Szczepienia: jak przygotować się do wakacji, nie tylko w egzotycznych krajach
Wybierając się w zagraniczną podróż trzeba się odpowiednio przygotować, aby wrócić bezpiecznie i bez uszczerbku na zdrowiu. Wybierając egzotyczny kraj na spędzenie wakacji, sprawdźmy wcześniej, jaka jest tam aktualna sytuacja epidemiologiczna. Można to zrobić zaglądając, na przykład, na strony Głównego Inspektoratu Sanitarnego. W zakładce Bezpieczne podróżowanie publikowane są aktualne komunikaty na temat nadzwyczajnych zagrożeń epidemiologicznych na świecie.
Szczepienia - jakie szczepienia są konieczne, a jakie zalecane, gdy jedziemy do krajów tropikalnych?
Na dwa miesiące przed podróżą do krajów ze strefy tropikalnej należy udać się na konsultację do lekarza specjalizującego się w chorobach tego regionu. Lekarz medycyny tropikalnej lub medycyny podróży, albo medycyny morskiej i tropikalnej udzieli nam wskazówek, jak przygotować się do wyjazdu, czyli jakich szczepień należy dotrzymać oraz, jak w przypadku malarii, jakie profilaktycznie leki należy zażywać jeszcze przed podróżą, aby zminimalizować ryzyko zakażenia. Nie można zwlekać z tym do ostatniej chwili, aby nie zabrakło nam czasu na zaszczepienie się z odpowiednim wyprzedzeniem.
Poradnie Chorób Tropikalnych znajdują się w prawie każdym mieście wojewódzkim. Istnieje także sieć Certyfikowanych Centrów Medycyny Podróży. Ponadto Biuro Podróży ma obowiązek poinformować klienta o obowiązujących przepisach sanitarnych w kraju, do którego wybiera się ich klient oraz o szczególnych zagrożeniach życia i zdrowia w odwiedzanych krajach czy regionach.
Przed wyjazdem zaopatrujemy się w tzw. żółtą książeczkę, czyli Międzynarodową Książeczkę Szczepień (International Certificate of Vaccination and Prophylaxis, ICVP), w której dokumentowane są przyjmowane przez nas szczepionki. Jest to dokument obowiązkowy przy wjeździe do wielu krajów strefy tropikalnej, na równi z paszportem. Przed wyjazdem na wakacje przygotujmy sobie także podręczną apteczkę z najniezbędniejszymi w podróży lekarstwami i preparatami.
Zalecenia dotyczące konkretnych szczepionek uzależnione są od docelowego kraju, a także od już przebytych szczepień, wieku oraz od sytuacji zdrowotnej konkretnej osoby.
Zalecenia dotyczą szczepień, takich jak:
- żółta gorączka (żółta febra) - szczepienie obowiązkowe w niektórych krajach tropiku, wpisywane jest do żółtej książeczki (ICVP). Wpis jest ważny 10 lat począwszy od 10-tego dnia od podania szczepionki.
- choroby meningokokowe - szczepienie obowiązkowe w Arabii Saudyjskiej
- poliomyelitis (choroba Heinego-Medina) - szczepienie obowiązkowe w Arabii Saudyjskiej
- dur brzuszny
- wirusowe zapalenie wątroby typu A i B
- kleszczowe zapalenie mózgu
- japońskie zapalenie mózgu
- wścieklizna
- gruźlica
- grypa
- rotawirusy
- pneumokoki
- wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)
- Haemophilus influenzae typu b
- cholera
Szczepienie przeciwko żółtej gorączce oraz przeciwko meningokokom jest obowiązkowe przy wjeździe do niektórych krajów strefy tropikalnej w Afryce i w Ameryce Południowej. Główny Inspektorat Sanitarny przypomina także, że warto pamiętać przy okazji wyjazdu o standardowych szczepieniach, przeciwko chorobom zakaźnym, które powinniśmy uaktualnić, jeśli jest taka potrzeba. Może to być szczepionka podstawowa, jeśli nie byliśmy jeszcze szczepieni przeciw danej chorobie zakaźnej, albo tzw. przypominająca.
Szczepienia, które warto uzupełnić przed każdą podróżą, dla własnego bezpieczeństwa to:
- tężec, błonica, krztusiec
- wirusowe zapalenie wątroby typu B
- odra, świnka, różyczka
- ospa wietrzna
Jadąc do krajów, gdzie występuje malaria, zażywamy wcześniej tabletki przeciw malarii, a na miejscu dbamy o stosowanie moskitier, repelentów czy insektycydów przeciw komarom. Najlepiej w czasie największej aktywności komarów schować się w klimatyzowanym pomieszczeniu, o ile to możliwe. Przeciwko malarii szczepionka nie istnieje, a leki nie chronią w stu procentach przed zachorowaniem. Nie istnieją także szczepionki przeciwko takim chorobom jak: ameboza, denga, filarioza, lamblioza, schistosomoza, wirusowe gorączki krwotoczne, można tylko stosować się do profilaktycznych zaleceń lekarza.
Biegunka podróżna - jak jej uniknąć?
Podstawową zasadą, która pozwala uniknąć tej przypadłości, jest przestrzeganie zasad higieny.
- Higiena żywienia: trzymanie się zasady "ugotuj, upiecz, obierz lub zapomnij", czyli jedzenie tylko potraw gotowanych lub pieczonych. Owoce i warzywa jemy świeże i obrane ze skórki, pijemy wodę przegotowaną albo fabrycznie pakowaną i nie używamy lodów do napojów.
- Higiena osobista: częste mycie rąk, płukanie ust wodą uzdatnianą, nie zostawianie resztek jedzenia na żer dla much czy karaluchów.
Informacji na temat aktualnej sytuacji epidemiologicznej na świecie można także szukać na stronach WHO.
Źródło: Główny Inspektorat Sanitarny
