Ropny, zieleniący, kałowy... Paciorkowiec ma wiele odmian. Jakie choroby powodują paciorkowce?

Paciorkowce to bakterie odpowiedzialne za wiele chorób. Część z nich nie jest groźna dla człowieka, jednak odmiany takie jak paciorkowiec ropny, bezmleczności, kałowy, zieleniący czy pneumokoki mogą spowodować wiele szkód.

Dołącz do Zdrowia na Facebooku!

Paciorkowiec - co to takiego?

Paciorkowce (streptokoki, łac. Streptococcus) to bakterie, które mają bardzo wiele gatunków - niektóre z nich są groźne dla człowieka, jednak większość jest nieszkodliwa i stanowi część środowiska naszej jamy ustnej, jelit, górnych dróg oddechowych i skóry. W 1933 roku paciorkowce podzielono na grupy oznaczone literami; grupy różnią się między sobą charakterystycznymi antygenami. Dziś wyróżnia się grupy od A do O. Z punktu widzenia człowieka najistotniejsze są grupy A, B, D oraz pneumokoki i paciorkowiec zieleniejący. Paciorkowce wywołują głównie infekcje układu oddechowego (najczęściej zapalenie gardła), a także uszu, zatok, stawów i tkanki mózgowej.

Paciorkowiec - w jaki sposób dochodzi do zarażenia?

Jesteśmy nosicielami wielu paciorkowców, które zwykle są nieszkodliwe, ale kiedy nadarzy się okazja - atakują. Paciorkowce przenoszą się drogą kropelkową. Zakażeniu sprzyjają niskiej jakości lub przeterminowane produkty mleczne oraz nieumyte warzywa i owoce. Paciorkowce rozwijają się często podczas leczenia antybiotykami; korzystają ze zubożonej flory bakteryjnej. Zakażenie może przydarzyć się również przez skaleczenie czy zadrapanie.

Paciorkowiec ropny (grupa A) - częsty sprawca zapalenia gardła

Paciorkowiec ropny, Streptococcus pyogenes, najczęściej wywołuje infekcje układu oddechowego. Odpowiada za paciorkowcowe zapalenie gardła (i jego powikłanie, ostrą gorączkę reumatyczną) oraz anginę ropną, a także szkarlatynę (płonicę), różę (nie należy mylić z różyczką), zapalenie ucha środkowego, zapalenie wsierdzia, kłębuszkowe zapalenie nerek, liszajec i sepsę (posocznicę). Paciorkowiec ropny może umiejscowić się w drogach rodnych kobiety i spowodować gorączkę połogową.

Objawy paciorkowcowego zapalenia gardła to:

• bóle mięśni,
• wysoka gorączka (powyżej 38°C), 
• uczucie rozbicia, dezorientacja,
• powiększone węzły chłonne szyjne,
• duży ból gardła,
• obrzęk gardła,
• zaczerwienienie gardła,
• wybroczyny i śluzowo-ropne naloty na gardle i migdałkach.

Paciorkowiec bezmleczności (grupa B) - niebezpieczny dla kobiet w ciąży i noworodków

Streptococcus agalactiae, czyli paciorkowiec bezmleczności, należy do grupy B. Zwykle jest dla człowieka niegroźny - to część flory bakteryjnej, występuje u co trzeciej osoby. Stanowi jednak zagrożenie dla kobiet w ciąży i płodu, a także noworodków. Paciorkowiec bezmleczności może rozwijać się w drogach rodnych i skutkować rozerwaniem błon płodowych, a więc przedwczesnym porodem. Agalactiae atakuje noworodki, ponieważ mają one słabą odporność; może spowodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Kobiety między 35. a 37. tygodniem ciąży powinny wykonać badanie GBS, które pokaże, czy w drogach rodnych znajduje się paciorkowiec z grupy B. Wynik dodatni oznacza, że wykryto obecność paciorkowca; wynik ujemny mówi, że go nie ma.

Paciorkowiec kałowy (grupa D) - gnieździ się między innymi w zębach

Paciorkowiec kałowy (Enterococcus faecalis, kiedyś Streptococcus faecalis) występuje w przewodzie pokarmowym ssaków, w tym człowieka. Zakażenie paciorkowcem kałowym może wywołać zapalenie wsierdzia oraz infekcje układu moczowego, najądrzy i prostaty. Czasem dochodzi także do zakażeń układu nerwowego. Paciorkowiec kałowy często znajduje się w zębach leczonych kanałowo - chore zęby mogą stać się zatem źródłem zakażenia tą nieprzyjemną (nie tylko z nazwy) bakterią.

Dwoinka zapalenia płuc, czyli pneumokoki

Dwoinka zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae), potocznie zwana pneumokokiem, wywołuje szereg chorób, nie tylko zapalenie płuc. Pneumokoki bytują w gardle i nosie 5-10% zdrowych dorosłych i 20-40% zdrowych dzieci. Są szczególnie niebezpieczne dla dzieci poniżej drugiego roku życia oraz osób starszych, a także chorych z obniżoną odpornością. Dwoinka zapalenia płuc może spowodować zapalenie płuc, zatok, ucha środkowego, opon mózgowo-rdzeniowych, wsierdzia, osierdzia, szpiku, otrzewnej, tkanki łącznej oraz septyczne zapalenie stawów i ropień mózgu. Niekiedy występują także bakteriemia i sepsa.

Paciorkowiec zieleniący - czai się w górnych drogach oddechowych

Paciorkowiec zieleniący, czyli Streptococcus viridans, to część naturalnego środowiska jamy ustnej. W korzystnych dla siebie warunkach powoduje zapalenie wsierdzia oraz ropień zęba. Może skutkować także bakteriemią, zapaleniem mózgowo-rdzeniowym oraz infekcjami jamy ustnej.

Jak leczyć zakażenie paciorkowcem?

Dużo paciorkowców da się zwalczyć odpowiednio dobraną terapią antybiotykową. Antybiotyki skracają czas choroby i przeciwdziałają powikłaniom, które mogą być naprawdę groźne (wstrząs toksyczny, gorączka reumatyczna czy kłębuszkowe zapalenie nerek, a nawet wstrząs septyczny). Objawy większości schorzeń łagodzi się niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi - zmniejszają one np. ból gardła.

Na sobie i w sobie masz 2 kg bakterii! Czy jest się czego bać?