Niepłodność a bezpłodność - czym się różnią? Przyczyny niepłodności i bezpłodności

mmr 09.03.2017 17:20

Niepłodność i bezpłodność różnią się zasadniczo. Pierwszą da się leczyć, a drugą - nie. Niepłodność jest stanem przejściowym, a bezpłodność to stan dożywotni.

Niepłodność i bezpłodność to dwa różne pojęcia

Shironosov / iStock

Niepłodność i bezpłodność: czym się różnią?

Niepłodność i bezpłodność to terminy dotyczące niemożności zajścia w ciążę lub zapłodnienia. W języku potocznym są używane zamiennie, w rzeczywistości jednak znaczą co innego, a różnica między nimi jest znacząca. Niepłodność oznacza stan przejściowy, podczas którego kobieta i mężczyzna bezskutecznie starają się o dziecko. Niepłodność można leczyć i często się to udaje. Bezpłodność zaś polega na trwałej niezdolności do zostania biologicznym rodzicem. Nie da się jej wyleczyć.

Dołącz do Zdrowia na Facebooku!

Jeżeli już chcemy stosować termin "niepłodność" zarówno do właściwej niepłodności, jak i bezpłodności, możemy zdecydować się na korzystanie z wyrażeń "niepłodność względna" (uleczalna) i "niepłodność bezwzględna" (nieuleczalna).

Niepłodność: przyczyny

Przyczyny niepłodności mogą mieć źródło w organizmie kobiety, mężczyzny lub obojga partnerów. Niepłodność to zarówno długie (roczne) niezachodzenie w ciążę mimo regularnego współżycia bez używania środków antykoncepcyjnych, jak i niemożność donoszenia ciąży. Problem niepłodności dotyczy co piątej polskiej pary.

Przyczyny niepłodności kobiecej:

czynniki ogólnoustrojowe (np. alkoholizm, otyłość, chudość, zaburzenia psychiczne, niektóre leki, choroby tarczycy, nadnerczy, nerek, wątroby),
choroby jajników, (np. zespół policystycznych jajników [PCOS]),
choroby jajowodów (np. endometrioza, niedrożność jajowodów),
choroby macicy (np. mięśniaki macicy),
choroby szyjki macicy,
choroby pochwy (zwężenie światła pochwy),
wady anatomiczne narządów płciowych,
zabiegi chirurgiczne (np. powstające w ich wyniku zrosty zatykające jajowód),
torbiele i mięśniaki narządów płciowych,
zaburzenia hormonalne,
choroby nowotworowe,
radioterapia i chemioterapia,
choroby weneryczne,
choroby przysadki mózgowej (np. niedoczynność przysadki mózgowej),
czynniki genetyczne.

Przyczyny niepłodności męskiej:

czynniki ogólnoustrojowe (alkoholizm, narkotyki, niektóre leki),
choroby ogólnoustrojowe (zaburzenia psychiczne, impotencja, choroby tarczycy, niedorozwój gonad, zaburzenia hormonalne),
wady anatomiczne narządów płciowych,
choroby jąder (np. wnętrostwo, niedoczynność, uraz),
przeciwciała przeciwplemnikowe,
nowotwory,
czynniki genetyczne.

Bezpłodność: przyczyny

Bezpłodność to trwały, dożywotni brak możliwości zostania biologicznym rodzicem. Bezpłodność jest nieuleczalna.

Przyczyny bezpłodności to:

brak narządów płciowych,
niedorozwój narządów płciowych,
przedwczesna menopauza,
powikłania po chorobach (na przykład śwince u chłopców),
mechaniczny uraz narządów płciowych (operacja, wypadek),
czynniki genetyczne.

Niepłodność: leczenie

Niepłodność można leczyć różnymi sposobami. Leczenie niepłodności jest poprzedzone szczegółową diagnostyką - badaniami hormonalnymi, obrazowymi, genetycznymi, analizą nasienia i cyklu miesiączkowego. Ich skuteczność nie jest całkowita, jednak daje szansę na zostanie biologicznym rodzicem. Zaczyna się od wyeliminowania szkodliwych czynników, które mogą utrudniać zapłodnienie komórki jajowej. Są to na przykład zaburzenia psychiczne czy palenie papierosów. Bierze się pod uwagę (i w miarę możliwości leczy) choroby towarzyszące niepłodności.

Sposobem walki z niepłodnością jest między innymi hormonalna stymulacja owulacji. Robi się to przy pomocy środków farmakologicznych, głównie leków z klomifenem. Można również starać się stymulować spermatogenezę, czyli proces powstawania i dojrzewania plemników. W przypadkach niedrożności układu rozrodczego zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn wykorzystuje się metody chirurgiczne. W grę wchodzą także techniki wspomaganego rozrodu - przede wszystkim in vitro.

Na razie nie ma sposobu na wyleczenie bezpłodności. Pojawiają się informacje o przeszczepianiu kobietom macicy od kobiet płodnych, a następnie zapładnianiu ich metodą in vitro. Te metody są jednak w fazie eksperymentów i badań. O przypadku kobiety, która urodziła dziecko mimo wrodzonego braku macicy, możesz przeczytać tutaj.