Niestrawno¶æ (dyspepsja) - objawy
Zespó³ objawów, takich jak uczucie pe³no¶ci brzucha, palenia w ¿o³±dku, wzdêcia i zgaga, odbijanie siê, uci±¿liwe burczenie w brzuchu, nudno¶ci oraz bóle ¿o³±dka, je¿eli trwaj±, z niewielkimi przerwami, co najmniej 3 miesi±ce, powinny nas sk³oniæ do odwiedzenia gastrologa. Szczególnie je¶li do powy¿szych objawów do³±cz± siê: przewlek³e wymioty, nag³y spadek masy cia³a, problemy z po³ykaniem, krew w kale, czy te¿ anemia. Konieczne bowiem staje siê ustalenie przyczyny tak d³ugiej niedyspozycji ¿o³±dka.
Lekarz, po rozmowie z pacjentem, mo¿e zleciæ wykonanie dodatkowych badañ w celu zdiagnozowania przyczyny niestrawno¶ci. Najczê¶ciej robi siê gastroskopiê, USG jamy brzusznej, czasem dodatkowe badania radiologiczne i inne.
Dok³adne badania powinny przej¶æ osoby po 45 roku ¿ycia, które nagle zaczê³y do¶wiadczaæ niestrawno¶ci, a tak¿e m³odzi ludzie, którzy - mimo stosowania siê do zaleceñ lekarza - nadal maj± problemy z ¿o³±dkiem.
Niestrawno¶æ (dyspepsja) - przyczyny
Niestrawno¶æ wywo³ywana jest przez wiele czynników. Generalnie wyró¿nia siê dwa rodzaje dyspepsji: niestrawno¶æ organiczn± oraz niestrawno¶æ czynno¶ciow±.
O niestrawno¶ci organicznej mówimy wtedy, gdy u ¼ród³a nieprzyjemnych objawów ¿o³±dkowych le¿± powa¿ne choroby, takie jak refluks ¿o³±dkowo-prze³ykowy, zapalenie pêcherzyka ¿ó³ciowego, choroba wrzodowa, choroba trzustki, tarczycy, zespó³ z³ego wch³aniania, zaburzenia motoryki uk³adu pokarmowego, zespó³ jelita nadwra¿liwego, obecno¶æ paso¿ytów czy rak ¿o³±dka.
Niestrawno¶æ czynno¶ciowa natomiast nie ma wyra¼nej przyczyny w jakiej¶ chorobie organicznej. Mo¿e byæ wynikiem z³ej diety, jedzenia nadmiernych ilo¶ci po¿ywienia, zjedzenia czego¶ nie¶wie¿ego, a tak¿e nadwra¿liwo¶ci jelit i ¿o³±dka, czy zara¿enia bakteri± Helicobacter pylori. Niestrawno¶æ czynno¶ciowa bywa ponadto skutkiem za¿ywania niektórych leków, takich jak leki przeciwreumatyczne czy przeciwzapalne, preparaty ¿elaza, antybiotyki. Do powstania niestrawno¶ci mo¿e przyczyniæ siê nadmierny stres, a nawet nadwra¿liwo¶æ na dym papierosowy. W czê¶ci przypadków nie da siê ustaliæ przyczyny niestrawno¶ci (tzw. dyspepsja samoistna).
Niestrawno¶æ czynno¶ciowa - konieczna jest zmiana diety i nawyków ¿ywieniowych
Niestrawno¶æ, najpro¶ciej mówi±c, mo¿e byæ objawem przejedzenia. Szczególnie, gdy mamy zwyczaj je¶æ obfite posi³ki, kaloryczne, t³uste i ciê¿kostrawne i nasz ¿o³±dek ma problem z trawieniem takiego pokarmu. Objawy, w postaci uczucia pe³nego brzucha, bolesno¶æ ¿o³±dka, odbijanie siê po posi³ku, powinny nam przej¶æ, je¿eli zmienimy dietê i nieco zmodyfikujemy styl ¿ycia.
Przede wszystkim trzeba rozwa¿yæ zmianê ilo¶ci i wielko¶ci posi³ków. Lepiej je¶æ czê¶ciej, ale w mniejszych ilo¶ciach. Wa¿ne jest regularne od¿ywianie siê, bez okresów nadmiernego objadania siê, ale i bez g³odówek. Na oko³o 2-3 godziny przed snem ju¿ nic nie jemy. Koniecznie zamieñmy t³uste, ciê¿kie potrawy, na lekkostrawne, gotowane lub duszone, z du¿± ilo¶ci± warzyw. Dobrze jest dodawaæ do posi³ku przyprawy i zio³a poprawiaj±ce trawienie, jak choæby kminek czy imbir. Nale¿y unikaæ ¿ywno¶ci przetworzonej, fast foodów, przek±sek typu chipsy. Ponadto, nie wolno je¶æ w po¶piechu, nale¿y dok³adnie prze¿uwaæ kêsy, aby - po prostu - u³atwiæ pracê ¿o³±dkowi.
Co jeszcze pomo¿e na niestrawno¶æ? Picie niegazowanej wody, i to oko³o 2 litrów dziennie, aby nawil¿yæ organizm i pomóc mu w usuwaniu toksyn. Najlepiej piæ w ma³ych ilo¶ciach po ka¿dym posi³ku. Na czas walki z niestrawno¶ci± odstawiamy kawê na rzecz herbatek zio³owych, szczególnie tych z miêt±, koprem w³oskim, czy rumiankiem. W aptekach znajdziemy tak¿e ca³y szereg tabletek na niestrawno¶æ na bazie zió³ i wyci±gów z ro¶lin. Zbawienny jest ka¿dy ruch, który pozwala nam rozlu¼niæ miê¶nie brzucha i poprawiæ perystaltykê jelit.
Niestrawno¶æ czynno¶ciowa - leczenie farmakologiczne
Je¿eli zmiana diety i stylu ¿ycia nie przynosz± efektów i niestrawno¶æ nadal nam dokucza lekarz mo¿e zastosowaæ kuracjê farmakologiczn±.
W zale¿no¶ci od przyczyn niestrawno¶ci stosuje siê:
- leki alkalizuj±ce i hamuj±ce wydzielanie kwasu solnego
- leki stymuluj±ce perystaltyk± uk³adu pokarmowego (prokinetyki)
- leki obni¿aj±ce kwasowo¶æ i zmniejszaj±ce ilo¶æ wydzieliny (przeciwcia³a receptorów H2)
- przy infekcji bakteryjnej, wywo³anej przez Helicobacter pylori, stosuje siê terapiê antybiotykow±
- leki stymuluj±ce wydzielanie ¿ó³ci podczas jedzenia
- leki uspokajaj±ce i antydepresyjne
