Ostuda - co to takiego? Czy jest niebezpieczna dla zdrowia i jak wygląda jej leczenie?

Ostuda, nazywana także melanodermią, to przebarwienie na skórze, które pojawia się przede wszystkim u kobiet w okresie rozrodczym. Przebarwienia na skórze mogą pojawiać się z wiele powodów. Bardzo często mają związek z zaburzeniami hormonalnymi czy nadmiernym wystawianiem skóry na działanie promieniowania słonecznego. Ostuda - co to dokładnie jest? Czy wymaga konsultacji z lekarzem i wprowadzenia specjalistycznego leczenia?

Charakterystyczne dla ostudy zmiany choć mogą pojawić się praktycznie wszędzie, to zdecydowanie najczęściej pojawiają się na policzku, czole, brodzie czy w okolicy ust, np. górnej wardze. Przebarwienia na ramionach i szyi pojawiają stosunkowo rzadko. W zależności od tego, w której warstwie skóry zgromadził się nadmiar barwnika i powstało przebarwienie, wyróżnia się cztery rodzaje ostudy:

  • naskórkowa - nadmiar melaniny gromadzi się w powierzchniowych warstwach skóry,
  • skórna - charakteryzuje się obecność melanofagów (komórek pochłaniających melaninę) w skórze właściwej,
  • mieszana - łączy w sobie zarówno cechy ostudy naskórkowej, jak i skórnej,
  • nienazwana ostuda notowana u osób z ciemną karnacją.   

Pojawieniu się ostudy sprzyja:

  • ciąża;
  • przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych;
  • stosowanie hormonalnej terapii zastępczej;
  • obciążenie genetyczne;
  • pochodzenie (ostuda najczęściej dotyka osób o ciemniejszej karnacji, w szczególności kobiet z krajów Ameryki Łacińskiej, Azji i Bliskiego Wschodu);
  • przyjmowanie niektórych leków (np. przeciwpadaczkowych), które zwiększają podatność skóry na przebarwienia tworzące się pod wpływem promieniowania ultrafioletowego;
  • nadmierne opalanie się;
  • kosmetyki - preparaty, które podrażniają skórę mogą przyczynić się powstawania typowych dla ostudy zmian na skórze;
  • w przypadku zmian zlokalizowanych na szyi lub ramionach winowajcą może być przyjmowanie progesteronu.

Ostuda - objawy i diagnoza

Przebarwienia, które pojawiają się u kobiet z ostudą, zazwyczaj są na tyle charakterystyczne, że wykonywanie dodatkowych badań nie jest konieczne. Czasem dla pewności lub gdy zmiana jest wyjątkowo ciemna i ma niepokojący kształt lekarz może zlecić biopsję.

Może się zdarzyć, że przed postawieniem ostatecznej diagnozy, lekarz wykona badanie z użyciem lampy Wooda. To przenośne, nieduże urządzenie, które generuje charakterystyczne czarne światło. Z jej pomocą lekarz upewnia się, czy zmiana nie jest spowodowana infekcją grzybiczą.

7 częstych błędów, które niszczą skórę

Ostuda - leczenie

Podstawą leczenia ostudy jest stosowanie maści i kremów z hydrochinonem. To substancja, które doskonale rozjaśnia przebarwienia zlokalizowane przede wszystkim na twarzy. Zazwyczaj należy ją na nakładać dwa razy dziennie. Osoby, które chcą pozbyć się szpecących przebarwień nie mogą zapominać o kremach z filtrem (najlepiej z faktorem 50). Należy je nakładać przed każdym wyjściem z domu, a nie tylko latem, w bardzo gorące dni. Skórę trzeba chronić także przed pierwszym, mocniejszym wiosennym słońcem. Najszybciej i najłatwiej można pozbyć się ostudy naskórkowej, ponieważ pigmenty są najbliżej wierzchnich warstw skóry. Leczenie trwa zazwyczaj trzy miesiące.

Ale leczenie ostudy nie zawsze jest stosowane. Jeśli przebarwienia spowodowane są zaburzeniami hormonalnymi, np. u kobiet w ciąży terapia nie jest potrzebna, ponieważ zmiany znikają samoistnie po porodzie. Jeśli mają związek z przyjmowaniem antykoncepcji czy stosowaniem hormonalnej terapii zastępczej - powinny one zniknąć po odstawieniu leków hormonalnych.

W sytuacji, gdy leczenie miejscowe nie przynosi spodziewanych efektów, z pomocą może przyjść medycyna estetyczna. Przy melanodermi polecany jest przede wszystkim peeling chemiczny (podczas zabiegu używa się kwasu glikolowego), mikrodermabrazja oraz dermabrazja (mechaniczne ścieranie naskórka). Bez względu na to, który z zabiegów został zaproponowany danemu pacjentowi, powinien być on wykonywana przez lekarza dermatologa. Jeśli zabieg został źle dobrany lub został wykonany nieprawidłowo, na skórze mogą pojawić się nowe przebarwienia.

Każdy, kto próbuje pozbyć się ostudy musi sobie zdawać sprawę, że nawet leczenie, które zakończyło się sukcesem nie daje stuprocentowej gwarancji, że przebarwienia nie powrócą. Dlatego bardzo ważne jest, aby stosować się do zaleceń lekarza, używać odpowiednich kosmetyków oraz chronić skórę, przed czynnikami, np. promieniami słonecznymi, które mogą przyczynić się nawrotu choroby i powstania nowych, szpecących zmian na skórze twarzy.

Więcej o: