Chyba wszyscy wiedzą, jak wyglądają "normalne" wymioty. Powracająca treść pokarmowa, zwykle z żołądka, jest częściowo strawiona, płynna, charakteryzuje się ostrym, nieprzyjemnym zapachem. Wystarczy zjeść coś nieświeżego, złapać ostrego wirusa, a nawet przesadzić na imprezie - i gotowe. Najczęściej torsje, następujące po nieprzyjemnych mdłościach i bólu brzucha, przynoszą ulgę i poprawę samopoczucia. Nie musi jednak tak być.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Odmienne reakcje
Jeśli przyczyną wymiotów jest infekcja, najczęście towarzyszy jej gorączka i inne objawy stanu zapalnego (np. ból gardła, brzucha). Przeziębienie można leczyć samodzielnie przez trzy dni. Jeśli stan się pogarsza lub nie poprawia, trzeba odwiedzić lekarza. Angina czy ostre zapalenie zatok prawie zawsze wymaga podania antybiotyku, więc samodzielnie nie poradzisz.
Mikroorganizmy wywołujące zatrucia pokarmowe (wbrew powszechnym opiniom przez cały rok, nie tylko latem) charakteryzują się różnym stopniem zjadliwości, a zdolność ich zwalczania przez układ odporności jest sprawą indywidualną. To dlatego przy zatruciach zbiorowych niektórym wystarcza porada ambulatoryjna, inni lądują na dłużej w szpitalu. Nawet ta sama bakteria może mieć różne mutacje i spowodować odmienne konsekwencje ( czytaj wszystko o najczęstszych sprawcach zatruć pokarmowych).
Jeśli czujesz się wyjątkowo źle, masz nietypowe inne objawy (np. neurologiczne - zaburzenia równowagi), twój stan się pogarsza, wymioty są bardzo nasilone - nie zwlekaj i szukaj pomocy lekarskiej. Jeśli masz za sobą nawet pozornie niegroźny uraz głowy lub ta boli jak nigdy wcześniej, wzywaj pogotowie ( więcej na ten temat
Niezależnie od przyczyny wymioty bywają zabójcze (szczególnie dla dzieci), bo prowadzą do odwodnienia. Gdy organizm utraci za dużo płynów, nie wystarczy się napić. Często musisz otrzymać nawadniającą kroplówkę.
Nie stosuj samodzielnie środków przeciwwymiotnych. Jeśli bedzie taka potrzeba, przepisze je lekarz. Powodują sporo skutków ubocznych, zaciemniają obraz choroby. Przy łagodnych dolegliwościach możesz wypróbować metody naturalne ( nasze propozycje ). Przy ostrzejszych - zawsze do lekarza.
Zielone wymioty - problem może być w jelitach
Gdy wymioty są płynne, zabarwione na zielono (od jasnego po ciemny), pochodzą aż z dwunastnicy. To zdarza się często, choćby przy zatruciu, ataku migreny, typowych wymiotach ciężarnych. Zarazem: zwracanie żółci (to ona odpowiada za zabarwienie wymiocin) towarzyszy też schorzeniu zagrażającemu życiu, czyli niedrożności jelit.
Zwężenie lub zamknięcie światła jelita zwykle nie rozwija się błyskawicznie. Początkowo występują bóle brzucha, o różnym stopniu nasilenia, nawracające. Z czasem zatrzymuje się kał, brzuch jest wzdęty, ale nie można pozbyć się gazów. Pierwsze wymioty są "normalne", czasem jednak mogą mieć woń kału. Uwaga, wypróżnienie po prowokacji (np. czopkiem) wciąż nie wyklucza niedrożności - ta może być wyżej niż wydalone resztki stolca.
W przypadku niedrożności potrzebna jest natychmiastowa pomoc lekarska.
