Amnezja - co to za choroba?
Amnezja to najogólniej rzecz ujmując utrata pamięci, do której dochodzi na skutek urazu mózgu lub traumatycznego zdarzenia. Termin ten jest powszechnie znany i używany w mowie potocznej. To m.in. za sprawą filmów, w których utarta pamięci była jednym z najważniejszych wątków (np. "Angielski pacjent", "Zakochany bez pamięci", "Długi pocałunek na dobranoc").
Utrata pamięci jest z reguły bardzo ciężką sytuacją nie tylko dla osoby poszkodowanej, ale także najbliższych jej osób. Nie pamięta się wówczas wielu wspólnych doświadczeń, zanikają wcześniejsze uczucia. Nigdy nie powinniśmy jednak w takiej sytuacji tracić nadziei - zdarza się, że amnezja ustępuje samoistnie.
Jednak nie ma tu żadnych określonych reguł czasowych. U niektórych osób pamięć powraca po miesiącu, u innych dopiero po kilku latach. W najcięższych przypadkach nie dzieje się to nigdy.
Jeśli pamięć nie wraca przez długi czas, taka osoba powinna być pod okiem terapeuty. Psychoterapia może pomóc nie tylko oswoić się z trudną sytuacją, ale także przyczynić się do odzyskania pamięci. Bardzo ważne jest także wsparcie najbliższych.
Amnezja - najczęstsze podziały
Podstawowy podział, którego dokonuje się w obrębie amnezji to:
- utrata pamięci trwała (gdy pamięć nie wraca nigdy)
- utrata pamięci przemijająca (gdy po pewnym czasie od urazu mózgu lub traumatycznych wydarzeń pamięć wraca)
Istnieje także inne rozróżnienie:
- Gdy osoba dotknięta amnezją nie może przypomnieć sobie sytuacji, które wydarzyły się przed urazem mózgu. Nie dotyczy to jednak aktualnych wydarzeń z jej życia.
- Gdy osoba nie pamięta zdarzeń, które rozegrały się już po urazie.
Warto jednak zaznaczyć, że niektórzy chorzy doświadczają obu tych problemów.
Amnezja - najczęstsze przyczyny choroby
Co wymienia się najczęściej wśród przyczyn tego typu zaburzeń? To m.in.:
- urazy głowy (amnezja pourazowa);
- uszkodzenia tkanki nerwowej (m.in. na skutek udaru mózgu czy zapalenia mózgu);
- na skutek terapii elektrowstrząsowej;
- na skutek przyjmowani niektórych leków (szczególnie z grupy benziduazepin - to preparaty podawane w przypadku stanów lękowych i drgawek).
Amnezja pojawia się także w przypadku choroby Alzheimera. Jest to jednak utarta pamięci nieodwracalna.
Amnezja dysocjacyjna - co to takiego?
Amnezja dysocjacyjna (inaczej psychogenna) to szczególny przypadek. Dochodzi do niej na skutek traumatycznych wydarzeń, z którymi dana osoba nie jest w stanie sobie poradzić (np. gwałt, napad). Umysł w takich sytuacjach blokuje dostęp do trudnych wspomnień.
Należy jednak zaznaczyć, że taki uraz może przybrać dwie formy:
- Utrata pamięci dotyczy tylko i wyłącznie traumatycznych wydarzeń.
- Osoba poszkodowana nie jest w stanie przypomnieć sobie żadnych wydarzeń ze swojego życia.
Amenzja psychogenna kończy się zazwyczaj w niespodziewanych momentach. W tym przypadku nie ma także reguł czasowych.
Amnezja dziecięca - tajemnicze zjawisko znane nam wszystkim
Amnezja dziecięca to termin, który odnosi się do innego zjawiska. Jest ono nam powszechnie znane.
O ile niektóre zdarzenia z okresu pomiędzy drugim, a trzecim rokiem życia jesteśmy sobie już w stanie przypomnieć, o tyle te wcześniejsze pozostają dla nas tajemnicą. Znamy je co najwyżej z opowieści bliskich nam osób. To właśnie do tej dziwnej luki w pamięci odnosi się ten termin.
Warto wspomnieć, że badania naukowe przeprowadzone na Emory Univeristy (Gerogia, USA) wykazały, że nasza pamięć zaczyna blokować najwcześniejsze wspomnienia, gdy mamy 7 lat. Potem proces postępuje i po pewnym czasie nic już nie pamiętamy z najwcześniejszych okresów życia.
Amnezja - to zapamiętaj
O czym przede wszystkim warto pamiętać?
- Amnezja to utrata pamięci na skutek urazu mózgu lub traumatycznych przeżyć.
- Choroba może ta ustąpić samoistnie.
- Jeśli dana osoba przez długi czas nie odzyskuje pamięci, konieczna jest terapia.
- Amnezja dysocjacyjna to skutek trudnych doświadczeń. Mózg blikuje wówczas do nich dostęp.
- Z kolei amnezja dziecięca to termin odnoszący się do innego zjawiska. Chodzi o najwcześniejsze lata naszego życia, których nie pamiętamy.
Zobacz także:
- Psychoza, czyli zaburzenia w postrzeganiu rzeczywistości [objawy, przyczyny, leczenie]
- Syndrom sztokholmski w związku - gdy ofiara zbyt mocno kocha oprawcę [historie, przykłady, leczenie]
- "Za oknem Sodoma i Gomora". Zima wróciła, mamy dość. Psycholog mówi, jak przetrwać "pogodową frustrację"
- Prokrastynacja - odkładanie na później nową chorobą cywilizacyjną? Leczenie prokrastynacji
- Świadomy sen pod kontrolą - jak możemy go wywołać? [techniki, rady, zagrożenia]
