Trend na unikanie laktozy w produktach spo¿ywczych to pok³osie informacji, która w ostatnich latach trafi³a do szerszej ¶wiadomo¶ci. Doro¶li ludzie trawi± cukier mleczny s³abiej ni¿ niemowlêta, a u czê¶ci ta zdolno¶æ ca³kowicie zanika. Nie znaczy to jednak, ¿e wszyscy powinni jej unikaæ.
Laktoza, czyli cukier mleczny, to dwucukier sk³adaj±cy siê z glukozy i galaktozy. W naturalnej postaci wystêpuje jedynie w mleku ssaków. Jest ¼ród³em ³atwo przyswajalnej energii, stymuluje rozwój zmys³u smaku, wp³ywa na gospodarkê hormonaln± i regulacjê ³aknienia.
Mo¿na j± znale¼æ przede wszystkim w mleku (krowim, kozim, owczym i sproszkowanym), a tak¿e w jogurtach, kefirze, ma¶lance, serach (bia³ym, ¿ó³tym, fecie), serkach homogenizowanych, wiejskich i topionych, lodach, ¶mietanie i innych produktach mlecznych.
Do prawid³owego przetrawienia laktozy potrzebna jest laktaza, czyli enzym rozk³adaj±cy j± na cukry proste. Je¶li organizm wytwarza go ma³o lub wcale i nie radzi sobie z trawieniem laktozy, mówimy o jej nietolerancji. Ta zwykle jest nabyta i wynika ze zniszczenia nab³onka oraz kosmków jelita cienkiego.
CZYTAJ WIÊCEJ >> Laktoza - co to jest i na czym polega jej nietolerancja?
Mleko nie dla Azjatów
U Azjatów nietolerancja laktozy faktycznie jest bardzo powszechna, ale u narodowo¶ci mieszkaj±cych w Europie - w tym w Polsce - wrêcz przeciwnie (dotyczy tylko ok. 5-17 proc. doros³ych). Ma to zwi±zek z tym, ¿e w przesz³o¶ci miêso, mleko i bazuj±ce na nim produkty stanowi³y wa¿n± czê¶æ diety mieszkañców tego rejonu, przez co ewolucyjnie jeste¶my lepiej przystosowani do trawienia laktozy.
Tymczasem sprzeda¿ nabia³u pozbawionego laktozy ro¶nie. Wed³ug dwóch specjalistów, prof. W³odzimierza Bednarskiego i prof. Zygmunta Zandera z Uniwersytetu Warmiñsko-Mazurskiego, to niepokoj±cy trend. W rozmowie z Portalem Spo¿ywczym eksperci wyja¶niaj±, dlaczego.
Krok wstecz na drodze ewolucji
- Gdyby¶my za³o¿yli, ¿e wszyscy bêdziemy konsumowaæ wy³±cznie produkty bez laktozy, to nasz enzym odpowiedzialny za jej trawienie rozleniwi siê i przestanie byæ aktywny. W sensie ewolucyjnym uwstecznimy siê - zauwa¿a prof. Bednarski. Innymi s³owy sami zafundujemy sobie nietolerancjê.
Specjalista uwa¿a, ¿e spo¿ywanie nabia³u bez laktozy dzia³a "na szkodê konsumentów". Trend na tak± dietê ma wed³ug niego "sens tylko marketingowy", bo bia³ka wprowadzane do ¿ywno¶ci w zastêpstwie laktozy mog± szkodziæ bardziej ni¿ ona sama. Jako przyk³ad podaje galaktozê, która równie¿ mo¿e nie byæ trawiona ju¿ przez niemowlêta, ale skutki tej nietolerancji s± o wiele powa¿niejsze.
Tym, którzy cierpi± na nietolerancjê cukru mlecznego i chc± j± zwalczyæ zaleca, by stopniowo zwiêkszaæ spo¿ycie zawieraj±cych go produktów. W ten sposób organizm przyzwyczai siê do jego trawienia.
Wypowied¼ eksperta uzupe³nia prof. Zander. Specjalista radzi, by w takiej sytuacji w³±czyæ do diety produkty fermentowane, co ma byæ zdrowsze dla organizmu. Sam± modê na ¿ywno¶æ bez laktozy uwa¿a za wykorzystywanie niewiedzy konsumentów.
Rozs±dek to podstawa
Obaj specjali¶ci zaznaczaj±, ¿e najwa¿niejszy jest rozs±dek. - Wiêkszo¶æ konsumentów uwa¿a, ¿e produkt bez laktozy jest lepszy ni¿ normalny, a to tak nie jest. On jest lepszy tylko dla osób, które rzeczywi¶cie maj± stwierdzon± nietolerancjê laktozy. Innym mo¿e to tylko zaszkodziæ – podsumowuje prof. Bednarski.
Zobacz te¿:
