Szczepienie na HPV
HPV (ang. Human Papilloma Virus) jest to wirus brodawczaka ludzkiego. Istnieje ponad 150 odmian tego wirusa, spośród których, część typów odpowiada za rozwój zmian nowotworowych, przede wszystkim organów płciowych. Jest to więc bardzo groźny wirus, którym zarażenie może zakończyć się rakiem szyjki macicy, nowotworem pochwy, sromu, odbytu, a także prącia. HPV przenoszony jest drogą płciową, jego nosicielami są zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Istnieją dwie metody zmniejszenia ryzyka zarażenia się wirusem HPV: ograniczenie liczby partnerów seksualnych oraz szczepienie na HPV.
Szczepienie na HPV jest to coraz popularniejsza forma profilaktyki przeciwko rakowi szyjki macicy, ponieważ ten rodzaj choroby jest drugim pod względem liczby zachorowań rodzajem nowotworu złośliwego. Każdego roku na świecie na raka szyjki macicy umiera ponad 200 tysięcy kobiet, a liczba kolejnych zachorowań oscyluje w okolicach 470 tysięcy.
Szczepienie przeciw HPV
Szczepienie przeciw HPV w Polsce nie jest obowiązkowe. Z tej formy profilaktyki można skorzystać w każdym wieku, jednakże najczęściej praktykuje się ją u młodych dziewcząt (po 9. roku życia), które nie rozpoczęły jeszcze współżycia płciowego. Najlepsze efekty daje szczepienie w 11. roku życia dziecka, a przed ukończeniem 12 lat. Szczepionka przeciwko wirusowi podawana jest w trzech dawkach w postaci iniekcji domięśniowej. Odstęp pomiędzy pierwszą a drugą dawką nie powinien być dłuższy niż 8 tygodni, a pomiędzy ostatnim, a pierwszym szczepieniem może wynosić maksymalnie 6 miesięcy.
Istnieją trzy rodzaje szczepionek przeciwko wirusowi HPV:
- Cervarix - szczepionka 2-walentna, przeciwko wirusowi brodawczaka typu 16 i 18 (wirusy onkogenne)
- Silgard - szczepienie 4-walentne, zapobiegające wirusom HPV typu 16,18 oraz 6 i 11 (wirusy odpowiedzialne za kłykciny kończyste)
- Gardasil 9 - najbardziej złożona 9-walentna szczepionka przeciwko wirusom 6, 11, 16, 18, 31, 33, 52 i 85.
Bardzo ważne jest, aby wykonywać iniekcję tym samym preparatem. Ze względu na to, że szczepienie przeciw HPV nie jest obowiązkowe, nie jest również refundowane. Osoba zainteresowana, powinna sama zakupić dawkę leku, który sprzedawany jest w ampułkostrzykawkach oraz fiolkach. Cena jednej ampułki zależna jest od apteki i wynosi około 300 zł.
Czasami jednak władze samorządowe organizują akcję całkowitej lub częściowej refundacji kosztów szczepienia przeciw HPV dla dziewcząt do 18. roku życia. Warto śledzić informacje w swoim mieście.
Należy pamiętać, że szczepienie nie daje 100% gwarancji braku zachorowalności na choroby nowotworowe narządów płciowych. Uznaje się, że największa ochrona przed wirusem trwa około 8 lat od podania antygenu. W związku z tym kobiety, które zostały zaszczepione w dzieciństwie lub później przeciwko wirusowi HPV, nie powinny rezygnować z cytologii i minimum raz na 3 lata wykonywać to badanie.
Szczepienie HPV - skutki uboczne
Z reguły szczepionki przeciw wirusowi HPV są dobrze tolerowane i bezpieczne dla organizmu. Te obecnie dostępne na rynku to tzw. "szczepionki zabite", czyli niezawierające wirusów, jedynie antygeny uodporniające organizm na szkodliwy czynnik. Jednakże, w rzadkich przypadkach występują działania niepożądane, dlatego pacjenci, którzy zostali poddani iniekcji, pozostają pod obserwacją przez około 15 minut po wstrzyknięciu dawki.
Najczęstszymi skutkami ubocznymi szczepienia HPV są:
- zaczerwienienie, świąd lub obrzęk w pobliżu miejsca ukłucia - objaw ten najczęściej ma miejsce po zastosowaniu szczepionki 2-walentnej,
- ogólne osłabienie organizmu, senność oraz ból głowy i mięśni,
- zawroty głowy,
- zaburzenia układu pokarmowego (biegunka, nudności, wymioty),
- miejscowe zaburzenia czucia.
Działania niepożądane po wstrzyknięciu antygenu są zwykle krótkotrwałe i występują maksymalnie w 3 dobie po zaszczepieniu. Są jednak nieszkodliwe i nie stanowią powodu do obaw. Przeciwwskazania do tego szczepienia są podobne, jak w przypadku innych szczepionek: pacjent nie może przechodzić ciężkiej infekcji, nie może mieć wysokiej gorączki oraz być uczulonym na którykolwiek ze składników preparatu. Lekko podwyższona temperatura lub łagodna infekcja dróg oddechowych, nie stanowi przeciwwskazań.
