Sterydy – o czym trzeba wiedzieć?
Przeciętny klient aptek nie zdaje sobie sprawy z różnicy pojęć między „zwykłymi” sterydami i sterydami anabolicznymi. Te pierwsze to substancje naturalnie występujące w organizmie – mowa tu o tzw. hormonach steroidowych i produkowane są przez nadnercza oraz żeńskie i męskie gruczoły płciowe. Substancje te mają ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Biorą udział w wielu procesach fizjologicznych.
Leki sterydowe są stosowane przede wszystkim w leczeniu stanów zapalnych, głownie ze względu na ich wysoką skuteczność. Tego typu medykamenty podaje się, ponieważ ludzki organizm nie jest w stanie produkować sterydów stale - jesteśmy zdolni jedynie do dawkowania tego typu substancji. Czasami sterydy są potrzebne, ale organizm nie zdążył ich jeszcze wytworzyć, wtedy konieczna może okazać się suplementacja. Proces ten jest świetnie widoczny na przykładzie chorób autoimmunologicznych.
Sterydy anaboliczne są stosowane w dopingu sportowym. Nazwa ta jest stosowana do określenia grupy związków chemicznych pozwalających na sterowanie anabolizmem organizmu. Tzw. „anaboliki” są niebezpieczne dla organizmu. Sprzedaje się je jako „zestawy witaminowe” lub odżywki. Bardzo łatwo je zdobyć – w Internecie jest masa sklepów, które oferują tego rodzaju produkty.
Anaboliki działają podobnie do testosteronu. Ich zadaniem jest przede wszystkim wzmocnienie przyrostu masy mięśniowej. Niestety, ten pozytywny efekt łączy się z wieloma skutkami ubocznymi, w tym: pojawieniem się trądziku, zmian zwyrodnieniowych stawów, zakrzepicy, nadciśnienia, uszkodzeń wątroby. Warto też podkreślić, że sterydy anaboliczne zmniejszają produkcję testosteronu. U kobiet z kolei wywołują zaburzenia cyklu miesiączkowego.
Sterydy – działanie przeciwzapalne
Leki sterydowe są wykorzystywane w leczeniu różnego rodzaju schorzeń, przede wszystkim w dolegliwościach związanych z układem odpornościowym. Mowa tu m.in. o chorobach autoimmunologicznych (autoagresja), do których zalicza się np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, chorobę Gravesa-Basedowa, zapalenie nerek lub wątroby, sarkoidozę. Sterydy są także przydatne w chorobach układu oddechowego (astma oskrzelowa)
Leki steroidowe mogą być używane w terapii alergicznego nieżytu nosa oraz atopowego zapalenia skóry. Ponadto konieczne jest ich stosowanie po przebytym przeszczepie. Dzięki steroidom organizm nie odrzuca nowego organu – powstrzymuje reakcje immunologiczne.
Sterydy anaboliczne – skutki uboczne
W przypadku sterydów anabolicznych lista skutków ubocznych jest naprawdę długa. „Anaboliki” mają ogromny wpływ na gospodarkę hormonalną organizmu. Co prawda możliwe jest niwelowanie tego niekorzystnego efektu, ale nigdy nie uda się go usunąć. Nieprawidłowe wydzielanie hormonów przez organizm wpływa na wszystkie narządy. U mężczyzn i u kobiet przez sterydy anaboliczne może dojść do niepłodności. Poza tym wyraźnie zmienia się wygląd osób przyjmujących takie środki – pojawia się ginekomastia, bujne owłosienie, trądzik i inne zmiany skórne. Często anaboliki wywołują obrzęki i bolesne skurcze mięśni.
Sterydy anaboliczne działają bardzo negatywnie na wątrobę. Jej uszkodzenie sprawia, że w organizmie pozostaje wiele toksyn. Może dojść nawet do procesu nowotworowego. Nadmiar anabolików sprzyja rozwojowi chorób układu krwionośnego (co w konsekwencji może doprowadzić do zawału serca, niewydolności nerek, udaru mózgu). Podejrzewa się, że przyjmowanie sterydów przed 30 r. ż. może doprowadzić w późniejszym wieku do przerostu prostaty.
Warto podkreślić, że szybki przyrost tkanki mięśniowej spowodowany anabolikami nie jest równoznaczny z szybkim rozwojem ścięgien i więzadeł. Z tego powodu osoby zażywające sterydy anaboliczne często łapią kontuzje.
Skutki uboczne leków steroidowych
Leki steroidowe są pomocne w wielu schorzeniach, mogą jednak wywoływać liczne skutki niepożądane. Jednym z najbardziej uciążliwych objawów regularnego zażywania sterydów jest wyraźne przybranie na wadze. Często diagnozuje się wówczas wtórną niewydolność nadnerczy (trudności w wydalaniu hormonów). Nierzadko dochodzi też do zaostrzenia przebiegu choroby, która była powodem rozpoczęcia terapii kortykosteroidami.
Innym skutkiem ubocznym zażywania sterydów jest pojawienie się niedoborów potasu. Efekt ten można jednak złagodzić jedząc owoce i warzywa zawierające sporą ilość potrzebnego pierwiastka (zaleca się spożywanie m.in. pomidorów, ziemniaków i zielonych warzyw liściastych). Sporo potasu jest w suszonych owocach i w bananach.
Sterydy mają również wpływ na obniżenie odporności organizmu, szczególnie na ataki wirusów. Ponadto ci, którzy leczą się kortykosteroidami na reumatoidalne zapalenie stawów muszą liczyć się z pogorszeniem stanu zdrowia. Sterydy leczą stan zapalny, ale niekorzystnie wpływają na gospodarkę wapniowo-fosforanową. Z tego powodu leki tego rodzaju zwykle stanowią tylko wstęp do właściwej farmakoterapii. Wapń można uzupełniać za pomocą suplementów. Jeżeli zdiagnozowana została obniżona gęstość mineralna kości, wraz ze sterydami należy zażywać leki hamujące ubytek masy kostnej.
Terapia lekami steroidowymi może mieć zły wpływ na wzrok. Konieczne są więc regularne wizyty u okulisty. Lekarz specjalista szybko zauważy początki takich chorób, jak jaskra lub zaćma.
Sterydy mają negatywny wpływ na skórę - regularne zażywanie leków tego rodzaju przyczynia się do powstawania trądziku. Skóra jest cienka i ma brzydszy kolor. Często pojawiają się na niej rozstępy. Wielu pacjentów narzeka także na pojawiające się często siniaki. Tego typu negatywne efekty można nieco zniwelować za pomocą anabolicznego sterydu nadnerczowego. Osoby z chorobami skóry nie powinny bez konsultacji i odpowiednich zabezpieczeń stosować maści ze sterydami. Produkt może wpłynąć na zanik skóry właściwej i tkanki podskórnej.
To również może cię zainteresować:
Testosteron, czyli hormon męskości i agresji? Nie tylko
Jakich witamin potrzebuje mężczyzna?
UKŁAD IMMUNOLOGICZNY (ODPORNOŚCIOWY) - funkcje, budowa i najczęstsze dolegliwości
