Ropne zapalenie ucha środkowego - charakterystyka choroby
Ostre zapalenie ucha środkowego dzieli się na dwie postacie: ostre ropne zapalenie ucha środkowego, wywoływane przez bakterie oraz ostre nieropne (wirusowe) zapalenie ucha. Do ropnych zapaleń z kolei zalicza się: nawrotowe zapalenie ucha środkowego oraz ostre zapalenie ucha środkowego. O nawrotowym ostrym zapaleniu ucha środkowego mówimy, gdy u dorosłej osoby doszło do - co najmniej trzech - zachorowań w ciągu pół roku albo co najmniej czterech w ciągu roku. Natomiast w przypadku dzieci nawrotowe ostre zapalenie ucha oznacza, że zachorowało przynajmniej dwa razy w pierwszym roku życia.
Ropne zapalenie ucha środkowego - przyczyny zachorowania
Ropne zapalenie ucha środkowego wywołują bakterie, takie jak: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis. Do zakażeń dochodzi najczęściej w wyniku przedostawania się bakterii do jamy bębenkowej od strony nosa lub nosogardła, przez trąbkę słuchową. Rzadko do zakażeń dochodzi przez ucho zewnętrzne, co może się zdarzyć przy perforacji błony bębenkowej lub po zastosowaniu drenów wentylacyjnych. Co drugi przypadek ropnego zakażenia ucha środkowego ma mieszane przyczyny: wirusowo-bakteryjne.
Zakażeniu sprzyjają częste infekcje górnych dróg oddechowych, przerost migdałka gardłowego, niedojrzały jeszcze u dzieci system immunologiczny, a także budowa anatomiczna trąbki słuchowej, łączącej część nosową gardła z uchem środkowym, która u dzieci nie jest jeszcze w pełni uformowana. Ponadto, częstym zachorowaniom sprzyjają predyspozycje genetyczne, używanie smoczka przez dzieci już chodzące samodzielnie, brak karmienia piersią w pierwszych miesiącach życia, przebywanie w żłobku lub przedszkolu, alergie oraz pora roku. Na ropne zapalenie ucha środkowego chorują głównie dzieci między 6. a 18. miesiącem życia. Po 7. roku życia do zachorowań dochodzi już bardzo rzadko.
Ropne zapalenie ucha środkowego - objawy
Zanim dojdzie do ropnego zapalenia ucha środkowego pojawiają się ogólne objawy infekcji, w tym nieżyt nosa i inne symptomy zapalenia górnych dróg oddechowych.
Objawy ropnego zapalenia ucha środkowego:
- silny, pulsujący ból, trwa zwykle jeden-dwa dni
- ból głowy
- szumy uszne
- pogorszenie słuchu
- objawy ogólne zapalenia, czyli gorączka, złe samopoczucie, brak apetytu
Ropne zapalenie ucha środkowego u niemowląt ma ciężki przebieg i często przenosi się na otaczające tkanki. Charakteryzuje się wysoką gorączką (nawet 39-40 stopni C) i wysiękiem z ucha. Czasem towarzyszą mu biegunka oraz wymioty. Dziecko jest także rozdrażnione, nie śpi, często płacze.
Ropne zapalenie ucha środkowego - leczenie
Ropne zapalenie ucha środkowego u dzieci często mija samoistnie. Zazwyczaj podaje się dziecku tylko leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe oraz obserwuje. Dopiero gdy po 1-2 dniach stan zdrowia dziecka nie poprawia się, podaje się antybiotyki. Do leczenia bólu stosuje się u dziecka ibuprofen lub paracetamol.
Ropne (bakteryjne) zapalenie ucha środkowego leczy się antybiotykami bezwzględnie w następujących przypadkach:
- u dzieci poniżej 6. miesiąca życia
- w przypadku wysięku z ucha
- jeśli dziecko wymiotuje i ma wysoką gorączkę
- u dzieci powyżej 2. roku życia z objawami obustronnego ostrego zapalenia ucha środkowego
- u dzieci z nawracającym zapaleniem ucha, z wadami twarzoczaszki, z zaburzeniami odporności, z zespołem Downa oraz z upośledzeniem słuchu
W przypadku, gdy zapaleniu towarzyszą dodatkowe objawy, takie jak zawroty głowy, nudności, oczopląs, porażenie lub niedowład nerwu twarzowego, uwypuklenie błony bębenkowej i ostre bóle ucha, wykonuje się prewencyjne nacięcie błony bębenkowej. Zapobiega to samoistnej perforacji błony bębenkowej. Zarastanie trwa od 2 do 4 dni. Jeżeli dochodzi do samoistnej perforacji błony bębenkowej, ropny wyciek wylewa się z ucha. Zazwyczaj ból wtedy mija. Błona bębenkowa goi się jednak dość szybko.
