Tylko niektóre gatunki wierzby są lecznicze
W Europie, Azji i Ameryce Północnej występuje ponad 300 gatunków wierzby, w Polsce dziko rośnie około 30 gatunków, a wiele jest uprawianych jako rośliny ozdobne. Dziko wierzby rosną nad brzegami wód, przy drogach i w wilgotnych lasach. Obecnie zielarze wykorzystują tylko wybrane gatunki wierzby. Są wśród nich: wierzba biała (Salix alba), krucha (Salix fragilis), wiciowa (Salix viminalis) oraz zawierająca najwięcej leczniczych związków czynnych - wierzba purpurowa (Salix purpurea).
Mimo że już w starożytności Egipcjanie doceniali właściwości lecznicze wierzby, dopiero w połowie XIX wieku niemiecki farmaceuta Johan A. Buchner zbadał i wyodrębnił z kory wierzby substancję czynną, nazwaną później salicylanem. Surowcem zielarskim, wykorzystywanym do celów leczniczych, jest właśnie kora wierzby (Cortex Salicis). Zbiera się ją wiosną, zanim zakwitną liście, z młodych i giętkich gałązek, na następnie suszy w warunkach naturalnych.
Składniki aktywne zawarte w wierzbie
Niezwykłe właściwości lecznicze kora wierzby zawdzięcza nie tylko zawartemu w niej kwasowi salicylowemu. W jej składzie są również flawonoidy i garbniki. Odwary i wywary z kory wierzby działają przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwgorączkowo, odkażająco, moczopędnie, rozkurczająco i przeciwbakteryjnie.
Ze względu na skład i właściwości preparaty z kory wierzby nazywane są roślinną aspiryną. Stosowanie wywarów i odwarów z kory wierzby polecane jest w schorzeniach reumatycznych, w gorączce, grypie, przy przeziębieniu, w bólach stawów i mięśni, bólach głowy (także migrenowych), w nieżytach jelit i stanach zapalnych przewodu pokarmowego.
Zastosowanie wierzby
Preparaty produkowane z kory wierzby to alternatywa dla osób, które są uczulone na chemicznie produkowany kwas acetylosalicylowy. Dotyczy to osób w podeszłym wieku, dzieci i młodzieży, rekonwalescentów, cierpiących na napady astmy oskrzelowej, a także kobiet w zaawansowanej ciąży.
Nie stwierdzono działań niepożądanych u osób stosujących preparaty z kory wierzby, dzięki czemu mogą być stosowane przez chorych na wrzody żołądka i dwunastnicy, ponieważ nie podrażniają żołądka. Przeciwwskazania do stosowania kory wierzby dotyczą jedynie osób uczulonych na salicylany i osób chorych na astmę.
Jak przygotować odwar z kory wierzby? Wystarczy łyżkę suszonej kory wierzbowej zalać szklanką wody i gotować przez około pięć minut. Po kwadransie przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie w przypadku przeziębień, bólów kostnych, problemów ze strony przewodu pokarmowego. W przypadku nadmiernej potliwości nóg można stosować odwar do kąpieli. Kora wierzby z dodatkiem malin czy owocem róży jest smaczniejsza i wzbogacona witaminą C.
