Potnica najczęściej daje o sobie znać późną wiosną lub latem, kiedy skóra intensywnie się poci. U niektórych osób, np. alergików lub przyjmujących określone leki, na dłoniach i stopach zaczynają pojawiać się swędzące pęcherze. Czasem za rozwój choroby odpowiedzialne są bakterie lub grzyby, niekiedy potnica ma podłoże immunologiczne.
Potnica - objawy
Wypryski charakterystyczne dla potnicy pojawiają się przede wszystkim w okolicy bocznej palców z wyjątkiem palucha. Na grzbiecie dłoni pojawiają się bardzo rzadko. W przypadku stóp pęcherzyki widoczne są głównie na podeszwie stóp. Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów potnicy jest obecność licznych, drobnych pęcherzyków lub grudek na skórze o typowej lokalizacji.
Jeśli zmiany skórne znajdują się blisko siebie mogą się łączyć, tworząc większe pęcherze. Zmiany wypełnione są przezroczystym płynem. Czasami o charakterze żółtej ropy. Może wystąpić także uporczywe swędzenie skóry.
Potnica może mieć postać łagodną lub ostrą. W pierwszym przypadku na skórze widoczne są jedynie drobne pęcherzyki, które delikatnie się łuszczą. Postać ostra zazwyczaj mocno swędzi, do tego pęcherze mogą mieć delikatne żółte zabarwienie, a to może świadczyć o rozwoju stanu zapalnego. W tej postaci choroby bardzo często tworzą się nadżerki oraz twarde skorupy na dłoniach i stopach. Jej pęknięcie jest bardzo bolesne. Niekiedy u osób z potnicą obserwuje się nadmierną potliwość skóry.
Potnica - diagnoza
Pojawienie się pęcherzy i swędzenie skóry powinno skłonić do wizyty u lekarza dermatologa. W pierwszej kolejności lekarz powinien bardzo dokładnie obejrzeć zmiany. Ich dość charakterystyczny wygląd oraz lokalizacja powinny nasunąć mu skojarzenie z potnicą. Następnie lekarz dermatolog powinien wykonać badanie mykologiczne (badanie w kierunku grzybów), testy alergiczne, aby ustalić co doprowadziło do rozwoju choroby. Powinien także zlecić badania pod kątem atopowego zapalenia skóry oraz rumienia wielopostaciowego.
Potnica - leczenie
Aby pozbyć się potnicy konieczne jest wprowadzenie antybiotyku. Zazwyczaj chorym przepisuje się maści lub krem. Niekiedy zamiast antybiotyku sięga się po glikokortykosteroidy. Dodatkowo stosuje się fototerapię, maść cynkową, maści z wyciągiem z aloesu lub okłady z roztworu soli. W terapii potnicy ważne jest osuszanie miejsc dermatologicznie zmienionych oraz odkażenie powstałych nadżerek.
Jednak, aby leczenie było skuteczne, konieczna jest eliminacja czynnika, który wywołał wyprysk. Jeżeli przyczyną wyprysku pęcherzykowego jest grzybica, należy wdrożyć leczenie przeciwgrzybicze. Usunięcie pierwotnej przyczyny sprawi, że wyprysk potnicowy ustąpi samoistnie w ciągu kilku lub kilkudziesięciu dni.
Pacjenci, którzy skarżą się na silny świąd skóry zaleca się stosowanie maści przeciwświadowych, z które złagodzą dokuczliwą dolegliwość. Jeśli za pojawienie się potnicy odpowiedzialna jest alergia, należy zastosować doustne leczenie antyalergiczne (leki antyhistaminowe). Pomoże to w eliminacji podstawowej przyczyny oraz załagodzi objawy miejscowe.
Duże i rozległe wykwity na skórze lekarz może naciąć, ewakuując tym samym zgromadzony w pęcherzykach płyn surowiczy, po czym wprowadzić lek z antybiotykiem lub glikokorykosteroidem do środka pęcherzyka.
Osoby, które raz zachorowały na potnicę, muszą sobie zdawać sprawę, że choroba może powrócić. Aby do tego nie dopuścić należy szczególnie dbać o higienę i zachowywać szczególną ostrożność w miejscach, w których nie trudno o infekcję grzybiczą, np. na basenie czy w saunie. W sytuacji, gdy choroba jest powiązana z alergią - jeśli to możliwe - należy unikać kontaktu z alergenem i stosować się do zaleceń lekarza.
Ale przestrzeganie podstawowych zasad higieny i leczenie choroby podstawowej nie zawsze wystarczają i niekiedy konieczna jest zmiana codziennych nawyków, także tych żywieniowych. Zdrowa, zbilansowana dieta bogata w substancje odżywcze pomaga zadbać o właściwą florę bakteryjna w jelitach, wzmocnić odporność, a tym samym uniknąć kolejnej infekcji i nawrotu choroby. Trzeba o tym pamiętać przede wszystkim w sytuacji, gdy konieczne było wprowadzenie antybiotyku. Chorzy w trakcie leczenia muszą pamiętać przede wszystkim o:
- zdrowej diecie bogatej w minerały oraz witaminy,
- obcinaniu na krótko paznokci,
- czyszczeniu codziennie paznokci sodą oczyszczoną,
- dokładnym osuszaniu umytych zmian (trzeba to robić przed każdym nałożeniem kremu lub maści),
- stosowaniu preparatów nawilżających (koniecznie bez wody w składzie!),
- pamiętać o zakładaniu rękawiczek ochronnych na zajęte dłonie, szczególnie podczas czytania książki (chroni to dodatkowym i niepotrzebnym podrażnieniem),
- unikać mycia wykwitów skórnych gorącą wodą i mydłem w celu uniknięcia podrażnień.
