U¿ywaj± zamienników zamiast naturalnych surowców. Wbrew zakazowi
NIK opublikowa³a raport, z którego wynika, ¿e wiêkszo¶æ z przebadanych przez ni± zak³adów leczniczych w zabiegach bod¼cowych (zabiegi fizjoterapeutyczne z wykorzystaniem naturalnych surowców leczniczych) w leczeniu uzdrowiskowym wykorzystywa³a zamiast naturalnych surowców leczniczych produkty, które nimi nie by³y, czyli tzw. zamienniki. Skontrolowanych zosta³o 16 zak³adów leczenia uzdrowiskowego.
Problem wynika z faktu, ¿e wci±¿ nie zosta³y okre¶lone standardy, wed³ug których leczenie uzdrowiskowe mia³oby byæ prowadzone. Powsta³y jedynie przepisy, które zobowi±zuj± zak³ady lecznicze do stosowania w swoich zabiegach bod¼cowych wy³±cznie naturalnych surowców leczniczych.
Przez to, ¿e standardów brak, istnieje ryzyko, ¿e zabiegi bêd± wykonywane nieprawid³owo, surowiec zostanie u¿yty w nieodpowiedniej ilo¶ci lub bêdzie z³ej jako¶ci. "Brak standardów mo¿e te¿ spowodowaæ, ¿e zak³ady lecznicze bêd± czê¶ciej stosowa³y - zamiast naturalnych surowców - ich zamienniki, które nie spe³niaj± wymogów okre¶lonych dla naturalnych surowców leczniczych" - dowiadujemy siê z raportu NIK.
Wytyczne ministra zdrowia oraz prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia zakazuj± stosowania w zabiegach bod¼cowych produktów innych ni¿ naturalne surowce lecznicze. Kontrola NIK wykaza³a jednak, ¿e w niektórych zak³adach dochodzi³o do sytuacji, gdy wykorzystywane by³y zamienniki.
Produkty te stosowano w co pi±tym zabiegu bod¼cowym (ok. 22 proc.). Zamienniki (np. ¿el borowinowy, plastry borowinowe, pasta borowinowa, p³yn siarczkowy czy techniczny dwutlenek wêgla) stosowano w 12 (na 16) skontrolowanych zak³adach lecznictwa uzdrowiskowego.
Brakuje badañ. Pacjent nie wie, czy leczenie zadzia³a
Najwy¿sza Izba Kontroli zwróci³a uwagê równie¿ na inny istotny problem. Naturalne surowce lecznicze, po wydobyciu ich ze z³ó¿ oraz odwiertów, nie podlegaj± obowi±zkowym badaniom, które potwierdza³yby ich sk³ad oraz w³a¶ciwo¶ci. Bada siê je, gdy gmina chce uzyskaæ status uzdrowiska lub raz na 10 lat, gdy stara siê o jego utrzymanie. Brak badañ jako¶ciowych powoduje, ¿e pacjenci nie mog± byæ pewni, ¿e leczenie przyniesie zamierzony efekt.
W Polsce nie ma wyznaczonego organu odpowiedzialnego za kontrolê w³a¶ciwo¶ci mikrobiologicznych i fizykochemicznych (leczniczych) surowców naturalnych wykorzystywanych do celów leczniczych, po wydobyciu ze z³ó¿ i odwiertów
- zauwa¿aj± autorzy raportu.
Nie istniej± te¿ wymogi badania innych produktów, które wykorzystuj± uzdrowiska. Nie jest zatem okre¶lone, jaki powinny mieæ sk³ad, stê¿enie i jaka powinna byæ ich jako¶æ. "Tylko niektóre z nich s± rejestrowane jako produkty lecznicze i podlegaj± re¿imowi Prawa farmaceutycznego. Pozosta³e substancje nie podlegaj± kontroli sanitarnej ani nadzorowi farmaceutycznemu" - wskazuje NIK.
Podkre¶lono tak¿e, ¿e na uzdrowiskach spoczywa obowi±zek dbania o jako¶æ wód leczniczych w basenach leczniczych, pijalniach uzdrowiskowych i tê¿niach. Mimo to w ¿adnym zak³adzie nie wykonywano badañ fizykochemicznych. Z kolei tylko jeden z piêciu przeprowadzi³ badania bakteriologiczne wód leczniczych w pijalniach uzdrowiskowych, a dwa z 14 badania borowiny.
Substancje w dziurawych workach i nieoznakowanych pojemnikach
Kontrola NIK wykaza³a te¿, ¿e zdarza³o siê przechowywanie wykorzystywanych przez uzdrowiska substancji w nieodpowiedni sposób. By³y one umieszczane w nieoznakowanych opakowaniach, na których brakowa³o takich informacji jak: nazwa, sk³ad, ilo¶æ, pochodzenie i data wa¿no¶ci. W niektórych zak³adach borowina przechowywana by³a w rozerwanych workach, bez zadaszenia i ochrony s³oñcem, wiatrem i opadami.
W raporcie wspomniano równie¿ o roli naczelnych lekarzy uzdrowisk, których obowi±zkiem jest kontrola i ocena jako¶ci ¶wiadczeñ zdrowotnych, które s± tam udzielane. Powinni oni te¿ monitorowaæ wykorzystywanie naturalnych surowców leczniczych. NIK stwierdza jednak, ¿e "¿aden nie wykonywa³ badañ surowców leczniczych stosowanych przez zak³ady lecznictwa uzdrowiskowego".
Pe³ny raport Najwy¿szej Izby Kontroli mo¿na znale¼æ tutaj oraz tutaj.
