Nagłe zatrzymanie akcji serca może się pojawić z wielu powodów, może także mieć specyficzny przebieg (zdarza się, że wskutek niedotlenienia u poszkodowanych pojawiają się drgawki). Jednak niezależnie do tego, co doprowadziło do zatrzymania krążenia i jaki ma ono przebieg, w sytuacji, gdy poszkodowany nie oddycha i nie reaguje na bodźce zewnętrzne, konieczne jest jak najszybsze udzielenie pomocy i wykonanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
A im szybciej rozpocznie się udzielanie pomocy, tym większe są szanse nie tylko na uratowanie czyjegoś życia, ale także zniwelowanie skutków ubocznych wynikających z niedotlenienia mózgu.
Zarówno serce jak i tkanka mózgowa są bardzo delikatne i nawet krótkie zatrzymanie w przepływie tlenu może być dla nich niebezpieczne. Czasem zdarza się, że niektórych uszkodzeń, które zachodzą w tym czasie nie da się już naprawić. Dlaczego zatem serce się zatrzymuje i po organizmie przestaje krążyć krew i tlen? Powodów może być wiele. Najczęściej jednak zatrzymanie krążenia jest konsekwencją wypadku, np. komunikacyjnego lub choroby, która od dłuższego czasu rozwija się w organizmie. Do zatrzymania krążenia dochodzi zazwyczaj u pacjentów z częstoskurczem komorowym lub migotaniem komór. Oba schorzenia sprawiają, że serce nie pracuje prawidłowo i nie tłoczy krwi.
Aby przywrócić prawidłowe krążenie i nie dopuścić do uszkodzenia serca, konieczne jest wykonanie masażu serca i sztucznego oddychania stosując wczesną defibrylację, czyli zabieg polegający na użyciu impulsu elektrycznego, który likwiduje zaburzenia rytmu serca i przywraca prawidłowy rytm.
Im później rozpoczną się działania tym mniejsze są szanse na uratowanie poszkodowanego. Kiedy dojdzie do tzw. asystolii, czyli stanu, w którym serce pozostaje w bezruchu lub następują w nim drobne, nieskoordynowane drżenia, niezwykle trudne staje się zmuszenie serca do wznowienia pracy. Niestety nie zawsze się to udaje. Dlatego, tak ważny jest czas i jak najszybsze udzielnie pierwszej pomocy.
Jak wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową?
Schemat postępowania w takich sytuacjach bardzo szczegółowo określa Europejska Rada Resuscytacyjna. Od czego zacząć? W pierwszej kolejności trzeba udrożnić drogi oddechowe. Poszkodowanego trzeba położyć na wznak, odchylić mu głowę, po otwarciu ust unieść delikatnie żuchwę do góry, dzięki czemu język nie zamyka dróg oddechowych
Jeśli w jamie ustnej poszkodowanego znajduje się ciało obce trzeba je usunąć. Jeśli jest blisko wystarczy chwycić je palcami i wyjąć, aby nie doszło do przygryzienia palców można wspomóc się twardym przedmiotem. W sytuacji gdy ciało obce nie daje się wyjąć, dobrze jest uderzyć poszkodowanego kilka razy w przestrzeń między łopatkami, gdy to nie pomaga należy ucisnąć podbrzusze.
Następnie konieczne jest wezwanie pomocy. Podczas rozmowy z dyspozytorem trzeba dokładnie powiedzieć co się stało, gdzie oraz podać swoje dane i numer kontaktowy. Przy udzielaniu pierwszej pomocy niezwykle ważne jest bezpieczeństwo udzielającego pomocy. W sytuacji gdy warunki nie pozwalają na to, aby udzielić pierwszej pomocy, np. porażenie poszkodowanego prądem elektrycznym, spożycie przez niego trucizny czy niebezpieczeństwo zatrucia tlenkiem węgla w miejscu udzielania pomocy poszkodowanemu, należy jedynie wezwać pogotowie ratunkowe.
Jak wykonać masaż serca?
Aby ponownie przywrócić akcję serca konieczny jest masaż serca. Polega on na wykonaniu serii uciśnięć i wdechów metodą usta-usta. W pierwszej kolejności uciska się klatkę piersiową trzydzieści razy (na głębokość ok. 5-6 centymetrów), następnie wykonuje dwa wdechy - każdy z nich powinien trwać maksymalnie 1 sekundę i powinien doprowadzić do uniesienia się klatki piersiowej. Przerwa między uciskami a wdechami nie powinna być dłuższa niż dziesięć sekund. Taka resuscytacja może być bardzo wyczerpująca, dlatego jeśli to możliwe i jeśli w pobliżu osoby poszkodowanej znajduje się więcej niż jedna osoba mogą się one między sobą zmieniać. Jeśli w pobliżu znajduje się przenośny defibrylator - warto z niego skorzystać.
W przypadku małych dzieci schemat jest identyczny, czyli trzydzieści uciśnięć i dwa wdechy. Uciśnięcia klatki piersiowej powinny być wykonywane na głębokość około 5 cm u dzieci i 4 cm u niemowląt. W tym ostatnim przypadku ucisk klatki piersiowej najlepiej jest wykonywać dwoma palcami.
Zobacz także:
