Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Brodawka Vatera: co to takiego?
Brodawka Vatera, czyli brodawka większa dwunastnicy, to miejsce, w którym spotykają się przewód żółciowy wspólny i przewód trzustkowy. Tworzą bańkę wątrobowo-trzustkową (znaną pod nazwą bańka Vatera). Przez brodawkę Vatera sok trzustkowy oraz żółć dostają się do dwunastnicy. Brodawka Vatera ma zwieracz Oddiego. Przecina się go, żeby usunąć kamienie żółciowe z przewodu żółciowego wspólnego. Przez brodawkę Vatera można podać kontrast, który umożliwi obejrzenie przewodu trzustkowego i dróg żółciowych za pomocą endoskopu.
> Przeczytaj: UKŁAD POKARMOWY (TRAWIENNY) - budowa, funkcje i najczęstsze dolegliwości
O istnieniu brodawki Vatera zwykle dowiadujemy się wtedy, gdy mamy nieszczęście zetknąć się z rakiem brodawki Vatera. To ciężka choroba, zwykle o złych rokowaniach.
Rak brodawki Vatera: podstawowe informacje
Nowotworami brodawki Vatera określa się grupę raków okolic tejże brodawki. Zwykle przybierają formę gruczolakoraka. U połowy pacjentów rak przerzuca się na węzły chłonne okołokanalikowe, a następnie na węzły chłonne umieszczone wzdłuż tętnic. Rak Vatera daje przerzuty najczęściej do wątroby. Niekiedy atakuje także płuca.
Rak brodawki Vatera: występowanie
Nowotwór brodawki Vatera występuje stosunkowo rzadko, bo u 0,57 na 100000 osób na rok. To jedynie 2% nowotworów układu pokarmowego. Guz brodawki Vatera pojawia się zwykle u osób starszych (po 60. roku życia). Częściej atakuje mężczyzn. Ryzyko zachorowania wzrasta o 100-200% procent, gdy pacjent cierpi na uwarunkowany genetycznie zespół polipowatości rodzinnej (rodzinna polipowatość gruczolakowata, FAP).
Rak brodawki Vatera: objawy
Objawy nowotworu brodawki Vatera pojawiają się w dość wczesnym stadium choroby. Ich wystąpienie powinny prowadzić do błyskawicznego pojawienia się u lekarza rodzinnego lub onkologa, ponieważ nawet wcześnie wykryty rak brodawki Vatera jest bardzo poważna chorobą. Objawy raka brodawki Vatera to:
- zażółcenie powłok ciała (żółtaczka),
- niedokrwistość (anemia),
- spadek masy ciała, który nie jest spowodowany zmienieniem nawyków żywieniowych,
- brak apetytu,
- bóle brzucha, które nie mają określonej przyczyny,
- stolce tłuszczowe (brązowa i tłusta kupa o niezwykle nieprzyjemnym zapachu),
- podwyższona temperatura,
- wymioty i nudności (w zaawansowanych stadiach choroby).
Rak brodawki Vatera: diagnostyka
Na początku wykonuje się badania biochemiczne bilirubiny w osoczu, gamma-glutamylotranspeptydazy, aktywności fosfatazy alkalicznej oraz aminotransferaz. Pozwalają one na analizę funkcjonowania wątroby oraz stopnia nasilenia żółtaczki. Następnym krokiem są badania endoskopowe i obrazowe. W ich obręb wchodzi duodenoskopia, czyli wziernikowanie dwunastnicy, które umożliwia pobranie wycinków nowotworu i wymazu z dróg żółciowych. Przeprowadza się także USG (ultrasonografię) i TK (tomografię komputerową), a także MRCP (rezonans magnetyczny). ERCP (ECPW), czyli wsteczna cholangiopankreatografia, służy zrobieniu biopsji, dokładnemu zbadaniu zmiany oraz ocenie stopnia zwężenia dróg żółciowych.
Rak brodawki Vatera: leczenie
Najskuteczniejszą metodą leczenia raka Vatera jest tzw. operacja Whipple'a, czyli usunięcie części trzustki i żołądka, dwunastnicy, pęcherzyka żółciowego i okolicznych węzłów chłonnych. Jeśli choroba zostanie wykryta we wczesnym stadium i zmiana jest łagodna, można wyciąć samą brodawkę - niestety, ryzyko nawrotu choroby jest duże. Operacja wycięcia samej brodawki to ampulektomia.
Przeprowadza się także operacje drogą endoskopową. Jeżeli chory ma już dużo przerzutów i nacieków albo z jakichś względów nie można przeprowadzić operacji Whipple'a, stosuje się leczenie paliatywne, polegające na nacięciu brodawki Vatera metodą endoskopową i drenażu dróg żółciowych.
Rak brodawki Vatera: szanse na pokonanie choroby
Ryzyko wznowy raka jest duże. Większość chorych umiera właśnie z powodu nawrotu nowotworu. U 3/4 chorych, którzy mają złe rokowania od początku choroby, leczenie nie przynosi efektów. W zdecydowanej większości przypadków całkowite wyleczenie nie jest możliwe.
Ból brzucha: czasem błaha dolegliwość, czasem objaw choroby. Pokaż, gdzie boli, podpowiemy dlaczego
!["Wszyscy boją się nowotworów, chociaż umieramy najczęściej na choroby układu krążenia" [WYWIAD]](https://bi.im-g.pl/im/13/66/12/z19292435II,Jesli-wlasciwa-pomoc-zostanie-udzielona-szybko--pa.jpg)