Wymioty fusowate - to mogą być wrzody żołądka lub gorzej
Czasem w wymiotach pojawia się charakterystyczna domieszka, przypominająca fusy kawy. W rzeczywistości to przetrawiona krew. Przyczyną jej obecności w wymiotach mogą być wrzody żołądka lub dwunastnicy, żylaki dna żołądka, a nawet rak.
Czasem krew w żołądku pochodzi z górnych dróg oddechowych (nosa, zatok, gardła). Wówczas, jeśli dojdzie do wymiotów, ich wygląd także będzie przypominał fusy. Zwykle jednak chory ma świadomość połykania krwi napływającej z dróg oddechowych. Obserwuje także krew w ślinie.
Krwiste wymioty - wzywaj lekarza
Zdarza się, że krew w wymiotach jest świeża lub lekko skrzepnięta, w kolorze ciemnej wiśni. Wtedy mówimy o klasycznych krwistych wymiotach. Źródłem krwawienia jest wówczas najczęściej przełyk, czasem (przy silnym krwotoku) żołądek. Czerwona krew może pochodzić też z dolnych dróg oddechowych. Wtedy jednak pojawia się w plwocinie, kaszel jest bardzo nasilony, a wymioty są "tylko" dodatkiem.
Widzisz krew w wymiotach? Dzwoń na pogotowie lub jedź na ostry dyżur. Ktoś kompetentny musi ocenić twój stan. Trzeba wykluczyć pęknięcie żylaków przełyku, w przebiegu marskości wątroby, raka, pęknięcie wrzodu żołądka.
Więcej na ten temat:
Niektórym zdarza się obserwować domieszkę krwi w wymiotach na kacu. Taka przypadłość zwykle szybko mija. Nie oznacza to jednak, że osoba nietrzeźwa nie może być chora. Alkoholem można się zatruć lub może wywołać objawy rozwijającej się choroby. Stąd, w razie wątpliwości, zawsze warto porozmawiać ze specjalistą.
Krew w wymiotach (świeża lub przetrawiona) wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. Jeśli przyjmujesz kwas acetylosalicylowy (np. aspiryna, polopiryna), odstaw je natychmiast. Zabierz do lekarza, jeśli masz, wynik oznaczenia grupy krwi. Możliwe, że trzeba będzie szybko krew przetoczyć.
Niby nic takiego...
U dorosłego czy dużego dziecka wracająca obfita treść pokarmowa zawsze oznacza wymioty. W przypadku niemowląt wciąż zdarza się, że rodzice mylą wymioty z ulewaniem, uznając, że odróżnia się je na podstawie ilości zwracanego pokarmu. Tymczasem: przy ulewaniu (nawet obfitym) pokarm swobodnie wypływa, wymioty charakteryzuje gwałtowne wyrzucanie treści pokarmowej ( więcej na ten temat w serwisie eDziecko ). Wymioty u małego dziecka zawsze wymagają pilnego kontaktu z lekarzem.
Wymioty u kobiet w ciąży, w I trymestrze, to objaw naturalny. Nie oznacza jednak, że nie trzeba o nim rozmawiać z lekarzem, szczególnie, gdy są bardzo nasilone, towarzyszą im inne, nietypowe już dla ciąży symptomy, przyszła mama słabo przybiera na wadze, itd. (czytaj, jak sobie z nimi radzić w eDziecku .
Objawy migreny wymagają konsultacji u neurologa. Tej "prawdziwej" nie wyleczy tabletka bez recepty. Poza tym trzeba wykluczyć inne przyczyny neurologiczne.
Niejednokrotnie przy wymiotach, których przyczynę trudno ustalić, lekarz zaleca kontrolne badanie moczu i krwi. Może się okazać, że masz cukrzycę, problem z nerkami.
Jeśli wymiotujesz, organizm informuje, że coś jest nie tak. Nie lekceważ tego sygnału i nie zakładaj od razu, że po prostu "coś stanęło na żołądku". Problem może być w narządzie odległym.
