Gentamycyna - zastosowanie antybiotyku i mechanizm działania
Gentamycyna to antybiotyk aminoglikozydowy, przeznaczony do zwalczania zakażeń tlenowymi bakteriami Gram-ujemnymi. Działa bakteriobójczo na takie szczepy bakterii jak: Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Streptococcus pyogenes, Streptococcus pnemoniae, Enterobacter aerogenes, Escherichia coli, Haemophilus influenzae, Klebbsiella pneumoniae, Neisseria gonorrhoeae, Pseudomonas aeruginosa, Serratia marcescens.
Jak działa gentamycyna? Substancja chemiczna wnika do wnętrza bakterii, gdzie zaburza proces syntezy białek poprzez wiązanie z podjednostką 30S rybosomów bakterii. W efekcie bakteria źle odczytuje swój kod genetyczny i staje się niezdolna do prawidłowego produkowania białka, a chroniąca ją błona komórkowa staje się przepuszczalna.
Gentamycynę stosuje się domięśniowo lub dożylnie w ciężkich zakażeniach organizmu, takich jak posocznica (sepsa), powikłane i nawracające zakażenia dróg moczowych, szpitalne zakażenia dolnych dróg oddechowych, w tym ciężkie zapalenia płuc, bakteryjne zapalenia wsierdzia, zapalenie otrzewnej, zakażenia kości, skóry i tkanek miękkich oraz profilaktycznie po zabiegu chirurgicznym. Antybiotyk daje się, między innymi, przy odleżynach oraz przy rozległych oparzeniach skóry, a także po przeszczepach skóry.
Z wyjątkiem powikłanych zakażeń dróg moczowych gentamycynę stosuje się wraz z innymi antybiotykami beta-laktanowymi lub bakteriami działającymi na bakterie beztlenowe.
Czas trwania leczenia wynosi od 7 do 10 dni.
Gentamycyna stosowana jest także w okulistyce, w ostrych i przewlekłych bakteryjnych zapaleniach spojówek, krawędzi powiek, woreczka łzowego. A także w zapaleniach i owrzodzeniach rogówki, wywołanych przez bakterie Gram-ujemne. Ponadto gentamycyna jest podawana profilaktycznie przed oraz po zabiegach chirurgicznych na gałce ocznej.
Antybiotyk nie wchłania się z przewodu pokarmowego, dlatego stosowany jest domięśniowo lub dożylnie, albo miejscowo w formie kropli lub maści do oczu. Okres półtrwania antybiotyku wynosi 2 godziny. W organizmie nie ulega rozkładowi, lecz jest wydalany głównie z moczem (85-95 proc.) oraz z żółcią. W przypadku choroby nerek może się skumulować w organizmie.
Gentamycyna - przeciwwskazania i środki ostrożności
- Nie wolno stosować gentamycyny w przypadku uczulenia na siarczan lub którykolwiek ze składników leku oraz w przypadku nadwrażliwości na antybiotyki aminoglikozydowe.
- Gentamycyny nie należy stosować długotrwale, ponieważ może to przyczynić się do powstania antybiotykooporności u bakterii lub grzybów.
- W ciąży i w okresie karmienia piersią przyjmowanie antybiotyków musi być skonsultowane z lekarzem prowadzącym.
- Bezpośrednio po zakropieniu oczu nie powinno się prowadzić pojazdów mechanicznych z powodu możliwości wystąpienia działań niepożądanych.
- Pewnym przeciwwskazaniem może być miastemia, choroba Parkinsona, schorzenia nerek oraz zaburzenia słuchu.
- Gentamycyna może reagować z innymi lekami, dlatego należy poinformować lekarza, jeżeli przyjmuje się inne antybiotyki, np. penicylinę, erytromycynę, furosemid.
Gentamycyna - możliwe działania niepożądane
Przy stosowaniu kropli lub maści do oczu: odkładanie się wapnia na rogówce, łzawienia, zaczerwienienia oka, ból i pieczenie, a także światłowstręt. Przez kilka minut po zakropieniu słabnie ostrość widzenia.
Gentamycyna zastosowana w formie iniekcji może spowodować:
- zaburzenia czynności nerek, które ustępują po odstawieniu leku (przemijające zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi)
- zaburzenia krwi i układu chłonnego (dyskrazja)
- zaburzenia skóry i tkanki podskórnej (alergiczne wykwity na skórze, zaczerwienie skóry)
- zaburzenia mięśniowo-szkieletowe (ból, drżenie mięśni)
- rzadko - zaburzenia ogólne (podwyższona temperatura ciała)
- rzadko - zaburzenia układu nerwowego (polineuropatie, parestezje obwodowe)
- rzadko - zaburzenia metabolizmu i odżywiania (hipokaliemia, hipokalcemia, utrata łaknienia, zmniejszenie masy ciała)
- rzadko - zaburzenia żołądka i jelit (wymioty, nudności, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej)
- rzadko - zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
