Gorzki i aromatyczny napój z kakao pili już podobno Olmekowie trzy tysiące lat temu, zamieszkujący Amerykę Środkową jeszcze przed Majami, Toltekami i Aztekami, którzy po nich nastali. Ziarna kakaowca służyły do celów rytualnych, składano je w ofierze bogom, uznawano za źródło mądrości i energii, za afrodyzjak, a w pewnym momencie służyło nawet jako pieniądz. Potem kakao trafiło, rzecz jasna, w ręce Hiszpanów, którzy przywieźli je do Europy, wzbogacili o dodatki (w tym o cukier ) i spożywali w formie napoju. Był to produkt luksusowy, na który mogli sobie pozwolić tylko najbogatsi. W XIX wieku opracowano receptury pozwalające uzyskać z kakao nie tylko napój, ale także formę twardszą, czyli czekoladę.
Kakao zawiera w swoim składzie ponad 800 związków, z czego tylko część została dokładnie przebadana. To produkt kaloryczny, 100 g kakao to prawie 230 kalorii. Natomiast indeks glikemiczny (IG) kakao wynosi 20.
W ziarnach kakaowca znajdziemy, między innymi, takie substancje aktywne jak:
Za szczególnie cenny związek, znajdujący się w ziarnach kakao, uważa się katechiny i epikatechiny. Dzięki normowaniu pracy nabłonka naczyń krwionośnych zapobiegają procesom zapalnym i zakrzepowym, a w konsekwencji miażdżycy. Polifenole znajdują się tylko w naturalnym kakao, z produktów przetworzonych, takich jak czekolady, są usuwane w procesie produkcji. Dodatkowo mleko i cukier, z którym pije się zazwyczaj kakao, obniżają jego wartości zdrowotne. Z tego powodu gorzka czekolada jest znacznie zdrowsza od mlecznej.
Kakao w naturalnej formie, czyli bogate we flawonoidy, działa stymulująco na nasz mózg i poprawia pamięć krótkoterminową. Jest szczególnie korzystne dla osób w starszym wieku, którym pomaga dłużej zachować pamięć i zdolności poznawcze. Kakao ma ponadto działanie pobudzające. Zawiera bowiem teobrominę oraz kofeinę - związki energetyzujące organizm i działające regenerująco.
Magnez, którego źródłem jest kakao, to jeden z pierwiastków walczących z chorobami cywilizacyjnymi: miażdżyca, nadciśnienie, cukrzyca typu 2. Magnez łagodzi ponadto stres.
Do celów kosmetycznych używa się produktu pochodnego, czyli masła kakaowego, które jest znakomicie tolerowane przez ludzką skórę. To naturalny kosmetyk, używany podczas opalania się, ponieważ zawiera filtry UV oraz chroni skórę rzed nadmiernym wysuszeniem. Świetnie nadaje się do smarowania skóry także po opalaniu.
Ziarna kakao mają działanie przeciwutleniającym, nawilżające i tonizujące. Dlatego też kosmetyki na bazie kakao świetnie służą skórze zmęczonej i potrzebującej nawilżenia. Związki czynne, zawarte w kakao, odżywiają i pobudzają komórki skóry. Największe zasługi ma tutaj fenyloetyloamina, czyli substancja aktywująca, polifenole, które mają działanie antyoksydacyjne oraz kofeina, która nawilża i oczyszcza skórę.