Trichotillomania - uporczywy i niekontrolowany przymus wyrywania sobie włosów

Trichotillomania jest zaburzeniem psychicznym objawiającym się uporczywym i niekontrolowanym przymusem wyrywania sobie włosów z głowy, rzęs, brwi, klatki piersiowej. Lekarze wyróżniają trichotillomanię automatyczną, kiedy chory wyrywa sobie włosy w sposób nieświadomy oraz trichotillomanię intencjonalną, skupioną na wyrywaniu włosów. W tym drugim przypadku u chorego najpierw pojawia się uczucie silnego niepokoju, a wyrwanie sobie włosów ma za zadanie przynieść ulgę w tym psychicznym cierpieniu. Czasami zaburzeniu towarzyszy jeszcze trichofagia, czyli przymus zjadania włosów.

Trichotillomania - co to jest?

Trichotillomanię zalicza się do grupy zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, skierowanych w stronę własnego ciała. Nieleczona, staje się chorobą przewlekłą, powracającą do końca życia. Zauważa się, że dotkniętych tą chorobą jest znacznie więcej kobiet (80-90 proc. przypadków). W okresie dojrzewania zaburzenie pojawia się zarówno u dziewcząt, jak i chłopców i rozkłada się mniej więcej po równo. Chory wyrywa sobie włosy z głowy, brwi, rzęs, a także z przedramion, z okolic łonowych i odbytu. Dzieci koncentrują się głównie na włosach na głowie.

Trichotillomania jest zaburzeniem nawracającym, które może objawić się w każdym wieku. Pierwsze epizody chorobowe pojawiają się zazwyczaj w wieku 11-13 lat. Zaburzenie dotyka najczęściej starsze dzieci, młodzież w okresie dojrzewania oraz kobiety.

Objawy trichotillomanii

Co oznacza trichotillomania?Jak ją rozpoznać? Przede wszystkim widzimy, że na skórze głowy osoby cierpiącej na to zaburzenie pojawiają się wyłysienia o nieregularnym kształcie, ale skóra głowy wokół łysiny nie jest zaogniona, nie ma stanu zapalnego, ani zbliznowaceń. Czyli nie ma oznak, że przyczyną łysienia mogłyby być czynniki fizjologiczne. Rzęsy są przerzedzone, brwi czasem całkowicie wyskubane.

Akty wyrywania sobie włosów powtarzają się często. Po tym akcie destrukcji chory  odczuwa wyraźną ulgę, a nawet krótkotrwałą przyjemność. Czasem pojawia się chęć żucia lub wręcz połykania wyrwanych włosów.

Naturalnie osoba z tym zaburzeniem próbuje je ukryć przed otoczeniem. Wstydzi się swojego wyglądu. Z czasem traci włosy, niekiedy wszystkie, potem zaczyna popadać w konflikty z otoczeniem, izoluje się i przestaje interesować światem zewnętrznym. 

Przyczyny trichotillomanii

Istnieją różne teorie na temat przyczyn tego zaburzenia. Wśród nich wymienia się:

• czynniki genetyczne
• czynniki środowiskowe
• depresja, długotrwały stres, trauma

Najczęstsze choroby genetyczne

Jak leczyć trichotillomanię?

Niekontrolowane wyrywanie sobie włosów jest na tyle poważnym zaburzeniem, że wymaga konsultacji z lekarzem psychiatrą, który oceni głębokość zaburzeń oraz ustali tryb leczenia. Powinno się także zasięgnąć opinii dermatologa, który zbada stan skóry w miejscach wyłysienia.

W przypadku zaburzeń na tle psychicznym ważne jest podjęcie terapii w celu poznania źródeł zaburzenia i przejęcia nad nim niejako kontroli. Zaleca się np. psychoterapię połączoną z leczeniem farmakologicznym.

Trichofagia - zaburzenie towarzyszące trichotillomanii

Trichofagia to nawyk zjadania włosów. Zdarza się, że prowadzi do problemów żołądkowych, nawet bardzo poważnych. W przewodzie pokarmowym mogą bowiem utworzyć się tzw. bezoary, czyli kule złożone ze skłębionych niestrawionych resztek włókien roślinnych, leków oraz także włosów. Jeśli nie udaje się takiego beozara usunąć z organizmu, konieczna staje się operacja chirurgiczna.

Niedrożność jelit, wywołana trichofagią, nosi nazwę zespołu Roszpunki. Nazwa wzięła się od imienia bohaterki jednej z baśni spisanych przez braci Grimm, opowiadającej historię dziewczynki z tak mocnymi i długimi włosami, że mógł się po nich wspiąć książę i uratować dziewczyną uwięzioną w wieży.