Neuroleptyki klasyczne i atypowe - czym się różnią? Jakie mogą być skutki uboczne przyjmowania tych leków?

Neuroleptyki to leki stosowane w przypadku różnych psychoz. Jakie mogą być uboczne skutki ich przyjmowania? Czym różnią się neuroleptyki klasyczne od neuroleptyków atypowych? Podpowiadamy.

Neuroleptyki, czyli leki antypsychotyczne 

Neuroleptyki to leki przeciwpsychotyczne. Stosowane są w przypadku zdiagnozowania u chorego którejś z psychoz od lat 50. XX wieku. Środki tego typu są podawane m.in. w przypadku schizofrenii. 

Jedną z podstawowych właściwości neuroleptyków jest silne działanie uspakajające. Ich regularne przyjmowanie prowadzi do blokady receptorów dopaminergicznych D2. Leki z tej grupy występują w postaci:

  • tabletek
  • iniekcji
  • płynów

Z działaniem neuroleptyków związane są pewne kontrowersje. Część z nich dotyczy różnych skutków ubocznych, które pojawiają się u osób przyjmujących tego typu leki. Inna kwestia to brak dokładnego wyjaśnienia ich działania antypsychotycznego. Psychoatrzy nie odkryli jeszcze, w jaki sposób ograniczenie aktywności dopaminy, wiąże się ze zmniejszeniem objawów różnych psychoz.

Neuroleptyki - co wiadomo o ich działaniu?

Jak działają tego typu środki? Oto kilka ich najważniejszych funkcji:

  • wpływają na układ limbiczny, układ nigrostriatalny i korę przedczołową;
  • zmniejszają nadpobudliwość i działają uspakajająco
  • zapobiegają występowaniu urojeń

Psychoza, czyli zaburzenia w postrzeganiu rzeczywistości [objawy, przyczyny, leczenie] >>

Neuroleptyki atypowe i klasyczne - czym się od siebie różnią?

Neuroleptyki klasyczne, czyli te należące do pierwszej generacji tego typu leków, często były krytykowane i odradzane w związku z występowaniem różnych skutków ubocznych. Środki tego typu to m.in.:

  • pochodne fenotiazyny
  • pochodne tioksantenu
  • pochodne benzamidy
  • pochodne butyrofenonu

Ponad dwadzieścia lat temu do obrotu wprowadzono neuroleptyki atypowe, czyli leki należące już do drugiej generacji. Ich główną zaletą jest przede wszystkim rzadsze występowanie skutków ubocznych. Są one także znacznie skuteczniejsze w przypadkach schizofrenii lekoopornej. To m.in.:

  • olanzapina
  • iloperidon
  • asenapina
  • arypiprazol
  • klozapina
  • amisulpryd
  • kwetiapina
  • lurasidon
  • melperon
  • blonanseryna
  • zotepina

Czy jedzenie przed snem powoduje koszmary? [NaZdrowie]

Neuroleptyki - skutki uboczne przyjmowania

Jakie skutki uboczne mogą pojawić się w trakcie leczenia neuroleptykami? To m.in.:

  • depresja polekowa
  • upośledzenie sprawności psychofizycznej
  • trwałe zmiany w strukturze mózgu
  • zaburzenia świadomości
  • zaburzenia pamięci
  • problemy z zapamiętywaniem nowych informacji
  • napady drgawkowe
  • zaburzenia koncentracji
  • bezsenność

Musimy jednak pamiętać, że skutki uboczne nie pojawiają się u wszystkich osób zażywających te leki.

Jakie są przeciwwskazania do przyjmowania?

Jest także kilka przypadków, w których leki tego typu nie powinny być przyjmowane. Do najważniejszych przeciwwskazań zalicza się m.in.:

  • niektóre nowotwory piersi
  • chorobę Parkinsona
  • przerost prostaty
  • różne schorzenia kardiologiczne
  • uszkodzenia nerek
  • niedoczynność tarczycy
  • miastenię
  • padaczkę
  • jaskrę (z zamkniętym kątem przesączania)
  • zaburzenia czynności wątoby

Neuroleptyki - stosowane także w depresji 

W jakich przypadkach oprócz schizofrenii stosowane są tego typu leki? To także choroba afektywna dwubiegunowa oraz tiki nerwowe.

Warto wspomnieć, że leki z tej grupy przyjmują także niektórzy chorzy na depresję. Przepisywane one są w sytuacjach, gdy dotychczasowe leczenie nie przynosiło oczekiwanych skutków. Neuroleptyki nie są jednak nigdy podstawowym lekiem u chorych depresję. Środki tego typu mogą stanowić jedynie uzupełnienie leczenia. 

Neuroleptyki - o tym pamiętaj

Neuroleptyki to leki stosowane głównie w leczeniu różnych psychoz.  Bywają jednak stosowane także w przypadku tików nerwowych, depresji i choroby afektywnej dwubiegunowej. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?

  • Leki tego typu w lecznictwie stosuje się od lat 50. XX wieku.
  • Środki te dostępne są w postaci tabletek, płynów i iniekcji. 
  • Ich przyjmowanie prowadzi do blokady receptorów dopaminergicznych D2.
  • Pierwsza generacja neuroleptyków (neuroleptyki klasyczne) krytykowana była głównie za wywoływanie silnych skutków ubocznych. Leki te przynosiły też małą skuteczność w leczeniu niektórych odmian schizofrenii.
  • Od ponad dwudziestu lat dostępna jest także druga generacja tych leków (neuroleptyki atypowe). Wywołują one mniejsze skutki uboczne. 
  • Najważniejsze przeciwwskazania do przyjmowania tego typu środków to m.in. choroba Parkinsona, padaczka, zaburzenia czynności wątroby, niedoczynność tarczycy i uszkodzenia nerek. 

Zobacz także:

Więcej o: