Statystki pokazują, że rak skóry jest najczęściej diagnozowanym nowotworem na świecie. Zazwyczaj dzieli się go na trzy typy:
- rak podstawnokomórkowy skóry,
- rak kolczystokomórkowy skóry,
- czerniak.
Rak podstawnokomórkowy skóry
Diagnozowany jest zdecydowanie najczęściej. Pojawia się przede wszystkim u tych osób, których skóra wystawiona jest silne działanie promieniowania słonecznego. Zmiany zazwyczaj pojawiają się na dłoniach, twarzy, skórze głowy, szyi oraz ramionach. Ale nie tylko. Czasem zdarza się, że nowotwór zaczyna się rozwijać w tych partiach ciała, które są ukryte i nie są wystawione na działanie promieni słonecznych, np. narządy płciowe. Charakterystyczne objawy raka skóry podstawnokomórkowego:
- czerwony plamy, które bardzo długo nie znikają,
- cieliste, czerwone, różowe lub brązowe guzki na skórze,
- przypominające trądzik zmiany na skórze, które nie znikają,
- wrzodziejące rany na skórze, które nawracają,
- blizna w kolorze skóry, białym lub żółtym,
- różnego rodzaju zmiany, często wrzodziejące, które się łuszczą i krwawią,
- płaska lub zapadnięta zmiana o twardej budowie i białym lub żółtym odcieniu.
Zmiany są na tyle charakterystyczne, że wykonywanie dodatkowych badań nie jest koniecznie. Zdarza się jednak, że lekarz może zechcieć przyjrzeć się nowotworowi z pomocą dermatoskopu, urządzenia, które działa jak lupa i umożliwia dokładne obejrzenie zmiany.
Rak kolczystokomórkowy skóry
Ten rodzaj nowotworu najczęściej rozwija się na skórze uszu, twarzy, głowy, szyi lub ramion. Bardzo rzadko typowe dla niego zmiany pojawiają w jamie ustnej lub obrębie narządów płciowych. Podobnie jak w przypadku raka płaskonabłonkowego pojawia się u osób, których skóra zbyt długo wystawiona jest na szkodliwe działanie promieniowania słonecznego. Czasem zdarza się, że rak pojawia się u osób, które były wystawione na działanie silnego promieniowania, np. podczas badania rentgenowskiego.
Jakie są objawy raka skóry kolczystokomórkowego? Rak kolczystokomórkowy najczęściej wygląda jak plama, niewielki twardy czerwony guzek na skórze lub znamię o kulistym kształcie. Czasem ma postać nawracającego owrzodzenia, które swędzi i krwawi. Zignorowanie pojawienia się takiej zmiany może spowodować, że rak przedostanie się do głębszych warstw skóry, a stamtąd będzie miał otwarta drogę do innych narządów.
Potwierdzenia, że pacjent ma raka kolczyskomórkowego skóry daje badanie histopatologiczne materiału pobranego ze zmiany.
Czerniak
Czerniak to nowotwór, który bardzo często rozwija się w obrębie już istniejącego pieprzyka czy przebarwienia. Aby go wykryć należy regularnie oglądać i kontrolować znamiona, bo tylko wcześnie wykryty czerniak jest w pełni uleczalny. Na co zwrócić uwagę? Zaniepokoić powinna ta zmiana na skórze, która:
- rośnie, zmienia kształt lub kolor,
- zaczyna się sączyć lub delikatnie krwawi,
- każdy nowy, zwłaszcza ciemny pieprzyk, który bardzo szybko rośnie,
- każdy nowe znamię, które boli, swędzi lub krwawi.
Konsultacji z lekarzem dermatologiem będzie wymagała także brązowa lub czarna pręga pod paznokciem u rąk lub u stóp.
Czerniak to stosunkowo charakterystyczny rak skóry, dlatego same oględziny zmiany zazwyczaj nie pozostawiają wątpliwości. Dla pewności, lekarz może jednak sięgnąć po dermatoskop, który działa jak lupa i pozwala bardzo dokładnie przyjrzeć się zmianie.
