Przyczyny powstawania przepukliny nie są do końca znane, jednak przypuszcza się, że skłonności do występowania przepukliny są dziedziczone. Jeżeli w dalszej rodzinie występował przypadek tej choroby, szanse na urodzenie chorego dziecka wynoszą około 4 procent. Inną przyczyną występowania tej wrodzonej wady może być niedobór kwasu foliowego u przyszłej matki, a także przyjmowanie przez matkę niektórych leków.
Przepuklina oponowo-rdzeniowa – rodzaje, przyczny
Ze względu na to, w jakim obszarze kręgosłupa występuje przepuklina, rozróżnia się jej kilka rodzajów - przepuklinę szyjną, piersiową, lędźwiową oraz krzyżową. Poza tym, jeśli poprzez otwór w strukturach kręgosłupa wydostaje się jedynie worek oponowy, mówi się o przepuklinie oponowej, a jeśli oprócz worka wydostają się elementy nerwowe, mówi się o przepuklinie oponowo-rdzeniowej.
Przepuklina oponowo-rdzeniowa powstaje, gdy łuki kręgowe nie są odpowiednio spojone, a między nimi pojawia się otwór. Otwór w kanale kręgowym powoduje wydostawanie się elementów rdzenia kręgowego oraz opon poza obszar, który otaczają łuki kręgowe. Na skutek ucisku struktur nerwowych dochodzi do zaburzeń w przewodzeniu impulsów nerwowych. Nieprawidłowości powstają zazwyczaj wtedy, gdy w trakcie życia płodowego na dziecko oddziałują niekorzystne czynniki, takie jak na przykład substancje chemiczne, infekcje czy promieniowanie Rentgena. Zmiany mogą mieć różny stopień zaawansowania, jednak większość z nich można wykryć podczas badania ultrasonograficznego już około trzeciego miesiąca ciąży.
Przepuklina najczęściej występuje w lędźwiowo-krzyżowym odcinku kręgosłupa, jednak może wystąpić również w wyżej położonych partiach kręgosłupa, na przykład w odcinku piersiowym lub szyjnym. W większości przypadków przepuklinę można zauważyć gołym okiem – jest ona widoczna jako podskórny guz lub ubytek skóry.
Przepuklina oponowo-rdzeniowa – objawy
Przepuklina oponowo-rdzeniowa objawia się widocznym w okolicach pleców uwypukleniem albo wklęśnięciem, ale niestety istnieją również inne objawy choroby. Najczęstsze objawy choroby to:
- Zniekształcenia stóp
- Zniekształcenia stawów kolanowych, biodrowych lub skokowych
- Niedowład mięśni
- Zaburzenia czucia
- Nieprawidłowe funkcjonowanie jelit oraz odbytnicy
- Brak kontroli nad oddawaniem moczu
Bardzo często dzieci chore na przepuklinę oponowo-rdzeniową są opóźnione umysłowo, mają wodogłowie lub chorują na padaczkę.
Przepuklina oponowo-rdzeniowa – leczenie
Dzieci, u których stwierdza się przepuklinę oponowo-rdzeniową lub inną wadę wrodzoną, zazwyczaj niemal od razu po urodzeniu są poddawane leczeniu. Często już w pierwszej dobie od urodzenia przeprowadza się zabiegi operacyjne, które mają na celu zamknięcie rdzenia kręgowego. Operacja pozwala na zabezpieczenie nerwów, które wydobywają się spomiędzy kręgów i zapobieganie podrażnieniu tych struktur.
Poza tym, przeprowadzane są zabiegi, które mają na celu zwiększenie mobilności pacjenta. W przypadku zwichnięcia stawu biodrowego lub zniekształceń stóp o podłożu neurogennym wykonuje się zabiegi rekonstrukcyjne. Zabiegi takie w wielu przypadkach mogą umożliwić pacjentowi chodzenie. U pacjentów, którzy mają szanse na chodzenie, a u których stwierdza się zaburzenia funkcjonowania mięśnia pośladkowego wykonuje się zabieg przeszczepienia mięśnia biodrowo-lędźwiowego w pośladek, dzięki czemu mięsień ten przejmuje funkcje mięśnia pośladkowego i umożliwia utrzymanie pionowej pozycji ciała. Jeżeli stwierdza się, że pacjent nie ma szans na chodzenie, a zwichnięcie stawu powoduje ból lub znacznie utrudnia funkcjonowanie, wykonuje się zabieg usunięcia szyjki oraz głowy kości udowej.
W przypadku dzieci z przepukliną oponowo-rdzeniową niezwykle ważne jest jak najszybsze rozpoczęcie rehabilitacji. Szybkie wdrożenie leczenia znacznie zwiększa szanse dziecka na osiągnięcie sprawności pozwalającej na samodzielne życie. Rehabilitację przeprowadza się już od pierwszego miesiąca życia dziecka. Ma ona na celu przede wszystkim zwiększenie ruchomości stawów, zapobieganie deformacjom kończyn, zapobieganie przykurczom mięśni, a także zwiększenie siły mięśni. Co więcej, odpowiednio prowadzone zabiegi rehabilitacyjne pozwalają na usprawnienie pracy jelit oraz zwiększenie kontroli nad czynnością pęcherza, a także zapobiegają powstawaniu odleżyn.
