Znieczulenie ogólne (dawniej zwane także narkozą) to stan, w który wprowadza się pacjenta na czas operacji chirurgicznej. Osoba, będąca w stanie znieczulenia ogólnego, nie odczuwa bólu w trakcie zabiegu, nie będzie także pamiętała, co się z nią działo w tym czasie. Mięśnie osoby operowanej muszą być rozluźnione (aplikuje się leki zmniejszające napięcie i zwiotczające) oraz pozbawione odruchów (takich, jak cofanie palca w obawie przed skaleczeniem).
Ogólna definicja znieczulenia zakłada podział na znieczulenie ogólne dotchawiczne oraz znieczulenie krótkotrwałe dożylne.
Przy znieczuleniu ogólnym dotchawicznym pacjentowi podawana jest kombinacja leków przeciwbólowych, nasennych oraz zwiotczających mięśnie. Chory musi być intubowany. Do tchawicy osoby operowanej wprowadza się specjalną rurkę, połączoną z urządzeniami anestezjologicznymi, dzięki czemu pacjent oddycha. A właściwie oddycha za niego aparatura.
Zajmiemy się teraz tylko znieczuleniem krótkotrwałym dożylnym. Ten rodzaj znieczulenia stosowany jest przy bolesnych, ale w miarę nieskomplikowanych zabiegach, nawet w warunkach ambulatoryjnych.
Pacjent usypiany jest na krótko. Po podaniu, najczęściej dożylnym, leków przeciwbólowych oraz znieczulających, chory w ciągu 30-50 sekund zasypia na kilka minut. Jeśli to konieczne procedurę podawania leków powtarza się. Ważne jest, że w przeciwieństwie do znieczulenia dotchawicznego, tutaj pacjent cały czas oddycha samodzielnie, bez pomocy aparatury. Nie jest jednak ani świadomy tego, co się wokół niego dzieje, ani też nie odczuwa bólu. Po zabiegu nie pamięta żadnych szczegółów (niepamięć).
Jakie zabiegi wykonywane są w znieczuleniu krótkotrwałym dożylnym? Tego rodzaju znieczulenie stosowane jest podczas krótkich bolesnych zabiegów, takich jak:
Nie wolno znieczulać osób z pełnym żołądkiem. Pacjent bezwzględnie musi być na czczo przed podaniem mu znieczulenia.
W poniższych przypadkach natomiast znieczulenie krótkotrwałe jest możliwe, ale wymaga od lekarza zachowania pewnych procedur.
I tak, względne przeciwwskazania dotyczą kobiet w ciąży, pacjentów z niewyrównaną cukrzycą, z niewydolnością nerek i wątroby, pacjentów z niewyrównaną nadczynnością tarczycy, stosujących substancje psychoaktywne i osób z zaawansowanymi chorobami układu oddechowego, takimi jak astma, rozedma płuc, choroby oskrzeli.
Jeżeli pacjent nie był na czczo może dojść do przemieszczenia się treści żołądkowej do oskrzeli, co skutkuje bardzo poważnymi komplikacjami. W czasie znieczulenia zniesiony zostaje bowiem odruch wymiotny i wracająca treść żołądkowa może doprowadzić do zachłyśnięcia się.
W trakcie znieczulania może dojść u pacjenta do nieprzewidzianych reakcji na leki. Zdarza się reakcja uczuleniowa, a nawet wstrząs anafilaktyczny. Możliwa jest niewydolność oddechowa i niedotlenienie.
Przede wszystkim należy przestrzegać zaleceń lekarza, w tym nie przyjmować posiłków ani płynów co najmniej 6 godzin przed operacją. Nie wolno żuć gumy, czy też palić papierosów. Należy poinformować lekarza o przyjmowanych wcześniej lekach i swoich schorzeniach.