Jodek potasu - działanie
Jodek potasu jest to nieorganiczny związek chemiczny, który w wyniku elektrolizy rozpada się na jod oraz potas. Jod jest to pierwiastek, który w organizmie człowieka stanowi niezwykle ważny mikroelement odpowiadający za prawidłowy przebieg wielu procesów zachodzących w organizmie.
Podstawowym działaniem jodu (jodku potasu) w organizmie człowieka jest stymulacja pracy gruczołu tarczycowego, a także synteza hormonów tarczycy. Dobowe zapotrzebowanie na ten mikroelement u dorosłego człowieka wynosi od 150 do 300 μg. Cechą charakterystyczną jodku potasu jest jego doskonała wchłanialność na całej długości układu pokarmowego, skąd w ciągu ok. dwóch godzin rozprowadzany jest do przestrzeni międzykomórkowej organizmu.
75% zapasu jodku potasu znajduje się w tarczycy, ponieważ gruczoł ten najbardziej ze wszystkich narządów potrzebuje tego mikroelementu do prawidłowego funkcjonowania. To dzięki obecności jodku potasu w organizmie, gruczoł tarczycowy produkuje tyroksynę (T4) oraz trójjodotyroninę (T3). Niedobory tej substancji powodują niedoczynność tarczycy, wobec czego chorzy powinni suplementować jodek potasu.
Innym działaniem jodu w organizmie jest zapobieganie powstawaniu wola, który również spowodowany jest nieprawidłowym funkcjonowaniem gruczołu tarczycowego. W związku z tym osoby, u których nastąpił przyrost tarczycy, w ramach leczenia przyjmują jod, a po zniwelowaniu tego schorzenia, w ramach profilaktyki, suplementują się jodkiem potasu. Z suplementacją nie należy jednak przesadzić, ponieważ zbyt duże ilości tej substancji w organizmie mogą powodować liczne działania niepożądane.
Objawy, takie jak:
- bolesny obrzęk ślinianek,
- zmiany i alergie skórne: wypryski, zaczerwienienia, swąd skóry,
- problemy z układem pokarmowym: nudności, wymioty, biegunka,
- nasilenie objawów gruźlicy,
- katar,
- nadczynność tarczycy.
spowodowane są przekroczeniem dobowej dawki zapotrzebowania na jod.
Jodek potasu - zastosowanie
Jodek potasu jest to substancja, która ma przede wszystkim zastosowanie medyczne. Ze względu na podstawowe działanie jodku potasu w organizmie, jakim jest symulacja pracy gruczołu tarczycowego, związek ten wykorzystuje się do produkcji suplementów diety oraz leków na niedoczynność tarczycy.
Jodek potasu stosuje się również do produkcji jodyny, czyli roztworu etanolu z jodem z dodatkiem omawianego mikroelementu. Substancja ta ma właściwości przeciwgrzybiczne oraz bakteriobójcze i stosuje się ją do dezynfekcji ran, oparzeń, a także do uzdatniania wody.
Ze względu na swoje właściwości, jodek potasu to również jeden ze składników maści przeciwzapalnych, przeciwobrzękowych, a także stosowanych na różnorodne nadwyrężenia, naciągnięcia ścięgien lub więzadeł. Innym zastosowaniem jest wykorzystanie go jako środka wykrztuśnego podczas problemów z układem oddechowym, ze stanami zapalnymi górnych dróg oddechowych.
Jod stosuje się również w okresie ciąży, a także laktacji - oczywiście wyłącznie z zalecenia lekarza prowadzącego. Suplementacja jodem w okresie ciąży ma pozytywny wpływ na rozwój mózgu oraz układu nerwowego płodu.
Oprócz medycyny, jodek potasu stosuje się również w spektroskopii (czyli nauce o generowaniu i interpretacji widm), przemyśle spożywczym (jako dodatek do soli), a także w analizie chemicznej.
Jod w jodku potasu - płyn Lugola
Roztwór wodny czystego jodu w jodku potasu, nazywany płynem Lugola, to substancja o bardzo wielu zastosowaniach. Płyn Lugola stosowany jest w leczeniu nadmiernego lub zbyt niskiego wydzielania hormonu tarczycy. Jest to także preparat, dzięki któremu można wykryć skrobię, ponieważ dodany do płynów zawierających ten węglowodan, zmienia ich barwę na fioletowoczarną.
Pomimo, że płyn Lugola został wynaleziony na początku XIX wieku, największą popularność uzyskał po wybuchu elektrowni atomowej w Czarnobylu. Po tej katastrofie jod w jodku potasu podawany był obywatelom polskim, w celu zapobiegania wchłanianiu radioaktywnego izotopu jodu w hormony tarczycowe.
Jodek potasu - cena
Jod (jodek potasu) dostępny jest na rynku w wielu preparatach farmakologicznych. Nie są to drogie leki, ponieważ cena za 100 tabletek, wynosi od 10 do 20 zł. Suplementy z jodkiem potasu dostępne są bez recepty.
