Kariprazyna w leczeniu schizofrenii - sposób dzia³ania
Kariprazyna jest substancj± czynn± leku przeciwpsychotycznego, stosowanego do leczenia schizofrenii u osób doros³ych. Sposób dzia³ania kariprazyny polega na przy³±czaniu siê w mózgu do receptorów dwóch neuroprzeka¼ników: dopaminy i serotoniny, które warunkuj± komunikacjê miêdzy komórkami nerwowymi. Uwa¿a siê, ¿e to dopamina i serotonina odgrywaj± istotn± rolê w przebiegu schizofrenii, dlatego te¿ kariprazyna, wi±¿±c siê receptorami tych neuroprzeka¼ników, pomaga tym samym w unormowaniu ich pracy. Dziêki temu kariprazyna zmniejsza objawy schizofrenii i zapobiega nawrotom choroby.
Schizofrenia - co to za choroba, co j± wywo³uje?
Schizofrenia jest chorob± umys³ow±, w której chory inaczej postrzega siebie i ¶wiat zewnêtrzny. Dotyka najczê¶ciej osoby bêd±ce miêdzy 18. a 28 rokiem ¿ycia. W schizofrenii zdolno¶ci intelektualne nie s± zmienione, chocia¿ w miarê up³ywu lat mog± zostaæ zaburzone procesy poznawcze. Na schizofreniê choruje oko³o 24 mln osób na ¶wiecie, z czego w Polsce a¿ 400 tys.
Tak naprawdê nie wiadomo do koñca, co wywo³uje schizofreniê. Wymienia siê zazwyczaj kilka czynników, które mog± staæ za rozwojem choroby, a w¶ród nich: predyspozycje genetyczne, zbyt wysoki poziom dopaminy lub nadwra¿liwo¶æ komórek nerwowych na ten neuroprzeka¼nik, urazy doznane w chwili narodzin lub nadmierny stres, zwi±zany z jakim¶ traumatycznym prze¿yciem, a tak¿e u¿ywanie substancji halucynogennych.
Kariprazyna w leczeniu schizofrenii - pochodzenie leku
Kariprazyna to organiczny zwi±zek chemiczny opracowany przez wêgiersk± firmê Gedeon Richter. W Ameryce i Kanadzie lek jest licencjonowany przez firmê Allergan, natomiast w Europie Zachodniej produkcj± i dystrybucj± leku zajmuje siê koncern farmaceutyczny Recordati z siedzib± w Mediolanie.
Na europejski rynek kariprazyna zosta³a wprowadzona w 2017 roku pod handlow± nazw± Reagila, po uzyskaniu zgody Komisji Europejskiej na dystrybucjê leku w krajach Unii. Wcze¶niej lek uzyska³ pozytywn± opiniê Komitetu ds. produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi Europejskiej Agencji ds. Leków. Dwa lata wcze¶niej lek zosta³ te¿ dopuszczony do obrotu w Stanach Zjednoczonych do leczenia schizofrenii u doros³ych (pod nazw± Brand Reagila) oraz do leczenia schizofrenii epizodów maniakalnych lub mieszanych, zwi±zanych z chorob± dwubiegunow± (pod nazw± Vraylar).
Kariprazyna w leczeniu schizofrenii - objawy niepo¿±dane
Lek powoduje znaczne zwiêkszenie masy cia³a. Przy stosowaniu leku obserwuje siê dzia³ania niepo¿±dane o ró¿nym nasileniu.
Bardzo czêsto zdarza siê:
- akadyzja, czyli potrzeba bycia w ci±g³ym ruchu
- parkinsonizm, czyli objawy podobne do objawów w chorobie Parkisona (dr¿enie, sztywno¶æ miê¶ni, powolne poruszanie siê)
Czêste dzia³ania niepo¿±dane to:
- lêk
- senno¶æ, trudno¶ci w zasypianiu, nietypowe sny, koszmary senne, lunatykowanie
- zawroty g³owy
- mimowolne skrêcaj±ce ruchy cia³a i nieprawid³owa postawa
- zgrzytanie zêbami lub nadmierne zaciskanie szczêk, ¶linotok, zaburzenia ruchu, zaburzenia jêzyka
- niewyra¼ne widzenie
- wysokie ci¶nienie krwi
- szybkie, nieregularne bicie serca
- zwiêkszony lub zmniejszony apetyt
- nudno¶ci, wymioty, zaparcia
- zwiêkszenie masy cia³a
- zmêczenie
Kariprazyna w leczeniu schizofrenii - przeciwwskazania
- leku nie wolno stosowaæ przy uczuleniu na kariprazynê lub którykolwiek ze sk³adników leku
Kariprazyny nie wolno za¿ywaæ w trakcie stosowania poni¿szych leków, w leczeniu chorób takich jak:
- zapalenie w±troby wywo³anej przez wirusa typu C - leki zawieraj±ce boceprewir i telaprewir)
- zaka¿enia bakteryjne - leki zawieraj±ce klarytromycynê, telitromycynê, erytromycynê i nafcylinê
- gru¼lica - leki zawieraj±ce ryfampicynê
- zaka¿enia wirusem HIV - leki zawieraj±ce kobicystat, indynawir, nelfinawir, rytonawir, sakwinawir, efawirenz i etrawirynê
- zaka¿enia grzybiczne - leki zawieraj±ce itrakonazol, pozakonazol, worykonazol, flukonazol
- zespó³ Cushinga - leki zawieraj±ce ketokonazol
- depresja - leki zio³owe zawieraj±ce ziele dziurawca i leki zawieraj±ce nefazodon
- padaczka i napady drgawek - leki zawieraj±ce karbamazepinê, fenobarbital i fenytoinê
- choroby serca - leki zawieraj±ce diltiazem i werapamil
- senno¶æ - leki zawieraj±ce modafinil
- wysokie ci¶nienie krwi w p³ucach - leki zawieraj±ce bosentan
Nie wolno stosowaæ leku podczas ci±¿y i karmienia piersi±. Lek mo¿e te¿ wp³ywaæ na zdolno¶æ prowadzenia pojazdów.
