Cewa nerwowa w początkowej fazie rozwoju kształtem przypomina płytkę. Jej brzegi stopniowo podnoszą się, łączą ze sobą i tworzą rurkę. W kolejnej fazie rozwoju cewa nerwowa przekształca się w mózg oraz rdzeń kręgowy. Jeśli proces zamknięcia nie będzie przebiegał prawidłowo może dojść do rozwoju poważnych wad wrodzonych.
Wady cewy nerwowej (WCN) dzieli się na dwie podstawowe grupy: bezmózgowie oraz przepukliny oponowe i oponowo-rdzeniowe, a ryzyko ich wystąpienia jest uwarunkowane genetycznie i środowiskowo. Ogromny wpływ na to, czy u dziecka pojawi się wada cewy nerwowej ma dieta przyszłej matki. Kobiety, które mają niedobory kwasu foliowego. Ma on bowiem kluczowy wpływ na rozwój układu nerwowego dziecka. Z tego powodu kobiety w czasie ciąży suplementują kwas foliowy.
Cewa nerwowa - jak uniknąć wady cewy nerwowej?
Dziecko do prawidłowego rozwoju mózgu oraz rdzenia kręgowego potrzebuje kwasu foliowego. Bez niego ta wyjątkowa struktura nie będzie mogła rozrastać się prawidłowo. Niestety ogromna większość kobiet o ciąży dowiaduje się między czwartym a szóstym tygodniem ciąży, czyli wtedy gdy mózg i rdzeń kręgowy dziecka są już ukształtowane. Jeśli kobieta w chwili zapłodnienia już miała niedobory kwasu foliowego, to dziecko może urodzić się z wadą cewy nerwowej. Dlatego, aby do tego nie dopuścić i uchronić malca przed poważnymi problemami ze zdrowiem, kobiety w wieku rozrodczym, zwłaszcza te, które mają niedobory, powinny przyjmować kwas foliowy lub zadbać, aby w codziennej diecie nie brakowało produktów bogatych w ten związek.
Kobiety, które oczekują narodzin dziecka powinny suplementować kwas foliowy przez cały pierwszy trymestr ciąży. W Polsce ogromna większość ciąż jest nieplanowana, dlatego zaleca się, aby każda kobieta między osiemnastym a czterdziestym piątym rokiem życia zadbała o prawidłowe stężenie kwasu foliowego w organizmie.
Warto pamiętać, że wady cewy nerwowej często mają podłoże genetyczne. Dlatego, w przypadku kobiet, u których w rodzinie wcześniej rodziły się chore dzieci, zaleca się wykonanie badań prenatalnych. Przyszłe matki lub kobiety, które dopiero planują ciążę, a są w grupie ryzyka powinny zgłosić się do poradni genetycznej. Tam zostaną nie tylko należycie przebadane, ale także zostaną odpowiednio pokierowane oraz otrzymają odpowiednie wsparcie i pomoc.
Gdzie szukać kwasu foliowego i dlaczego jest taki ważny?
Kobieta w wieku rozrodczym powinna przyjąć dziennie ok. 0,4 mg kwasu foliowego. Najlepiej, żeby pochodził on z naturalnych źródeł, gdyż w takiej postaci jest znacznie lepiej przyswajany. Gdzie go szukać? Doskonałym źródłem kwasu foliowego są:
- warzywa zielonoliściaste (kapusta, brokuły, szpinak, brukselka, szparagi, kalafior),
- rośliny strączkowe (fasola szparagowa, groch, soja),
- cytrusy (pomarańcze i sok pomarańczowy),
- drożdże,
- otręby pszenne.
Niestety, nawet jeśli tego rodzaju produktów nie brakuje w naszej diecie może się zdarzyć, że i tak pojawią się niedobory. Kwas foliowy jest stosunkowo delikatny nie lubi obróbki cieplnej, a część produktów, które mają go całkiem sporo nie nadaje się do jedzenia na surowo. Dlatego, aby wyrównać braki warto sięgnąć po kwas w syntetycznej postaci. W ten sposób organizm dostanie jego odpowiednią dawkę - 0,6-0,8 mg, czyli taką, która chroni przed rozwojem wad cewy nerwowej. Warto zaznaczyć, że aby uzupełnić braki w kwasie foliowym wcale nie trzeba sięgać po tabletki. Niektóre produkty są specjalnie wzbogacane o kwas foliowy, np. płatki śniadaniowe i soki owocowe.
Zanim jednak zanim przyszła mama zacznie przyjmować kwas foliowy powinna wcześniej skonsultować się z lekarzem i sprawdzić, czy faktycznie takiej suplementacji potrzebuje, i jeśli tak to ile i jak długo powinna suplementować kwas foliowy. To bardzo ważne ponieważ nadmiar, tak samo jak niedobór jakiegoś związku czy pierwiastka także może być niebezpieczny.
O kwas foliowy w codziennej diecie powinny zadbać przede wszystkim kobiety, które już urodziły dziecko z wadą cewy nerwowej lub miały takie przypadki w rodzinie. Jeśli urodziły już chore dziecko prawdopodobieństwo, że kolejne także będzie chore wynosi 4 proc., przy kolejnej ciąży podnosi się do 10 proc. One także, jeśli planują więcej dzieci, powinny być pod stałą opieką lekarza ginekologa.
Sporą ostrożność powinny zachować także kobiety chore na padaczkę. W ich przypadku konieczna jest konsultacja nie tylko wsparcie i konsultacja ze strony ginekologa, ale przede wszystkim lekarza neurologa. Dopiero on może zdecydować jak i jak często kobieta powinna przyjmować kwas foliowy, aby nie wchodził on w reakcję z lekami przeciwpadaczkowymi.
