Trądzik odwrócony (acne inversa) - co to za schorzenie?
Trądzik odwrócony zaczyna się od zapalenia mieszków włosowych. W niedługim czasie rozszerza się na gruczoły apokrynowe.
Gruczoły apokrynowe potowe występują pod pachami oraz w okolicach narządów płciowych, odbytu, na powiekach oraz w brodawkach sutkowych. Stają się aktywne w okresie dojrzewania płciowego. Wydzielają pot, ale tylko pod wpływem bodźców emocjonalnych.
Trądzik odwrócony zaczyna się od drobnych zmian skórnych, takich jak krostki czy zaskórniki, które wyglądają jak zwykły trądzik. Potem dochodzi do stanu zapalnego wokół mieszków włosowych. W kolejnej fazie nasilająca się choroba powoduje powstawanie ropni, które mogą sięgać do tkanki podskórnej. Zapalenie obejmuje już gruczoły apokrynowe, w wyniku czego dochodzi do ich uszkodzenia lub całkowitego zniszczenia. Następnie pojawiają się przetoki wyściełane naskórkiem, zwłóknienia skóry właściwej i tkanki podskórnej oraz rozległy stan zapalny.
Zmiany chorobowe mogą objąć pachy, pachwiny, okolice odbytu i narządów płciowych i skórę głowy. Schorzenie prawie zawsze zaczyna się po okresie dojrzewania i ustępuje po menopauzie (andropauzie) i w zdecydowanej większości dotyka mężczyzn.
Chorobie nie towarzyszą dodatkowe objawy typu gorączka, a chory fizycznie czuje się dobrze. Jednakże to schorzenie dermatologiczne powoduje ogromny dyskomfort psychiczny i strach przed stygmatyzacją. Chory często wycofuje się z życia rodzinnego czy społecznego.
Ocenia się, że choroba dotyczy około 1-2 procent populacji.
Czynniki ryzyka powstawania trądziku odwróconego:
- otyłość
- palenie papierosów
Trądzik odwrócony - powikłania
Powikłania w trądziku odwróconym to przede wszystkim rozległe blizny oraz zakażenia. Przewlekły proces zapalny może także spowodować ogólnoustrojowe powikłania, takie jak niedokrwistość, hypoproteinemia, zespół nerczycowy, artropatie (choroby zwyrodnieniowe stawów), wtórny obrzęk limfatyczny (moszny lub sromu), przetoki odbytnicy, pochwy, cewki moczowej i pęcherza moczowego, reaktywne zapalenie stawów i inne.
Jednym z najgroźniejszych powikłań, chociaż dość rzadkich, jest rak kolczystokomórkowy.
Leczenie trądziku odwróconego
Leczenie farmakologiczne trądziku odwróconego nie jest zbyt skuteczne i przynosi ulgę tylko na krótko. W okresach nasilenia się choroby podaje się antybiotyki, takie jak tetracyklina, cyprofloksacyna, klindamycyna. Mało skuteczne okazują się też szczepionki z bakteryjnego materiału własnego, bakteriofagi, izotretynoina, czy też leki immunologiczne. Podejmuje się próby terapii lekami biologicznymi, glikokortykosteroidami i innymi.
Alternatywnie stosuje się krioterapię ciekłym azotem.
Najskuteczniejsze pozostaje leczenie operacyjne. Zabieg polega na całkowitym wycięciu zmienionych chorobowo tkanek z marginesem zdrowej skóry i przeszczepieniu w to miejsce zdrowej. Choroba jednak dość często wraca. Notuje się ok. 20-30 procent nawrotów.
