Mangan - rola w organizmie. Skutki niedoboru oraz produkty, w których znajdziemy najwięcej manganu

Mangan (Mn) to pierwiastek chemiczny, niezbędny w organizmie, budujący wiele enzymów i odpowiadający za kilka ważnych procesów. Bierze udział w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego, w przemianach tłuszczów i węglowodanów, utrzymuje w dobrej kondycji mózg, wątrobę, nerki, trzustkę oraz kości. Ma ponadto dobroczynny wpływ na sprawność seksualną i płodność, jest niezbędny w procesie wytwarzania estrogenu.

Mangan - rola w organizmie

Mangan to pierwiastek, występujący w naszym ciele w stosunkowo niewielkich ilościach, ale pełniący wiele kluczowych funkcji. Znajduje się głównie w mózgu, wątrobie, nerkach, trzustce oraz w kościach.

• Mangan jest składnikiem budulcowym kości i mięśni oraz tkanki łącznej. Wzmacnia układ kostny oraz ma wpływ na prawidłowe działanie stawów.
• Wchodzi w skład enzymów, biorących udział w syntezie białek, kwasów tłuszczowych oraz DNA.
• Jest niezbędny w procesie przyswajania witamin (biotyny, witaminy B1, witaminy C).
• Bierze udział w procesie powstawania hormonu tarczycy.
• Ma czynny udział w metabolizmie cholesterolu.
• Jest niezbędny w procesie przemiany węglowodanów.
• Jest ważny dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. wspomagając jego odżywianie.
• Wspiera pracę układu nerwowego.
• Bierze udział w procesie syntetyzowania czerwonych krwinek.
• Poprawia płodność.
• Ma wpływ na libido, biorąc udział w procesie powstawania dopaminy i wzmacnia popęd płciowy.

Mangan - objawy niedoboru

Zbyt małe ilości pierwiastka w organizmie możemy podejrzewać, gdy czujemy się osłabieni i jednocześnie widzimy, że zaczynają nam wypadać włosy, pogarsza się stan paznokci, a skóra staje się zanadto przesuszona. Mamy szmery u uszach i pogorszony słuch. Towarzyszą temu bóle stawów i kości oraz zauważamy wyraźnie obniżenie się poziomu libido.

Nie są to objawy niedoboru specyficzne tylko dla manganu, więc w celu upewnienia się, co nam jest, należy wykonać odpowiednie badania.

Mangan - objawy nadmiaru pierwiastka w organizmie

Do nadmiaru manganu w organizmie dochodzi stosunkowo rzadko. Nie przedawkujemy pierwiastka jedząc produkty żywnościowe, nawet te najbardziej zasobne w mangan. Zaszkodzić sobie możemy jednak zażywając np. bez umiaru suplementy diety lub pijąc wodę zawierającą sporo manganu. Niemniej jednak trzeba pamiętać, że zbyt wielkie skoncentrowanie manganu w organizmie powoduje obniżenie nastroju i depresję, apatię lub rozdrażnienie. Nadmiar manganu może mieć wpływ na pogłębianie się objawów choroby Parkinsona, demencji starczej czy schizofrenii.

Objawy przedawkowania manganu obserwowano u górników pracujących w kopalniach wydobywających rudy manganu. Pierwiastek dostawał się do ich organizmu wraz z wdychanym pyłem. Zauważono, że górnicy częściej zapadali potem na choroby psychiczne oraz diagnozowano u nich poważne zaburzenia neurologiczne.

Mangan - w jakich produktach jest go najwięcej?

Uważa się, że dzienne zapotrzebowanie organizmu na mangan wynosi od dwóch do pięciu mg. Źródłem manganu w pożywieniu są przede wszystkim orzechy, produkty zbożowe, powstające z pełnego ziarna, kasza gryczana i kakao oraz brązowy ryż. Ponadto: zielona i czarna herbata oraz kawa.

W fachowej literaturze znajdziemy następujące dane, dotyczące zawartości manganu w 100 g wybranych produktów spożywczych:

• orzechy laskowe - 4,20 mg
• płatki owsiane - 4,19 mg
• orzechy włoskie - 3,60 mg
• chleb żytni razowy - 2,74 mg
• nasiona słonecznika - 2,61 mg
• kakao, 16 proc. - 2,49 mg
• ryż brązowy - 2,40 mg
• kasza gryczana - 2,04 mg
• fasola biała (suche nasiona) - 2,00 mg
• orzechy arachidowe - 1,50 mg
• bułki grahamki - 1,40 mg
• ryż biały - 1,01 mg

(wg H. Kuchanowicz, I. Nadolna, B. Przygoda, K. Iwanow "Tabele składu i wartości odżywczej żywności". Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005)

• O roli różnych związków chemicznych w organizmie przeczytasz także tutaj:

Co to jest jodek potasu? Działanie i zastosowanie

Węglan wapnia - ważny składnik diety, źródło wapnia dla organizmu

Mikroelementy bez których nie da się żyć