To, czy dojdzie do rozwoju raka skóry, zależy przede wszystkim od koloru skóry oraz intensywności i częstotliwości wystawiania skóry na szkodliwe działanie promieniowania słonecznego czy lamp w solarium. Badania jednoznacznie pokazują, że zmiany nowotworowe na skórze najczęściej pojawiają się u osób z bardzo jasną karnacją oraz tych, które bardzo lubią się opalać. Co gorsza, jeszcze do niedawna rak skóry dotyczył osób starszych, dzisiaj atakuje bardzo młodych ludzi. Zdaniem lekarzy jedną z przyczyn może być nierozsądne korzystanie z solarium, badania pokazują, ze takie opalanie aż o 70 proc. podnosi prawdopodobieństwo rozwoju czerniaka.
Co do koloru skóry, specjaliści podkreślają, że grupie ryzyka są przede wszystkim osoby z jasną karnacją, z jasnymi lub rudymi włosami i niebieskimi, zielonymi lub szarymi oczami. Dlaczego tak się dzieje? Ich skóra jest delikatniejsza, szybciej się opala, a tym samym jest bardziej skłonna do podrażnień czy poparzeń. To na ich skórze częściej też tworzą się pęcherze. Uważać muszą także osoby, które mają bardzo dużą ilość znamion na ciele.
Trzeba także pamiętać, że o zachorowaniu na raka skóry mogą decydować także uwarunkowania genetyczne. Ryzyko rozwoju choroby jest większe u osób, które miały w rodzinie osobę chorującą na ten rodzaj nowotworu. Nie bez znaczenia może być także dawne poparzenie słoneczne, palenie papierosów, kontakt z substancjami chemicznymi czy niektóre choroby, takie jak:
- skóra pergaminowa (osoby, które odziedziczyły tę rzadką chorobę, bardzo często zapadają także na raka skóry),
- rogowacenie słoneczne (duża powierzchnia skóry jest zniszczona, co zwiększa ryzyko zachorowania na praktycznie wszystkie rodzaje raka skóry.),
- mnogą gruczolakowatość wewnątrzwydzielniczą (ryzyko rozwoju raka podstawnokomórkowego).
Rak skóry – leczenie
Jeśli pojawią się wspomniane objawy raka skóry, czy każda inna niepokojąca zmiana, która boli, krwawi, długo się goi, wymaga jak najszybszej konsultacji z lekarzem dermatologiem. Sposób leczenia będzie zależał przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby. To, co zaproponuje lekarz zależy także od typu skóry pacjenta, miejsca, w którym pojawiła się zmiana, charakter raka (agresywny lub nie), a także ogólny stan zdrowia. Najczęściej jednak stosuje się:
- zabieg chirurgiczny – wycięcie, wyłyżeczkowanie lub wypalenie zmiany,
- radioterapia (naświetlanie),
- immunoterapia,
- zamrażanie,
- chemioterapia,
- terapia fotodynamiczna.
Rak skóry to jeden z tych nowotworów, których można uniknąć stosując się do kilku prostych zasad. Należy pamiętać, aby przed każdym wyjściem na dwór chronić skórę twarzy, dłoni, szyi i uszu odpowiednimi do tego preparatami. Warto także stosować pomadki ochronne do ust. Latem, nie tylko na plaży, warto smarować skórę kremami z filtrem, których SPF, czyli czynnik ochrony przeciwsłonecznej, wynosi co najmniej 30. dobrze jest unikać słońca między godziną 10 a 16, gdyż wtedy działanie promieni słonecznych jest najsilniejsze. Należy wystrzegać się także solariów (od pewnego czasu w Polsce mogą z nich korzystać tylko osoby pełnoletnie). Czerniak to nowotwór, który może zaatakować gałkę oczną, dlatego nie można zapominać o noszeniu okularów przeciwsłonecznych.
To również może cię zainteresować:
