Wymaz z gardła - co może wykryć, jak przebiega badanie?

Wymaz z gardła to badanie wykonywane w przypadku częstych infekcji, a także wtedy, gdy istnieje podejrzenie jakiegoś schorzenia. Jak przebiega badanie i jak należy się do niego przygotować? Kiedy zaleca się wykonanie tego badania i czy zawsze jest ono bezpieczne?

Wymaz z gardła - przygotowanie i przebieg badania

Do badania nie trzeba się przygotowywać w żaden specjalny sposób, ważne jest jednak przestrzeganie kilku zasad. Wymaz najlepiej zrobić z rana, na czczo, bez uprzedniego mycia zębów. Jeśli badanie przeprowadzane jest później w ciągu dnia, to przez około trzy godziny przed badaniem nie należy jeść ani pić. Zminimalizuje to ryzyko wystąpienia odruchu wymiotnego, a także wymiotów, a dodatkowo nie spowoduje wypłukanie z gardła cennych dla badania drobnoustrojów czy bakterii.

Zobacz wideo

Poza tym, aby nie zaburzać wyników badania, przed pobraniem wymazu nie należy stosować płynów dezynfekujących do płukania ust ani gardła. Bezpośrednio przed pobraniem wymazu nie należy żuć gumy ani ssać żadnych pastylek czy tabletek. W przypadku badania w późniejszej porze, zaleca się, aby około 3 – 4 godziny przed badaniem (najlepiej po zjedzeniu ostatniego posiłku) umyć zęby, najlepiej wilgotną szczoteczką lub szczoteczką z małą ilością pasty do zębów. Pasta powinna być łagodna i powinno być jej naprawdę niewiele.

Badania nie należy wykonywać bezpośrednio po przebyciu antybiotykoterapii, najlepiej odczekać minimum 5 dni od zakończenia leczenia. Podczas pobierania wymazu z gardła pacjent siedzi na krześle (niemowlaki oraz małe dzieci powinny siedzieć na kolanach opiekuna). Wymaz pobiera się za pomocą specjalnego patyczka, na którego końcu znajduje się jałowa wata albo bibułka. Do pobrania wymazu pacjent musi szeroko otworzyć usta, ponieważ wymaz pobiera się z obszaru migdałków i tylnej ściany gardła, a nie z jamy ustnej. Czasami podczas badania język pacjenta podtrzymuje się drewnianą szpatułką. Bezpośrednio po pobraniu wymazu próbka jest umieszczana w specjalnym, sterylnym pojemniku. Badanie nie jest bolesne, jednak pobieranie wymazu z tylnej ściany gardła może być nieprzyjemne i może powodować odruch wymiotny.

Wymaz z gardła i nosa

Wykonanie badania wymazu z gardła lub z nosa jest zalecane w szczególności w przypadku często nawracających infekcji gardła. Wówczas badanie pozwala na określenie rodzaju drobnoustrojów, które wywołują chorobę, a co za tym idzie możliwy jest dobór optymalnej metody leczenia. W takiej sytuacji po pobraniu wymazu z gardła wykonuje się posiew w kierunku hodowli różnych rodzajów bakterii oraz grzybów. Wskazaniem do wykonania wymazu jest również podejrzenie zakażenia wirusem grypy albo podejrzenie anginy.

Wymaz z gardła - wyniki

W zależności od rodzaju wykonywanego badania, na wyniki trzeba czekać od kilku minut do kilku dni. Najszybciej dostępne są te dla szybkich testów wykonywanych w przypadku ostrej infekcji gardła pod kątem obecności bakterii paciorkowca oraz zapalenia wirusem grypy. Czas oczekiwania na wyniki jest dłuższy, jeżeli próbka jest wysyłana do analizy laboratoryjnej. Jeśli w wymazie nie stwierdza się drobnoustrojów powodujących chorobę, wynik jest dostępny po około 2 – 3 dniach. Wówczas na wyniku badania widoczne jest, że w wymazie wyhodowano florę bakteryjną, która naturalnie występuje w gardle i stan taki jest prawidłowy. Na wynik trzeba czekać około tygodnia, jeśli w wymazie stwierdzi się obecność drobnoustrojów chorobotwórczych. W takim przypadku oprócz zaobserwowania obecności drobnoustrojów wykonywany jest antybiogram, który ma na celu określenie rodzaju tych drobnoustrojów. Jest to niezbędne do wdrożenia odpowiedniego leczenia skierowanego przeciwko konkretnym bakteriom lub wirusom.

Wymaz z gardła u dziecka

Badanie można przeprowadzić praktycznie u każdego, jeśli zajdzie potrzeba, nawet u dzieci oraz niemowląt. W przypadku dzieci cierpiących na zakażenia bakteryjne, często wykonuje się szybki test pozwalający na stwierdzenie lub wykluczenie bakterii paciorkowca, które mogą wywoływać anginę, zapalenie stawów, a nawet zapalenie mięśnia sercowego. Wykorzystuje się do tego celu specjalne szpatułki, a wynik jest dostępny po niespełna minucie. Jeżeli podczas badania stwierdzona zostanie obecność antygenów przeciwko bakteriom paciorkowca, konieczne jest natychmiastowe wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Wymaz z gardła - cena

Badanie wymazu z gardła jest badaniem refundowanym, co oznacza, że jeśli pacjent zgłosi się do poradni Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) ze skierowaniem lekarskim na badania, może je wykonać bezpłatnie. Jeżeli chce się wykonać wymaz z gardła, a nie posiada się skierowania od lekarza, za badanie trzeba zapłacić około 30 – 50 złotych, w zależności od placówki, w której wykonywany jest wymaz.