Badania układu równowagi (wideonystagmografia, videonystagmografia - VNG) - na czym polega badanie?
Badania układu równowagi (wideonystagmografia, videonystagmografia) to badanie, wykonywane w celu zdiagnozowania przyczyn zawrotów głowy i zaburzeń równowagi.
Badania układu równowagi, określane też badaniem VNG, polega na rejestracji ruchów gałek ocznych za pomocą niezwykle czułej, działającej na podczerwień, wideokamery. W trakcie badania pacjentowi nakłada się na oczy specjalne gogle, w których znajduje się kamera. Pacjent śledzi w niej ruchy punktów świetlnych. Kamera rejestruje ruchy gałek ocznych i przekazuje do analizy komputerowej. Badanie jest przeprowadzane jest w różnych pozycjach ciała. Dodatkowo wykonuje się czynności, mające na celu pobudzenie błędnika, takie jak wlewanie ciepłej i zimnej wody do uszu.
Za pomocą tej metody diagnostycznej bada się osobno działanie błędnika w lewym oraz prawym uchu.
Na czym polega proces utrzymywania równowagi?
W mięśniach oraz w stawach znajdują się tzw. proprioreceptory, odpowiedzialne za odbieranie i przesyłanie do mózgu informacji o położeniu ciała. Do tych informacji dodawane są bodźce odbierane przez narząd wzroku. Wewnątrz ucha wewnętrznego natomiast umiejscowiony jest błędnik, rejestrujący ruchy głowy. Te wszystkie informacje przekazywane są do móżdżku i mózgu, które to narządy poddają je analizie i na tej podstawie wnioskują o położeniu ciała. Zaburzenia równowagi związane są z nieprawidłowościami w funkcjonowaniu powyższych elementów.
Wideonystagmografia bada, czy błędnik spełnia właściwie swoją funkcję i jak wpływa na ruchy gałek ocznych.
Błędnik jest częścią narządu słuchu i znajduje się w tzw. wewnętrznej części ucha. Rejestruje ruchy głowy i przekazuje dane do mózgu, który je analizuje i "informuje" oczy o ruchach głowy. Mięśnie gałki ocznej utrzymują wtedy narząd wzroku w odpowiednim położeniu i możliwe jest skupienie się na jakimś punkcie. Jeżeli w trakcie badania zaburzy się pracę błędnika poprzez naprzemienne wlewanie do ucha ciepłej i zimnej wody, dostajemy tzw. oczopląsu. To mimowolne, rytmiczne ruchy gałek ocznych.
Badania układu równowagi (wideonystagmografia, videonystagmografia - VNG) - wskazania
Zawroty głowy, które są podstawowym wskazaniem do wykonania badania wideonystagmografii, mogą mieć wiele przyczyn, takich jak:
- uszkodzenia mechaniczne ucha
- choroby bakteryjne i wirusowe narządu słuchu
- uszkodzenia nerwów przewodzących bodźce do mózgu
- nowotwory
- zaburzenia krążenia
- uszkodzenie mózgu
- stany zapalne mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych
- guzy móżdżku
- guzy pnia mózgu
- epilepsja (padaczka)
Wideonystagmografia skupia się na analizie zaburzeń w funkcjonowaniu błędnika i pozwala zlokalizować ewentualne uszkodzenie w obrębie tego narządu. Może też być wykorzystywana przy badaniu ubytku słuchu.
Badanie układu równowagi - VNG - składa się z następujących testów:
- próba oczopląsu samoistnego przy otwartych oczach oraz po zniesieniu fiksacji
- próby śledzenia
- próby oczopląsu spojrzeniowego
- próby optokinezy
- próby położeniowe
- próby zmian szybkiego położenia (Dix-Hallpike'a)
- próby kalorymetryczne
Badania układu równowagi (wideonystagmografia, videonystagmografia - VNG) - jak się przygotować do badania?
- Badanie jest przeprowadzane na czczo. Zaleca się, aby na minimum 4 godziny przed badaniem nie spożywać posiłków. Badanie może wywołać zawroty głowy, nudności i wymioty.
- Do badania nie powinno się być w makijażu, co dotyczy szczególnie rzęs, które nie powinny być pomalowane.
- W dniu, w którym wykonywane jest badanie, nie wolno pić kawy ani alkoholu.
- Należy oczyścić uszy z zalegającej woskowiny.
- Przez dwie doby przed badaniem nie wolno zażywać leków wpływających na ośrodkowy układ nerwowy.
- Bezpośrednio po badaniu nie można prowadzić pojazdów mechanicznych, a więc samochodu czy motocykla, ale także nie powinno się jeździć na rowerze. Badanie bowiem powoduje zawroty głowy.
- Jeżeli osoba badana ma uszkodzoną błonę bębenkową badanie wideonystagmograficzne musi być skonsultowane z lekarzem.
Badanie trwa zazwyczaj 1-1,5 godziny.
