Fluor jest mikroelementem, którego największe stężenie w organizmie człowieka, znajduje się w zębach i w kościach. Jako pierwiastek chemiczny w stanie wolnym natomiast, występuje jako żółtozielony gaz o silnie trujących właściwościach, zapachem przypominający nieco chlor. Wyizolowanie pierwiastka fluoru zawdzięczamy ostatecznie francuskiemu chemikowi H. Moissanowi. Odkrycie to przyniosło mu nagrodę Nobla w dziedzinie chemii. Fluor w stanie naturalnym występuje w glebie, powietrzu oraz w wodzie.
Fluor - właściwości i znaczenie dla organizmu człowieka
Fluor w naszym organizmie znajduje się głównie w zębach i kościach. Ma wpływ na stan zębów i szkliwa, a braki fluoru oznaczają zwiększone ryzyko próchnicy, jego nadmiar natomiast objawia się fluorozą, czyli nieprawidłowym tworzeniem się szkliwa.
Mikroelement bierze czynny udział w procesie budowy kości i zębów. Fluor jest też odpowiedzialny za prawidłowe formowanie się szkliwa na zębach. Nasze zęby, zaraz po wyrżnięciu się, są w niewielkim stopniu zmineralizowane i w tym stanie bardzo podatne na różne szkodliwe czynniki zewnętrzne, na przykład na atak bakterii. Do budowy szkliwa na zębach organizm wykorzystuje fluor dostarczony wraz z pożywieniem.
Zauważono jednak, że ten proces może być wspierany z zewnątrz, poprzez dostarczanie do jamy ustnej niewielkich ilości związków fluoru. Jeżeli w fazie dojrzewania szkliwa w jamie ustnej znajdzie się fluor, pomaga zębom w uzyskaniu właściwego nasycenia tym pierwiastkiem i w budowie mocnego szkliwa. Taki fluor, pochodzący na przykład z pasty do zębów lub z wody pitnej, wbudowywany jest w struktury szkliwa oraz tworzy na powierzchni zęba cienką warstwę ochronną. Stąd, proponowane przez dentystów zabiegi, wykorzystujące płyny, lakiery i pianki zawierające związki fluoru: fluorek sodu, zakwaszony fosforan fluoru, fluorek cyny i aminofluorek.
Po drugie, fluor w jamie ustnej działa bakteriobójczo, nie pozwala bowiem bakteriom na przetwarzanie cukrów w kwasy, które są szkodliwe dla szkliwa oraz ogranicza namnażanie się bakterii poprzez blokowanie mechanizmów reprodukcyjnych. Hamuje ponadto tworzenie się płytki nazębnej.
Nadmiar fluoru - objawy
O ile niewielkie dawki fluoru są dobroczynne dla tworzącego się szkliwa, o tyle jego nadmiar grozi uszkodzeniami. Zapotrzebowanie na fluor u dorosłych wynosi od 3 do 4 mg na dobę, u dzieci natomiast 0,05 mg na kg masy ciała. Jeżeli mamy w organizmie nadmiar fluoru grozi nam fluoroza.
Objawy fluorozy to:
- przebarwienia i białe plamy na zębach
- słabe zęby, podatne na kruszenie i odpryski
- zmiany kostne, m. in usztywnienie kręgosłupa
- bóle kości i stawów
- zwapnienie więzadeł
- zmniejszenie ruchliwości stawów
Pomocne przy fluorozie jest zjadanie dużych ilości produktów zawierających wapń.
Ostre zatrucie fluorem (powyżej 4 mg na kilogram masy ciała) zdarza się niezwykle rzadko, a objawia się:
- ostrym bólem brzucha
- wymiotami
- biegunką
- porażeniem nerwów
- zaburzeniami oddychania
- zaburzeniami czynności serca
Źródła fluoru w żywności
Naturalnym źródłem fluoru jest woda, która dostarcza nam około 75 proc. dziennego zapotrzebowania na ten mikroelement. Naturalne stężenie fluoru w wodzie może wynosić od 0,1 do 0,4 mg/litr. W poprzednich latach do wody pitnej w naszym kraju dodawany był dodatkowo fluor, jako element walki z próchnicą. Od wielu lat jednak już się tego nie praktykuje.
Fluor znajdziemy w następujących produktach:
- czarna herbata
- produkty zbożowe, w tym pełnoziarniste
- ryby
- rośliny strączkowe
- małże
- krewetki
- sery podpuszczkowe
- wieprzowina
- płatki kukurydziane
- mleko
- brokuły
- szpinak
- jabłka
O ważnych dla naszego organizmu minerałach przeczytasz także tutaj:
Woda pitna to nie tylko tlen i wodór. Co w niej pływa?
Mikroelementy bez których nie da się żyć
Cynk i jego znaczenie dla organizmu. Jakie są konsekwencje niedoboru?
Bor - jaką funkcję pełni w organizmie? Zapotrzebowanie i najlepsze źródła boru
![Przepis na prawdziwą magię? Sprawdź, czy go znasz! [MATERIAŁ PROMOCYJNY]](https://bi.im-g.pl/im/8e/dd/1c/z30267278II,Material-promocyjny-Coca-cola.jpg)
