Istnieje sporo genów, których działanie ma wpływ na poziom IQ. Wiadomo też, że stresujące doświadczenia (jak również wiele innych czynników zewnętrznych, w tym np. klimat, wychowanie, przebyte traumy, niedożywienie) mogą blokować i odblokowywać różne geny (czy też: włączać i wyłączać je), co oczywiście wpływa na ich funkcjonowanie, a więc i funkcjonowanie nas samych. Naukowcy wciąż jednak mają w tej materii sporo do ustalenia.
Kolejne karty w lepszym zrozumieniu epigenetyki, bo tak fachowo nazywa się dziedzina nauki badająca zmiany w funkcjonowaniu genów pod wpływem różnych czynników zewnętrznych, odkryli specjaliści ze szpitala klinicznego Charité - Universitätsmedizin w Berlinie. Ich badania zostały opublikowane w magazynie "Translational Psychiatry".
Niemieccy uczeni przeanalizowali grupę genów z części mózgu, która nazywana jest ciałem prążkowanym. Badanie przeprowadzili na 1475 zdrowych, młodych osobach. Następnie porównali swoje spostrzeżenia z wynikami testów na inteligencję oraz różnymi cechami neurologicznymi badanych.
Okazało się, że w przypadku jednego z tych genów - DRD2 - zachodzą szczególnie silne zmiany. Naukowcy odkryli, że u tych z osób, u których ekspresja tego genu była zaburzona (zablokowana), spadało IQ. Stąd wniosek, że "aktywność genetyczną, na którą wpływ ma środowisko, można zaliczyć teraz do grona innych czynników, które wpływają na wyniki testów na inteligencję, takich jak wychowywanie się w biedzie", jak wyjaśnił to jeden z autorów badania, Jakob Kaminski.
Ich teorię ma potwierdzać m.in. obserwacja, że u osób, u których stwierdzono modyfikację genu D2RD i idący za tym niższy poziom IQ, tkanka mózgu, w której ów gen jest aktywny, ma mniejszą gęstość niż u innych badanych.
Co to oznacza dla przeciętnego zjadacza chleba? Nie jest to niestety wiedza, którą mógłby bezpośrednio wykorzystać (by, na przykład, poprawić warunki, w których żyje i tym samym wpłynąć na swój poziom inteligencji). Sama epigenetyka i odkrycia wyjaśniające jej kolejne tajemnice to jednak bardzo istotna dziedzina nauki, bo pozwala lepiej zrozumieć mechanizmy, które nami rządzą i wpływają na to, jacy jesteśmy. To wiedza cenna również w odniesieniu do wychowywania i warunków życia przyszłych pokoleń, zwłaszcza że zmiany w funkcjonowaniu genów spowodowane czynnikami zewnętrznymi mogą być dziedziczone.