonowskie, diuretyki, opioidy, preparaty wapnia i ¿elaza, a nawet doustne ¶rodki antykoncepcyjne. Nadu¿ywanie ¶rodków przeczyszczaj±cych tak¿e prowadzi do zaparæ, poniewa¿ organizm przyzwyczaja siê do wspomagania i rozleniwia.
Nieregularne wypró¿nianie - sposoby leczenia
Najwa¿niejsze lekarstwo to, po prostu, zmiana diety i dodanie do niej wiêcej b³onnika, czy to w postaci owoców i warzyw, czy te¿ np. otr±b, unikanie potraw wzdymaj±cych oraz ograniczenie spo¿ycia kawy i alkoholu. Koniecznie nale¿y przerzuciæ siê na ciemne, pe³noziarniste pieczywo, dodaæ do ¶niadania musli, popijaæ jogurtem. Wa¿ne s± du¿e ilo¶ci wypijanych p³ynów, oko³o 2 litrów dziennie. Trzeba ponadto zmieniæ, unormowaæ styl ¿ycia, pilnowaæ porannych wypró¿nieñ. Zabraæ siê za æwiczenia fizyczne z wiêksz± regularno¶ci±.
Stosuje siê ponadto medyczne ¶rodki pobudzaj±ce wypró¿nianie. S± tak¿e preparaty, które maj± zwiêkszyæ objêto¶æ ka³u. Pomocna jest p³ynna parafina. Lekarz mo¿e przepisaæ tabletki lub czopki przeczyszczaj±ce oraz ró¿nego rodzaje doodbytnicze wlewki lub preparaty glicerolu. Dora¼nie stosuje siê tak¿e lewatywê, ale nie wolno robiæ jej zbyt czêsto, bo mo¿na sobie tylko zaszkodziæ.
