Tętniak aorty brzusznej - przyczyny, objawy, leczenie i profilaktyka

Tętniak aorty brzusznej zwykle daje o sobie znać bólem brzucha i pleców zlokalizowanym w okolicy krzyżowej, należy jednak liczyć się również z tym, że często nie wysyła żadnych alarmujących sygnałów. Nieleczony może stanowić zagrożenie dla życia pacjenta, warto więc wiedzieć jak najwięcej na jego temat.

Tętniak aorty brzusznej – co to jest?

Aorta odgrywa szczególną rolę w naszym organizmie, jest bowiem jedną z najważniejszych arterii odpowiadających za odprowadzanie krwi z serca. Przebiega przez klatkę piersiową i jamę brzuszną, a następnie rozwidla się tworząc biegnące w dół nóg dwie arterie biodrowe. Jeśli dochodzi do zwiększenia jej średnicy o przynajmniej połowę, mówimy o powstaniu tętniaka. Z sytuacją taką możemy mieć do czynienia na każdym jej odcinku, to jednak tętniak aorty brzusznej pojawia się najczęściej.

Ze statystycznego punktu widzenia nie mamy w jego przypadku do czynienia ze schorzeniem częstym. Niestety, w ostatnich latach zachorowalność na tętniaka aorty brzusznej systematycznie wzrasta. Choroba atakuje częściej mężczyzn niż kobiety, jest też charakterystyczna przede wszystkim dla osób po sześćdziesiątym roku życia.

Tętniak aorty brzusznej – przyczyny

Medycynie nadal nie udało się w pełni odpowiedzieć na pytanie o to, jakie czynniki wpływają na powstanie tętniaka aorty brzusznej. Dziś jesteśmy już niemal pewni, że pewną rolę odgrywają w tym kontekście predyspozycje genetyczne, choć nie da się również zaprzeczyć temu, że choroba może się rozwijać razem ze zwyrodnieniami i procesem osłabienia błony znajdującej się na ścianach tętnic (do czego prowadzi choćby nadciśnienie zwłaszcza, jeśli nie podejmuje się prób jego leczenia). Statystyki wskazują też na większe prawdopodobieństwo pojawienia się tętniaka u osób, które palą papierosy, zmagają się z nadwagą lub otyłością, przeszły zawał lub cierpią na ciężką obturacyjną chorobę płuc.

Ból brzucha: czasem błaha dolegliwość, czasem objaw choroby. Pokaż, gdzie boli, podpowiemy dlaczego

Tętniak aorty brzusznej - objawy

Jednym z poważniejszych wyzwań, z jakimi muszą się mierzyć lekarze jest diagnostyka tętniaka aorty brzusznej. Nie jest ona łatwa nawet pomimo tego, że powszechnie dostępne jest dziś badanie ultrasonograficzne. Okazuje się, że choć tętniak aorty brzusznej może się rozwijać latami, bardzo często przez cały ten czas nie wysyła nam jakichkolwiek sygnałów ostrzegawczych na tyle charakterystycznych, abyśmy mogli adekwatnie zareagować na jego obecność. Pacjenci skarżą się przede wszystkim na bóle brzucha, dla których typowe jest to, że promieniują w okolice nóg i pachwin. Bywa i tak, że zmagają się z zaparciami i wymiotami. Ciągle jednak są to objawy, które bez trudu można dopasować także do szeregu innych chorób.

O wyraźnych sygnałach świadczących o tym, że mamy do czynienia z tętniakiem, możemy mówić tak naprawdę dopiero wtedy, gdy dochodzi do jego pęknięcia. Zwykle towarzyszy temu silny ból pojawiający się w okolicy lędźwiowej, a także krwiste wymioty, a nawet zaburzenia widzenia. W takim przypadku nie powinno się zwlekać z poszukiwaniem pomocy lekarskiej. Ryzyko pęknięcia tętnika jest tym większe, im większa jest jego średnica.

Tętniak aorty brzusznej – diagnostyka

Wstępna diagnoza tętniaka aorty brzusznej zwykle stawiana jest w oparciu o wywiad przeprowadzony z pacjentem, poparcie hipotezy postawionej przez lekarza nie jest jednak możliwe tak długo, jak długo nie przeprowadzi się dodatkowych badań. Tu największą rolę ma do odegrania USG jamy brzusznej ważne nie tylko dlatego, że wyklucza lub potwierdza obecność tętniaka, ale również z uwagi na to, że umożliwia uzyskanie odpowiedzi na pytanie o to, jak duża jest jego średnica. Jeśli zdiagnozowano tętniaka, nadal jednak nie można ustalić, jaka jest jego średnica, zwykle zaleca się przeprowadzenie tomografii komputerowej u pacjenta.

Tętniak aorty brzusznej – leczenie

Na sposób leczenia tętniaka aorty brzusznej wpływa przede wszystkim jego wielkość, choć dużą rolę ma również to, jaki jest ogólny stan pacjenta i z jakimi innymi chorobami się on zmaga. Ostatni czynnik wydaje się mieć szczególnie duże znaczenie, tętniak ten atakuje bowiem przede wszystkim osoby starsze.

Najbardziej niebezpieczną jest sytuacja, w której doszło do pęknięcia tętniaka. W takim przypadku konieczne staje się możliwie jak najszybsze przeprowadzenie operacji. Pacjentowi zostaje wszczepiona specjalna proteza naczyniowa. Jeśli nie doszło jeszcze do pęknięcia, leczenie jest uzależnione od tego, jak dużą średnicę ma tętniak. Jeśli przekracza ona 4,5 pacjenci są zapisywani na operację, należy jednak pamiętać o tym, że nie zawsze może zostać ona przeprowadzona. Głównym przeciwwskazaniem jest wiek chorego, bardzo poważnym problemem może jednak okazać się również choroba wieńcowa zwłaszcza, jeśli przybrał ona fazę ostrą oraz niewydolność krążenia. Lekarze nie podejmują się też wykonania operacji, gdy chory zmaga się z zaburzeniami krzepnięcia.

Jeśli tętniak nie przekracza jeszcze 4,5 centymetrów średnicy, chorzy są poddawani obserwacji. Przynajmniej raz na pół roku wykonuje się im też USG jamy brzusznej, aby ocenić stopień zaawansowania choroby.

Tętniak aorty jamy brzusznej – profilaktyka

Choć nie znamy jeszcze wszystkich przyczyn pojawienia się tętniaka aorty jamy brzusznej, możemy już wskazać pewne działania profilaktyczne zmniejszające ryzyko jego pojawienia się. W tym kontekście warto wspomnieć przede wszystkim o leczeniu nadciśnienia i zmian miażdżycowych. Pacjentom znajdującym się w grupie ryzyka radzi się również, aby rzucili palenie, unikali stresu i urazów, wprowadzili dietę niskotłuszczową oraz kładli większy nacisk na zdrowy styl życia. Bardzo dużą rolę w profilaktyce tętniaka odgrywają też badania kontrolne.

To również może cię zainteresować:

BÓL BRZUCHA - poznaj przyczyny dolegliwości. Pokaż, gdzie boli, powiemy dlaczego [RYSUNKI]

Kolka wątrobowa - przyczyny, objawy, leczenie i powikłania

Ostre i przewlekłe niedokrwienie jelit - przyczyny, objawy i leczenie