Rehabilitacja - na czym polega, kiedy jest stosowana i kto może z niej skorzystać?

Pobyt w szpitalu i kompleksowa opieka to czasem za mało, żeby pacjent mógł wrócić do pełni zdrowia lub przynajmniej odzyskać część sprawności sprzed choroby. W przypadku pacjentów po udarze, wypadku lub po prostu walczących z ciężką chorobą konieczna jest rehabilitacja. Co to takiego, na czym polega i kto może z niej skorzystać?

Rehabilitacja medyczna (lecznicza) to kompleksowe działanie na rzecz osób niepełnosprawnych fizycznie i/lub psychicznie. Jej podstawowym celem jest przywrócenie lub pomoc w osiągnięciu maksymalnie najlepszej sprawności, która pozwoli choremu na samodzielne funkcjonowanie. Umożliwi mu powrót do pracy czy do przynajmniej części obowiązków wykonywanych przed chorobą. Mimo że zazwyczaj wprowadzana jest po zakończeniu terapii, to jest tak samo ważna. Bardzo często – dla lepszego efektu i w zależności od przypadku – prowadzona jest przez zespół specjalistów. W leczenie mogą być zaangażowani m.in.:

  • fizjoterapeuci,
  • terapeuci zajęciowi
  • logopedzi
  • psycholodzy
  • pielęgniarki
  • muzykoterapeuci.

Klasyczny model rehabilitacji zakłada, że powinna być ona:

  • powszechna – może z niej skorzystać każdy, to jej potrzebuje, bez względu na status społeczny czy materialny;
  • wczesna – im wcześniej zostanie wprowadzona, tym większe szanse, że pacjent odzyska dawną sprawność i nie będzie potrzebował pomocy osób trzecich;
  • kompleksowa – powrót do zdrowia powinien się odbywać po okiem zespołu specjalistów, jego skład powinien być dobierany indywidualnie, w zależności od potrzeb danego pacjenta;
  • ciągła – rehabilitacja to proces, który powinien trwać odpowiednio długo i nie należy go skracać.

Twórcami współczesnej rehabilitacji są: profesor Howard Rusk, a w Polsce prof. Wiktor Dega.

Dlaczego kolano tak często boli i co się w nim psuje?

Kto może skorzystać z rehabilitacji?

Pomocy w powrocie do dawnej sprawności może potrzebować wielu pacjentów w bardzo różnymi schorzeniami. Najczęściej jednak taka forma leczenia stosowna jest w przypadku osób po zawale serca, udarze mózgu czy poważniejszych złamaniach.

Rodzaje rehabilitacji

Sposób i zakres rehabilitacji zależy przede wszystkim od stanu i potrzeb pacjenta. Rehabilitację dzieli się na:

  • neurologiczną – wykonywana u pacjentów po urazach neurologicznych, czy poważniejszych urazach, zazwyczaj trwa od 3 – 6 tygodni;
  • kardiologiczną – stosowana jest m.in. u pacjentów po zawale serce, zazwyczaj trwa ok. 30 dni;
  • pulmonologiczną – stosowana jest w przypadku chorób układu oddechowego, prowadzona jest przez ok. 3 tygodnie;
  • specjalistyczną – takiej rehabilitacji wymagają osoby niewidome, niedowidzące, mające problemy ze słuchem oraz mówieniem, stosowana jest także u dzieci z wadami twarzoczaszki, zaburzeniami psychomotorycznymi oraz u kobiet po mastektomii.

Jeśli rehabilitacja odbywa się w warunkach ambulatoryjnych, chory może liczyć na badanie lekarskie bez dodatkowej diagnostyki, ocenę wyników badań dodatkowych, wypisanie recept, wniosków na zaopatrzenie ortopedyczne, wydanie zaleceń terapeutycznych.

Rehabilitacja prowadzona na oddziałach lub w specjalnych ośrodkach jest nie tylko bardziej intensywna, ale i zapewnia bardziej kompleksową opiekę. Jej ogromną zaletą jest też to, że trwa znacznie dłużej.  Zazwyczaj chory ma minimum 5 zabiegów dziennie, 6 dni w tygodni przez 3-6 tygodni.

Jakie zabiegi wykonywane są pod czas rehabilitacji?

Jednym z podstawowych elementów rehabilitacji jest fizykoterapia. Do podstawowych i najczęściej stosowanych zabiegów należą:

  • kinezyterapia – czyli leczenie ruchem, podstawą tej terapii jest przekonanie, że ruch leczy i ma korzystny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, także psychiki, dla każdego pacjenta opracowywany jest indywidualny program ćwiczeń, który mam pomóc choremu powrócić do dawnej sprawności lub stać się – na ile to możliwe – samodzielnym
  • masaż – poprawia przemianę materii, rozluźnia mięśnie, wzmacnia stawy, poprawia krążenie, pomaga pozbyć się bólu i napięcia, także tego o charakterze psychosomatycznym
  • jonoforeza – wykorzystywane w tej terapii bodźce elektryczne pobudzają nerwy i łagodzą ból, dodatkowo poprawia przemianę materii;
  • leczenie polem magnetycznym – dzięki wykorzystaniu pola magnetycznego łagodzi się dolegliwości bólowe, taka terapia polecana jest osobom np. po złamaniach lub chorującym na reumatyzm
  • hydroterapia – terapia wodą, bolące lub zmienione przez chorobę miejsce wystawia się na działanie wody
  • krioterapia – leczenie zimnem, stosowane w leczeniu bólu;
  • balneoterapia – terapia polegająca na kąpielach wodnych, prowadzona przede wszystkim w specjalnych ośrodkach lub sanatoriach. 

Rehabilitacja w ramach NFZ

Pacjent, który posiada ubezpieczenie może się ubiegać o rehabilitację w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. W zależności od typu dolegliwości czy schorzenia lekarz daje skierowanie na określona liczbę zabiegów. Niestety w większości przypadków termin oczekiwania jest bardzo długi. W dodatku zabiegów zazwyczaj jest tylko kilka, a najlepszym wypadku kilkanaście, co w przypadku niektórych pacjentów okazuje się niewystarczające.

Część pacjentów, która może sobie na to pozwolić, zamiast czekać na rozpoczęcie rehabilitacji zgodnie z wyznaczonym terminem, woli szukać pomocy w prywatnych placówkach. Bo im wcześniej rozpoczęta terapia, tym lepsze rokowania i większe szanse na to, że uda się odzyskać sprawność sprzed choroby.

Dodatkowo chorzy, którym niepełnosprawność nie pozwala dotrzeć do placówek, w których przeprowadza się rehabilitację, mogą oni liczyć na zabiegi wykonywane przez 3 do 10 tygodni w miejscu zamieszkania.

To również może cię zainteresować:

Więcej o: