Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Zespół krótkiego jelita: co to jest?
Zespół krótkiego jelita to stan, w którym nie funkcjonuje część jelita cienkiego. Chorobę oznacza się skrótem ZKJ lub SBS (od angielskiej nazwy short bowel syndrome). SBS występuje rzadko - pojawia się u 6 osób na milion mieszkańców Polski.
ZKJ skutkuje przede wszystkim zaburzeniami wchłaniania substancji odżywczych, które wywołują niedożywienie chorego. W jelicie cienkim odbywa się trawienie i wchłanianie białek, tłuszczów i węglowodanów, a także przyswajanie wielu składników mineralnych (np. żelazo czy wapń) witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (m.in. A, D, E, K) i w wodzie (m.in. B i C). Upośledzenie tych funkcji może doprowadzić nawet do skrajnego wycieńczenia i śmierci.
Kiedy można powiedzieć, że jelito jest krótkie? Nieuszkodzony czynny odcinek jelita cienkiego ma około 500 centymetrów długości. Przyjmuje się, że zespół krótkiego jelita występuje u dorosłych, których czynna powierzchnia jelita cienkiego wynosi mniej niż 200 centymetrów.
Odpowiednie funkcjonowanie jelita cienkiego zależy też od innych czynników - wieku chorego i jego stanu zdrowia. To, czy osoba cierpiąca na zespół jelita krótkiego będzie mogła przyjmować pokarmy doustnie (a nie pozajelitowo), zależy od długości pracującego jelita - minimum ma związek ze stanem przewodu pokarmowego i wynosi od 150 do 60 centymetrów.
> Przeczytaj: Żywienie pozajelitowe - o pacjentach "przywiązanych" do kroplówki
Zespół krótkiego jelita: przyczyny
Czynna powierzchnia jelita ulega skróceniu w wyniku choroby lub zabiegu chirurgicznego. Wskazaniem do resekcji (wycięcia) fragmentu jelita mogą być takie schorzenia jak choroba Leśniowskiego-Crohna, nowotwór jelita cienkiego, martwica jelita wywołana przez zakrzep lub zator, uraz mechaniczny (np. po wypadku samochodowym) czy powikłania pooperacyjne. Zespół jelita krótkiego może być spowodowany również zaburzeniem pracy jelita w wyniku popromiennego zapalenia jelit, mukowiscydozy i celiakii, a także przetoki zewnętrznej i wewnętrznej.
Zespół krótkiego jelita: objawy
Objawy zespołu krótkiego jelita dzieli się na wczesne i późne. Wczesne objawy zespołu krótkiego jelita to biegunki, które wywołują takie dolegliwości jak zaburzenia wodno-elektrolitowe, odwodnienie, niedożywienie, kwasicę, niedobory pokarmowe i w końcu wyniszczenie organizmu. Choremu towarzyszy zmęczenie, osłabienie, brak sił. Późne objawy zespołu krótkiego jelita to:
- wrzody żołądka i dwunastnicy,
- kamica nerkowa i żółciowa,
- kwasica mleczanowa,
- dolegliwości wątroby,
- niedokrwistość (anemia wynikająca z niedoboru żelaza),
- zaburzenia rytmu serca,
- zaburzenia krzepnięcia,
- zaburzenia widzenia,
- zaburzenia psychiczne,
- bóle mięśni,
- osteoporoza,
- tężyczka.
Zespół krótkiego jelita: leczenie
Całkowite wyleczenie ZKJ jest niemożliwe. Terapia zależy od wielu czynników. To przede wszystkim wiek pacjenta, właściwa dieta oraz długość pozostałej powierzchni czynnej jelita cienkiego. Celem leczenia jest jak najlepsze przygotowanie jelita cienkiego do przejęcia funkcji brakujących fragmentów.
Leczenie ZKJ dzieli się na trzy etapy. Pierwszy to okres pooperacyjny, w którym walczy się z odwodnieniem i zaburzeniami elektrolitowymi pacjenta. Niedoborom żywieniowym zapobiega podawanie składników odżywczych drogą dożylną, czyli pozajelitową. Wprowadza się także żywienie dojelitowe, w którym pokarm dostarczany jest przez aparaturę prosto do żołądka albo jelita.
Następnie przychodzi czas na okres adaptacyjny, w którym chory stopniowo przyjmuje coraz więcej jedzenia doustnie. Jeśli ZKJ miał bardzo poważny przebieg, chory wchodzi w okres długotrwałego leczenia - czasem konieczne jest częściowe żywienie pozajelitowe. Każda osoba z ZKJ powinna pozostać pod opieką lekarza i stosować odpowiednią dietę.
Ból brzucha: czasem błaha dolegliwość, czasem objaw choroby. Pokaż, gdzie boli, podpowiemy dlaczego
